MEZAR TAŞLARINDAN YAPILAN DEMİRYOLU KÖPRÜSÜ

18 Mart 2020 00:10

Battalgazi İlçesinde bulunan Demiryolu köprüsünde yer alan mezar taşlarını Fikri Demirtaş yazdı

Malatya’nın yerleşim yerinin ticarî yollar üzerinde olması sebebiyle tarihin en eski çağlarından bu yana önemli şehirlerden birisidir.Malatya şehrinin merkezi, şu andaki yeri olan tarihi Aspuzu denilen sayfiye yeridir. Malatya buraya 1839 senesinde taşınmıştır. Yeni şehir kurulduğu zamandan bu yana gelişerek varlığını devam ettirmektedir.

Bir çok imkana cumhuriyetten sonra ulaşan vilayetimiz, 13 Şubat 1931 tarihinde Malatya’nın kadirşinas insanı hem Atatürk’ü ağırlamış hem de demir yolu ile ilk kez tanışmıştır. Malatya’ya demiryolunun ulaşmasından itibaren şehir kara ve demiryolu ulaşımının da önemli kavşak noktası olmuştur. Anadolu halk edebiyatında trene “hasret kavuşturan” da denir ama daha çok uzak diyarları, ayrılığı, kavuşamamayı, hasreti ve hüznü ifade eder bu imge.

Köprüler geçmişle gelecek arasında bağlantıyı sağlamak için önemli bir rol üstlenen yapılardır. Tek tek taşlardan yapılan bu tarihi köprüler kültürel mirasımızı teşkil etmektedir. Bu nedenle tarihi köprülerin gelecek nesillere güvenle ve sağlıklı bir şekilde aktarılması gerekmektedir.

Battalgazi ilçesi demiryolu köprüsü (menfezi) Malatya’ya 12 Km uzaklıktadır. Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’yu, bağlayan Malatya- Elazığ demiryolu yönünde yer almaktadır.

1930’lı yıllarda inşa edilen bu tarihi köprünün inşaatında kullanılan kesme taş, devşirme malzemeden yuvarlak kemerli tek gözlü yapılmıştır. Çektiğim fotoğraflarda görüldüğü gibi aşağı şehirdeki Selçuklu kırklar mezarlığı, Ermeni mezarlıklardan, kiliselerin harabelerinden devşirme taşlar temin edilmiştir. Ermenice yazılı, motifli kesme taşları ve Selçuklu motifleri senelere tanıklık ediyor. Hiç şüpheye bile gerek olmaksızın her şey ortada…

Mezarlıklar tarihin akışı içerisinde insan yerleşmelerini, din ve kültürel geleneği göstermesi açısından çok önemli kültür varlığı olarak kabul edilmektedir. Malatya binlerce yıldır kesintisiz bir şekilde yerleşmelere sahne olmuş ve bu yerleşmelere ait mezarlıklarında bir kısmı günümüze gelebilmiştir.

Anadolu’da Türklere, Ermenilere, Rumlara, Süryanilere, nice medeniyetlere ait dini ve sivil mimariye ait eserlerden, cami, köprü, çeşme ve resmi dairelerin, evlerin yapımında, hatta bahçe duvarlarında kullanıldığı bilinmektedir. Sağlam olan bazı kiliseler müze veya cami olarak kullanılmaktadır. Her yerde olduğu gibi bizde de yapan var yıkan vardı sonuçta. Başka devletlerde olduğu gibi, Türkiye’de de faili meçhul uygarlık eserleri de var. Hem de dünya çapında uygarlık eserleri.

Fırat Nehri üzerinde yapılan Karakaya barajında, su tutulmaya başlanması ile Tohma çayının altından geçtiği Kırkgöz köprüsü 1985 yılında baraj sularının altında kalır. Siyah-beyaz fotoğraflarda tarihin sayfalarında yerini alır. Kırkgöz köprüsünden geçen Sivas, Arguvan, Hekimhan, Arapgir, Fırat nehrinin kıyısındaki köylerin yol güzergahı da değişir. Günümüzde demiryolu köprüsünün altından Turgut Özal Üniversitesi, Ziraat Meslek lisesi, Anadolu Lisesi , Hasırcılar Beyaz Saray Restaurant Battalgazi ilçesinin köylerine tarla ve bahçelere, Karakaya Barajına kadar gidilmektedir.

Demiryolu köprüsünün eni 6 metre, uzunluğu 10 metre kadardır. Yüksek gabarlı arabaların geçmesi için, daha önce 3,20 m olan köprü yüksekliğinin 19. 12. 2013 tarihinde yapılan çalışmalarla 4,70 metre çıkarılmıştır. Köprünün zemini yaklaşık bir metre açıldığından temel taşları yüzeye çıkmıştır. Köprünün tarihi dokusuna zarar verilmiştir. İnsan kaynaklı yapısal hasarlara yol açabilecek etkiler altında kalmıştır. Tarihi demir yolu köprüsünün temelleri açığa çıkmış sahipsiz ve perişan halde olması vicdanları sızlatıyor. Tarihe vefasızlığımızı yansıtıyor. O yüzden bir asra yakın sayısız faydalı hizmetleri olan bu nostaljik Cumhuriyetin eseri köprümüzden ilgiyi ve desteği esirgemeyelim. Halbuki yanına ikinci bir köprü yapılarak bu sorun çözülebilirdi.

Bu tarihi köprünün korunmaya, bakıma şiddetle ihtiyacı var. Battalgazi ilçesinin kentsel dokusu ve peyzajıyla bütünleşmiş bir tren hattının ve köprünün kurgulanmasında yönlendirici bir aşama olarak değerlendirilmelidir. Köprünün çevresinin ve demiryolu boyunca ağaçlandırma çalışmaları mesire alanı yapılması estetik değer katacaktır.

Köprünün demiryolunun altındaki taş kemerin üstüne boydan boya özel bir firmaya ait reklam panosu, yan tarafına Turgut Özal Üniversite tabelası asılmıştır. Çirkin bir görünüm oluşturmuştur. Demiryolunun koruma duvarına da yağlıboya ile yazılar yazılmıştır. Demiryolu geçit levhasından başka köprüyle ilgili tarihi bilgi levhası yoktur. Bu köprüye bir kitabeyi de çok görmüşler…

Köprüler kimi zaman acılara, kimi zaman neşeye tanıklık ederler. Bu köprünün taşları da çok sayıda olaylara tanık olmuştur. Ayrılık vakti geldiğinde son kez taşlara bir kez daha baktım. Sırtımı taş duvarlara verdim, kadrajıma birkaç kare daha aldım.. Karşımda yazıtların, motiflerin yer aldığı duvarın iki yakanın ortasında gökyüzüne doğru yükseliyordu taşın fısıltıları Köprünün üstünden tren altından arabaların geçtiği çilekeş taşları yine insanlara ayrım yapmadan verilen görevini yapıyordu. Cep telefonumda kayısı dalından yapılan duduk sesi “Sarı Gelin” melodisi yayılıyordu. Kayısı çiçekleri açacak insanların barış ve dostluk içerisinde geçmişten ders alarak nasıl da iç içe yaşayabildiğini geçmişten örnekler vererek…

Şu an dünyanın dört bir tarafında trenler yollarda dırlar. Onlara Cahit Sıtkı Tarancı’ nın şiirinden bir dize ile seslenmek istiyorum:

“… Haydi yolun açık olsun

Geçtiğin köprüler sağlam

Tüneller aydınlık olsun”…

Yorumlar (0)

Kalan karakter : 450

Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!

Yazarın Diğer Yazıları

IŞIKLAR SÖNMESİN
08 Ocak 2024 00:10

Ali Kapısı Derneği Abdal Musa Birlik Lokması
20 Aralık 2023 00:10

Sazlılar Derneğinde Abdal Musa Lokması
07 Aralık 2023 00:10

Zeynel Abidin Vakfında Abdal Musa Lokması
03 Aralık 2023 00:10

Seyituşağı Köyünde Abdal Musa Birlik Lokması
16 Kasım 2023 00:10

MALATYADA REKLAM TABELACILIĞI
03 Kasım 2023 00:10

Endüstri mirası tescili Tuğla Bacası restorasyonu bekliyor
28 Ekim 2023 00:10

GÜNDÜZBEY- PINARBAŞI KAPTAJ GEZİSİ
17 Ekim 2023 00:10

KABAH ABDAL TÜRBESİ ve GÜRGÜR DEDE TÜRBESİ
10 Ekim 2023 00:10

ELEMENDİK PINARI
02 Ekim 2023 00:10

HEKİMHAN'DA 'TORLAKÇILAR' EKMEKLERİNİ ATEŞ VE KÜLDEN ÇIKARIYOR
09 Eylul 2023 00:10

HEKİMHAN KÖYLÜKÖYÜNDE SARIÇAM ORMANI
29 Ağustos 2023 00:10

BATTALGAZİ'DE ASIRLIK KARA DUT
22 Ağustos 2023 00:10

Zeynel Abidin'de Aşure Lokma Etkinliği
18 Ağustos 2023 00:10

Hekimhan'da Dört Yüz Yılık Ceviz Ağacı
05 Ağustos 2023 00:10

VEFA KONAĞI, DEPREMZEDELERE MESKEN OLDU!
03 Ağustos 2023 00:10

TARİHİ ESERLERE SAYGI
31 Temmuz 2023 00:10

AKÇADAĞ KÖY ENSTİTÜSÜNDE SİNEMA ANILARI
28 Temmuz 2023 00:10

Profesyonel Fotoğrafçı HÜSEYİN KOÇ Son Yolculuğuna Uğurlandı
09 Temmuz 2023 00:10

BİR BOZKIR KÖYÜ GEBELİ / ARAPGİR
09 Temmuz 2023 00:10

Karapınar'da ŞAH -I MERDAN Ziyareti
09 Temmuz 2023 00:10

DOĞANYOL'UN YENİDEN DOĞUŞU
15 Haziran 2023 00:10

GELİNCİK TEPE
07 Haziran 2023 00:10

AKÇADAĞ KÖY ENSTİTÜSÜ 6 ŞUBAT DEPREMİNİN ARDINDAN
27 Mayıs 2023 00:10

ÂŞIK VEYSEL... Sivrialan köyüne yolculuk...
16 Mayıs 2023 00:10

MEMLEKETİM YIKIK VİRANE OLDU
19 Mart 2023 00:10

MALATYA'DA SITMA SAVAŞ VE BABAMIN ANILARI
13 Ocak 2023 00:10

MALATYA SÜMERBANK FABRİKASI İŞÇİSİNİN RÜYASI
28 Kasım 2022 00:10

AKÇADAĞ KÖY ENSTİTÜSÜNÜN ' GARİP' MEZARLIĞINA SAHİP ÇIKILDI
25 Kasım 2022 00:10

ENGÜZEKLİLER CEM EVİNDE ABDAL MUSA - BİRLİK CEMİ
08 Kasım 2022 00:10

ADINI YİTİREN OKUL...Akçadağ Köy Enstitüsü
13 Ekim 2022 00:10

Hekimhan Ballıkaya (Mezirme) Mahallesi
22 Eylul 2022 00:10

HEKİMHAN-GİRMANA 1. KÜLTÜR ŞENLİĞİ
01 Eylul 2022 00:10

RUS PAZARI / BİT PAZARI
20 Ağustos 2022 00:10

MALATYA ÜÇ HORAN KİLİSESİNDE İKİNCİ AYİN
14 Ağustos 2022 00:10

Kiliseden Kültür Merkezine
28 Temmuz 2022 00:10

Aspuzu Bağları: Karadut Ağacı
11 Temmuz 2022 00:10

TEMMUZ SICAĞINDA İKİ KARA GÜN
04 Temmuz 2022 00:10

Fetiye Uzun Hasan Cami
30 Haziran 2022 00:10

Vefalı Malatyalıların Doğanşehir Gezisi
29 Haziran 2022 00:10

Malatya'da Venk Şapeli
29 Haziran 2022 00:10

CHP KÖY ENSTİTÜLERİ MASASI VE PROJELERİ
21 Haziran 2022 00:10

MALATYA'DA UMUMİ TUVALETLER SORUNU
20 Haziran 2022 00:10

SEYYİD AZİZ DEDE(Ape Aziz) ANMA ETKİNLİĞİ
15 Haziran 2022 00:10

MAVİ DEĞİRMEN / Seferihisar - İzmir
15 Haziran 2022 00:10

Bir Gezi Anısı
06 Haziran 2022 00:10

ASPUZU BAĞLARI
06 Haziran 2022 00:10

Hüseyin Doğan Dede 39.Ölüm Yıl Dönümünde Anıldı
25 Mayıs 2022 00:10

MALATYA DEMİRYOLU MENFEZİNİN HAZİN SONU
13 Mayıs 2022 00:10

MELİTA
10 Mayıs 2022 00:10

YAZAR ÖZGÜR SİNAN'LA ÇANAKKALE'DE KEYİFLİ BİR RÖPORTAJ
07 Mayıs 2022 00:10

KARAGÜL
30 Nisan 2022 00:10

TARİHİN İZİNDE... Mezar Taşlarından Yapılan Demir Yolu Menfezi
30 Nisan 2022 00:10

NE BAHARLARIMIZ GEÇTİ ÖMÜRDEN
11 Nisan 2022 00:10

MALATYA'DA KAYISI AĞAÇLARI ÇİÇEK AÇTI
04 Nisan 2022 00:10

AKÇADAĞ KÖY ENSTİTÜSÜNÜN SAHİPSİZ MEZARLIĞI
01 Nisan 2022 00:10

Akçadağ Köy Enstitüsü 1947 mezunu Öğretmen MUAZZEZ YILMAZ
17 Mart 2022 00:10

ELAZIĞ/ KEBAN- DENİZLİ KÖYÜ KERVANSARAYI
25 Şubat 2022 00:10

Balıkesir'de Tahtakuşlar Köyü
14 Şubat 2022 00:10

GÜLE GÜLE BİLGE İNSAN, İSMAİL KAYGUSUZ...
04 Şubat 2022 00:10

Lütfi Özgünaydın: 'Bir zamanlar Kemaliye'
30 Ocak 2022 00:10

Malatyalı Yazar Necati Güngör beyi İstanbul'da ziyaret
25 Ocak 2022 00:10

KÖY ENSTİTÜLERİNDE KÜTÜPHANELER
24 Ocak 2022 00:10

AKÇADAĞ KÖY ENSTİTÜSÜNDE SİNEMA ANILARI
24 Ocak 2022 00:10

Gazateci Hrant Dink katledildiği yerde anıldı.
24 Ocak 2022 00:10

Geçmişin İzinde DAMASCUS Sergisi
13 Aralık 2021 00:10

DEMİRYOLU KÜÇÜK İSTASYONLARI
03 Aralık 2021 00:10

MALATYADA YENİ FiDANCILAR SİTESİ HAZIR
22 Kasım 2021 00:10

Malatya'da Vanlı Hoca: Şeyh Hacı Hamid Hamd-î Vânî El- Malatî (1873 1955)
22 Kasım 2021 00:10

Malatya'da Venk Manastır ve Kilisesi
16 Kasım 2021 00:10

Malatya'da 'Venk' Manastır ve Kilisesi
25 Eylul 2021 00:10

ARGUVAN YOLLARINDA
15 Eylul 2021 00:10

HEKİMHANLI SADIK BABA
15 Eylul 2021 00:10

Malatya ERHAÇ Askeri Hava üssü Adı Nereden Geliyor
15 Eylul 2021 00:10

HEKİMHANLI ÂŞIK ESİRİ BABA
08 Eylul 2021 00:10

SÜRYANİ KADİM MOR BARSAUM MANASTIRI / DİLBER KALESİ
24 Ağustos 2021 00:10

ASLANTEPE HÖYÜĞÜ'NÜN UNESCO YOLCULUĞU... Temmuz 31, 2021
03 Ağustos 2021 00:10

Malatya'ya kuşbakışı bakanları şaşırtan dairesel tarlalar
27 Temmuz 2021 00:10

Aşağıbağlar Suflâ Cami (1850) Yeşilyurt/Malatya
26 Temmuz 2021 00:10

MALATYA'DA ROMA ODA MEZARLARI... YİNE TOKİ
26 Temmuz 2021 00:10

Okulun Atatürk Anıtına Saygısızlık
08 Temmuz 2021 00:10

MALATYA CASA ŞEHİTLİĞİNİN KÜNYELİ MAHZUN AĞAÇLARI
08 Temmuz 2021 00:10

ŞEKER FABRİKASININ ALKOL ÜNİTESİ KADERİNE TERK EDİLDİ
05 Temmuz 2021 00:10

AKÇADAĞ KÖY ENSTİTÜSÜ YERLEŞKESİNDEN HÜZÜNLÜ KARELER
28 Haziran 2021 00:10

BİN YILLIK SELÇUKLU KIRK KARDEŞLER MEZARLIĞI İÇLER ACISI HALDE
28 Haziran 2021 00:10

Ulu Camii Sit Alanına 30 yıl önce yapılan okul binası yıkıldı
07 Haziran 2021 00:10

Battalgazi Çolakoğlu Köyü
24 Mayıs 2021 00:10

Malatyada sebze fidelerini dikme, dönemi başladı
04 Mayıs 2021 00:10

Hurda Depolarının Şehir Dışına Çıkarılması
04 Mayıs 2021 00:10

Malatya'da İlkbahar
14 Nisan 2021 00:10

YOLUM DÜŞTÜ HACI BEKTAŞ'A
05 Nisan 2021 00:10

SANCAKTAR ABDULVAHAP GAZİ TÜRBESİ
18 Mart 2021 00:10

TOPKAPI SARAYI ve CELLAT ÇEŞMESİ
07 Mart 2021 00:10

KARACA AHMET SULTAN TÜRBESİ
07 Mart 2021 00:10

AYASOFYA'YA YOLCULUK.
27 Şubat 2021 00:10

MALATYA ÇINARLI CAMİİ / SURP ASDVADZADZİN Kilisesi
21 Şubat 2021 00:10

ŞAHKULU SULTAN DERGÂHI
07 Şubat 2021 00:10

ZEYNEP- KAMİL HASTANESİ ÖLÜMSÜZ BİR AŞK HİKAYESİ
01 Şubat 2021 00:10

MALATYALI İSMAİL AĞA CAMİİ. HAMAMI, ÇEŞMESİ
30 Ocak 2021 00:10

Koca Vaiz Baba Türbesi
30 Ocak 2021 00:10

TÜRBE VE TABUTDA ÖRTÜ (PÛŞÎDE) KÜLTÜRÜ
28 Aralık 2020 00:10

ŞEYH BEDREDDİN'İN MEZARINI YAPIN
25 Aralık 2020 00:10

UMUMİ TUVALETLER
09 Aralık 2020 00:10

HEKİMHAN, TARİHİ SURP PIRGİÇ KİLİSESİ
03 Aralık 2020 00:10

HEKİMHAN'IN TARİHİ MEZARLIKLARI ve YENİ MEZARLIĞIN HİKAYESİ
29 Kasım 2020 00:10

Hekimhan Hükümet Binası Yangını
26 Kasım 2020 00:10

ARAPGİR'İN KAHVERENGİ YOL LEVHALARI
19 Kasım 2020 00:10

İÇİNDE MEZARLIĞI OLAN OKUL
12 Kasım 2020 00:10

HEKİMHAN DİPSİZ GÖL (SÜLÜK GÖLÜ)
04 Kasım 2020 00:10

Malatya'dan Hatay'a Hafta Sonu Gezisi
28 Ekim 2020 00:10

MALATYA'DA İLYAS TENEKELİ KÖŞK MİNARELİ CAMİ
22 Ekim 2020 00:10

HEKİMHAN CEVİZiNİN HİKAYESİ
16 Ekim 2020 00:10

MALATYA SURP YERRORTUTYUN (Taşhoran ) Kilisenin Yeni Kubbesi.
14 Ekim 2020 00:10

Yüce dağ başında bir garip mezar
11 Ekim 2020 00:10

Hekimhan'ın Tarihi Çeşmeleri Kaderine mi Terk Edildi?
07 Ekim 2020 00:10

Kapatılan Köy okulları kaderine mi terk edildi?
06 Ekim 2020 00:10

DİLEYİCİ ROMANI-Fatma Çağlayan
16 Eylul 2020 00:10

12 EYLÜL KARANLIĞINDA KAYBOLAN BİR NESİL
13 Eylul 2020 00:10

SULTANSUYU HARASINA HİPODROM NEDEN YAPILMIYOR?
25 Temmuz 2020 00:10

MALATYA'DAN ERZİNCAN-BAŞBAĞLAR KÖYÜNE YOLCULUK...
23 Haziran 2020 00:10

Hekimhan-Güzelyurt Ilıca Tıpka Ocağı
19 Haziran 2020 00:10

HEKİMHAN - YAĞCA GEYİK ve DAĞ KEÇİSİ ÜRETİM MERKEZİ
16 Haziran 2020 00:10

FUGACI ABBAS USTA (Abbas Soğukpınar)
15 Haziran 2020 00:10

MALATYA KAYISI ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
22 Mayıs 2020 00:10

Aziz Mor Ahron Kadim Süryani Manastırı (M.S 329)
17 Mayıs 2020 00:10

MALATYA SÜMER İLKOKULU BİNASI YIKILIYOR
11 Mayıs 2020 00:10

IŞIKLAR SÖNMESİN
23 Nisan 2020 00:10

370 YAŞINDA KIZILCIK AĞACI
19 Mart 2020 00:10

Tüm Yazılar