Atilla Kantarcı
[email protected]
TURAN EMEKSİZ
29 Nisan 2023 02:45TURAN EMEKSİZ
TURAN EMEKSİZ
Hürriyet şehidi Turan Emeksiz'in bir hayali vardı... Orman mühendisi olup, çölleşen Beydağı’nı ağaçlandırmak...
...
Turan Emeksiz, Malatya/Yeşilyurt İlçesinin Gündüzbey Köyü'nde 11 Kasım 1940'ta dünyaya geldi. Babası Ahmet Emeksiz TCDDY'de işçi olarak çalışıyordu. Annesi Zeynep Emeksiz ise ev hanımıydı. Çiftin, Erdal isminde bir erkek evlatları olmuş ama 6 aylıkken vefat etmişti. İkinci doğan evlatlarına, geleneğe uygun olarak Duran adını verdiler. Nüfus cüzdanına yerel şiveden dolayı Turan olarak kayıt edildi. Sonra iki kızları dünyaya geldi; 1943'te Solmaz ve 1948'de Gülnaz...
Turan Emeksiz öğrenimine Fırat İlkokulu'nda başladı. 1963 yılına kadar beldeler dahil tek ortaokul ve tek lise Malatya'daydı. Malatya Ortaokulu ve Malatya Lisesi'nde eğitimine devam etti.
Babası 57 yaşında kansere yenik düştü.
Babasının emeklilik hakkını kazanamadan vefat etmesi sonucunda, annesine maaş bağlanamadı. Ancak, babasının emekli sandığında birikmiş primlerini ve ölüm parasını alabildiler. Akraba dayanışması ile geçinmeye başladılar.
O zor günlerde tek istekleri Turan Emeksiz'in okumasıydı…
Turan Emeksiz başarılı bir öğrenci oldu. Hem okudu hem de babasının işi olan TCDDY'de çalıştı.
Kendine ayırabildiği parasını kitaba verdi. En büyük tutkusu, kitaptı. Dünya klasiklerinin çoğunu okudu. (Vefatında kuzeni Nihat Emeksiz'e 116 dünya klasiği kitabı kaldı.)
Müziğe düşkündü. Babasından ud çalmayı öğrendi. Spora da meraklıydı, en çok da yüzmeye. Sümerbank Malatya Mensucat Fabrikası Sosyal Tesisleri'nin olimpik havuzunda öğrendi yüzmeyi. Malatya'da yüzme şampiyonu oldu. Dışa dönük, sosyal bir karakterdi. Okulun tiyatro koluna katıldı; piyeslerde oynadı.
Ve… Lisede politikaya ilgi duydu. Çok hemşehrisi gibi Malatyalı İnönü'ye hayrandı.
Aklında hep orman mühendisi olmak vardı. Çünkü… Malatya'yı güneyden çeviren Toros Dağları'nın uzantısındaki Beydağları’nda yeşilin yok oluşu, Turan Emeksiz'i üzüyordu. Arkadaşlarına “Orman mühendisi olacağım. Bu dağları ağaçlandıracağım” diyordu. İsteğini yaptı; İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi'ni kazandı.
Turan Emeksiz İstanbul'un yolunu tutunca, annesi ve kız kardeşleri, dayıları Mehmet Ali Emeksiz'in evine taşındı.
Yoksul çocuğu Turan Emeksiz İstanbul'da hangi parayla okuyacaktı?
CHP Malatya Milletvekili M. Nedim Zapcı öncülüğünde kurulan “Okumuşu Çoğaltma ve Okuyanı Koruma Cemiyeti”nden burs aldı.
Derneğin Fatih semtindeki öğrenci yurdunda kalmaya başladı…
28 Nisan 1960 sabahı DP'nin, TBMM'ye verdiği yasa önergesi ülkeyi iki kampa böldü. DP, “CHP'nin seçim dışı yollarla iktidara gelmek için hücre örgütü kurduğu; silahlandığı; hükümete karşı halkı isyana teşvik ettiği ve bazı basınla bu konuda işbirliği yaptığı” gibi akla hayale gelmeyecek iddialar öne sürerek; bunları soruşturma maksadıyla Meclis'te 15 DP milletvekilinden oluşan Tahkikat Komisyonu kurdu.
Komisyona her türlü yayını yasaklama, her türlü evrak ve belgeye el koyma, siyasi toplantı ve gösterilerle ilgili önlem alma yetkisi de tanındı.
Demokrasiyi, hukuku ayaklar altına alan Tahkikat Komisyonu'na karşı üniversiteler ayaklandı.
28 Nisan 1960 günü İstanbul Üniversitesi bahçesine giren polislerin açtığı ateş sonucu Turan Emeksiz hayatını kaybetti...
Cenazesi, 29 Nisan sabah 07.30'da Merkezefendi Mezarlığı'na defnedilmişti!
Üzerinden çıkanlara ulaşıldı. Görüldü ki..
Öldürülmese o akşam tiyatroya gidecekti. Cebinden, Haldun Taner'in “Fazilet Eczanesi” adlı oyununa ait bilet çıkmıştı.
Milli Birlik Komitesi, 9 Haziran 1960'da yayınladığı bildiriyle, “28 Nisan ve 27 Mayıs tarihleri arasında milletçe girişilen hürriyet mücadelesi”nde yaşamını yitirenlerin, “Hürriyet Şehidi” ilan edilmesine ve Anıtkabir'de oluşturulacak Hürriyet Şehitliği'ne defnedilmelerine karar verdi.
Mezardan çıkarılan Turan Emeksiz'in naaşı Cerrahpaşa Hastanesi'ne getirildi. Buradan Beyazıt'a üniversitenin bahçesine götürülerek tören yapıldı. Sultanahmet Camisi'nde cenaze namazı kılındı. Haydarpaşa Garı'na götürülen Turan Emeksiz'in naaşı Ankara'ya ulaştırılıp Anıtkabir'e defnedildi.
Aradan yıllar geçti…
12 Eylül 1980'de askeri darbe yapanlar, Anıtkabir bahçesinde bulunan Hürriyet Şehitleri'nin Cebeci Şehitliği'ne nakledilmesine karar verdi.
Yani, Turan Emeksiz'in cenazesi yine taşındı!..
###
Ölümünden sonra hemşehrimizin ismi Malatya’da bir caddeye ve bir liseye verildi. Ancak 12 Eylül 1980 darbesi sonrasında bu caddenin ismi Milli Egemenlik Caddesi, lisenin adı ise Malatya Lisesi olarak değiştirildi. Caddenin adı yoğun istek üzerine 2013 yılında yeniden Turan Emeksiz yapıldı ancak, Lisenin adı Malatya Lisesi olarak kaldı.
Ayrıca İstanbul Üniversitesi öğrenci yemekhanesine, İstanbul'da şehir hatları vapuruna ismi verildi. Bu vapur şu anda Mudanya’da restoran olarak kullanılmaktadır. Ayrıca İstanbul Üniversitesi Beyazıt kampüsünde anıtı, Cağaloğlu'ndaki Eminönü Halk Eğitim Merkezi önünde mermer bir büstü vardır. Ayrıca Gaziantep'te bir mahalleye, Ankara'da Irak ve Kanada Büyükelçiği önündeki sokağa ismi verilmiştir.
Mekanı cennet olsun...
Yine bir değerimizi andık sizlere de hatırlattık...
Selam olsun Malatya’mın güzel insanlarına…
Yorumlar (0)
Yazarın Diğer Yazıları
SİNEMA CADDESİ SANAT SOKAĞI OLARAK DÜZENLENMELİDİR…
18 Nisan 2024 02:45
PEHLİVAN DOĞAN
04 Nisan 2024 02:45
HAYRETTİN ABACI
08 Mart 2024 02:45
HÜSEYİN CAHİT FIRAT
21 Ocak 2024 02:45
MIH OSMAN
08 Ocak 2024 02:45
MALATYALIYI NASIL TANIRSINIZ
04 Ocak 2024 02:45
KANTAR KAHVESİ
14 Aralık 2023 02:45
HÜRRİYET AİLE ÇAY BAHÇESİ
02 Aralık 2023 02:45
KERNEK AİLE GÖL GAZİNOSU
29 Kasım 2023 02:45
ÖZKAN AKBULUT
24 Kasım 2023 02:45
HATIR İÇİN…
05 Ekim 2023 02:45
DEGİRMANLARIMIZ…
29 Eylul 2023 02:45
NEŞET ERTAŞ’ RAHMETLE ANIYORUM…
27 Eylul 2023 02:45
MALATYA’NIN FETHİ
23 Eylul 2023 02:45
BERBERLER
21 Eylul 2023 02:45
FAHRİ ÖZYILDIRIM
06 Eylul 2023 02:45
GARCI GELDİ HANIM
24 Ağustos 2023 02:45
DEVE CENGİZ
17 Ağustos 2023 02:45
MIŞ GİBİ YAPANLARA!…
10 Ağustos 2023 02:45
HADİ DAYI
07 Ağustos 2023 02:45
SUCEYİN KÖPRÜSÜ…
06 Temmuz 2023 02:45
ESKİ BAYRAMLAR
27 Haziran 2023 02:45
MAMİKANLI VAHAP AĞA
02 Haziran 2023 02:45
HEY GİDİ GÜNLER HEY
21 Mayıs 2023 02:45
FERİT MEVLÜT ASLANOĞLU
16 Mayıs 2023 02:45
HASAN DERİNKÖK (HASAN BEG)
12 Mayıs 2023 02:45
NURETTİN SOYKAN
06 Mayıs 2023 02:45
EŞREF BİTLİS
04 Mayıs 2023 02:45
SITMAPINARI
08 Nisan 2023 02:45
YERİNDE DÖNÜŞÜM…
20 Mart 2023 02:45
GELECEĞİMİZ İÇİN MALATYA’LILIK BİLİNCİ OLUŞTURMALIYIZ…
04 Mart 2023 02:45
ŞEHRİMİZ YENİDEN İNŞA EDİLİRKEN…
27 Şubat 2023 02:45
HAZİN BİR MÜTEAHİT HİKAYESİ…
23 Şubat 2023 02:45
KAYBOLAN MESLEKLER: SEYYAR BİLEYCİLER
07 Ocak 2023 02:45
AZİZLER CEGETİ
31 Aralık 2022 02:45
KADİR AĞA
17 Kasım 2022 02:45
ARGUVANSPOR
21 Ekim 2022 02:45
ADAB-MUAŞERET
16 Ekim 2022 02:45
Fevzi Yener
07 Ekim 2022 02:45
MALATYA’DA KIŞ HAZIRLIKLARI
30 Eylul 2022 02:45
BOZKIRIN TEZENESİ… ÖLÜM YILDÖNÜMÜNDE SAYGILARIMLA…
25 Eylul 2022 02:45
ADNAN IŞIK
25 Ağustos 2022 02:45
CİNGENLİK
19 Ağustos 2022 02:45
MALATYA’DA LAKAPLAR
17 Temmuz 2022 02:45
ORDUZU MAHALLE KARARI!…
07 Temmuz 2022 02:45
ADIYAMANLI HACI DAYI
01 Temmuz 2022 02:45
BİR ŞEYLER EKSİK
17 Haziran 2022 02:45
TEZE CAMİ NEDEN ÖNEMLİ
01 Mayıs 2022 02:45
MALATYALIYI NASIL TANIRSINIZ
11 Mart 2022 02:45
MEZARLIK KUMARCILARI!
25 Şubat 2022 02:45
AKLIMA MUKAYYET OL
15 Şubat 2022 02:45
HÜSEYİN DOĞAN DEDE
06 Şubat 2022 02:45
MALATYA KADINLAR HAMAM KÜLTÜRÜ
04 Şubat 2022 02:45
VELİLERİMİZ (ONYEDİLİ)
18 Ocak 2022 02:45
MALATYA SOHBET KÜLTÜRÜ
24 Aralık 2021 02:45
HÜSEYİN BEG KÖRPÜSÜ
17 Aralık 2021 02:45
MALATYA KUYUMCULAR ÇARŞISI,
08 Kasım 2021 02:45
GELECEĞİMİZ İÇİN MALATYALILIK BİLİNCİ OLUŞTURMALIYIZ
04 Kasım 2021 02:45
BESLENME ALIŞKANLIĞIMIZ
31 Ekim 2021 02:45
ÇİN SEDDİ
15 Ekim 2021 02:45
ASLANTEPENİN GELECEĞİ İÇİN ÇOK ÖNEMLİ BİR KONU!
07 Ekim 2021 02:45
2021 UNESCO AHİLİK YILI!
23 Eylul 2021 02:45
BUNLAR DA MI YALAN
10 Eylul 2021 02:45
NEREDE O ESKİ KOMŞULUKLAR
24 Ağustos 2021 02:45
Bir Malatyalıyı nasıl tanırsınız?
08 Ağustos 2021 02:45
BOHÇACI GELDİ HANIM
08 Ağustos 2021 02:45
ASLANTEPE
27 Temmuz 2021 02:45
GEL DE ARAMA...
24 Temmuz 2021 02:45
NELER OLUYOR MALATYADA...
10 Haziran 2021 02:45
SEVCAN ORHAN MALATYADA
31 Mayıs 2021 02:45
GANERENİN YÜKÜNÜ ÇEKENLER VE YOĞURTÇU BAZARI
29 Mayıs 2021 02:45
ESKİ BAYRAMLAR
15 Mayıs 2021 02:45
Şahin Tepesi
07 Mayıs 2021 02:45
ÖLÜM YIL DÖNÜMÜNDE RAHMETLE ANIYORUM... NURETTİN SOYKAN
06 Mayıs 2021 02:45
KERNEK...
01 Mayıs 2021 02:45
MALATYADA İLK RADYO
23 Nisan 2021 02:45
SIĞIRA GATMA
02 Nisan 2021 02:45
ÇANAKKALE DESTANI
22 Mart 2021 02:45
GÜZEL MAHALLEM
22 Mart 2021 02:45
HORHOP
27 Şubat 2021 02:45
ESKİ OTOBÜS ŞOFÖRLERİ
04 Şubat 2021 02:45
PAVLİKİANLAR VE MALATYA
30 Ocak 2021 02:45
TOMMİKS
08 Ocak 2021 02:45
ÖZKAN SÜMER
25 Aralık 2020 02:45
ADNAN IŞIK
23 Aralık 2020 02:45
ARDIÇ AĞACI
18 Aralık 2020 02:45
İCATLAR
11 Aralık 2020 02:45
FABRİKATÖR MEHMET BEY. (ARABOSMAN)
04 Aralık 2020 02:45
GEÇMİŞİNİ BİLMEYEN GELECEĞİ İNŞA EDEMEZ
26 Kasım 2020 02:45
İSPANYOL PAÇA PANTOLON
20 Kasım 2020 02:45
GÜZEL GÜNLERDİ VESSELAM
13 Kasım 2020 02:45
NE GÜZEL KOMŞUMUZDUN SEN ..
06 Kasım 2020 02:45
ŞİRKET HANI
05 Kasım 2020 02:45
BESLENME ALIŞKANLIĞIMIZ
29 Ekim 2020 02:45
ZİYARETLERİMİZ
23 Ekim 2020 02:45
HÜSEYİN ÖZHAN
19 Ekim 2020 02:45
ESKİ FOTOĞRAFÇILAR
17 Ekim 2020 02:45
OYUNLARIMIZ
16 Ekim 2020 02:45
HADİ DAYI
15 Ekim 2020 02:45
ZÖHRE ANADAN Bİ MEKTUP DAHA VAR...
10 Ekim 2020 02:45
DAKTİLO
02 Ekim 2020 02:45
NEREDE O ESKİ BANKALAR
25 Eylul 2020 02:45
MIH OSMAN
23 Eylul 2020 02:45
GANERE
18 Eylul 2020 02:45
ZÖHRE ANADAN MEKTUP VAR...
11 Eylul 2020 02:45
HÜSEYİN YEŞİL
31 Ağustos 2020 02:45
MALATYA MASALI
14 Ağustos 2020 02:45
MATALCI AMCA
07 Ağustos 2020 02:45
NEDEN DÜŞER GİBİ YAPTIK!!!
04 Ağustos 2020 02:45
ESKİ BAYRAMLAR
31 Temmuz 2020 02:45
GEÇMİŞE ÖZLEM
25 Temmuz 2020 02:45
KIRK AMBAR
17 Temmuz 2020 02:45
ZALATACILAR (SALATACILAR)
03 Temmuz 2020 02:45
CEMAAT KURMA
01 Temmuz 2020 02:45
PASTANELERİMİZ
26 Haziran 2020 02:45
MALATYA RADYOSU
25 Haziran 2020 02:45
BELEDİYE BAŞKANLARININ DİKKATİNE
20 Haziran 2020 02:45
MAZİDEKİ LEZZETLER. (2)
19 Haziran 2020 02:45
MAZİDEKİ LEZZETLER.
12 Haziran 2020 02:45
TABELACILAR
05 Haziran 2020 02:45
HAYRETTİN ABACI'NIN ANISINA
01 Haziran 2020 02:45
KIŞLA CADDESİ
22 Mayıs 2020 02:45
İRAN BAYRAĞI
15 Mayıs 2020 02:45
GÜLMEK LAZIM
08 Mayıs 2020 02:45
BÜYÜK BAŞKAN NURETTİN SOYKAN RUHUN ŞAD, MEKANIN CENNET OLSUN...
06 Mayıs 2020 02:45
KORONAYA BİR DE BU AÇIDAN BAKALIM.
01 Mayıs 2020 02:45
RAMAZAN GELDİ HOŞ GELDİ
24 Nisan 2020 02:45
EVDE KAL MALATYA
17 Nisan 2020 02:45
ASİMİLE OLMAK
16 Nisan 2020 02:45
ÇOCUKLUK LEZZETLERİ
10 Nisan 2020 02:45
NECATİ DİKMEN
03 Nisan 2020 02:45
BİR KERNEKLİNİN GÖZÜYLE...
27 Mart 2020 02:45
KORONA, KORONA NE İŞLER AÇTIN BAŞIMA
21 Mart 2020 02:45
ÇANAKKALE DESTANI
20 Mart 2020 02:45
KERNEK AİLE GÖL GAZİNOSU
13 Mart 2020 02:45
HÜRRİYET AİLE ÇAY BAHÇESİ
09 Mart 2020 02:45
NANO TEKNOLOJİ
02 Mart 2020 02:45
OKUDUĞUNU ANLAMAK
21 Şubat 2020 02:45
TURAN ÇEVİK
14 Şubat 2020 02:45
Bedo
13 Şubat 2020 02:45
UÇURTMA .
07 Şubat 2020 02:45
UDİ NEVRES BEY.
04 Şubat 2020 02:45
ŞEHİR KUZEYE DOĞRU BÜYÜMEMELİDİR
31 Ocak 2020 02:45
KİRAZ ÇALMAK.
27 Ocak 2020 02:45
MİSAFİRLİK
16 Ocak 2020 02:45