Atilla Kantarcı
[email protected]
CEVAT ÇOBANLI
20 Mart 2025 13:07Takvim yaprakları 1915 yılını gösteriyordu...
Yer Çanakkale...
Ortalık toz duman... Ve kanlı bir muharebe sonrası...
Apoletlerinden Paşa olduğu anlaşılan üstü başı toz toprak içinde biri! savaş meydanındaydı...
Kan ve barut kokusuna karışmış inlemeler kulaklara mermi gibi giriyordu. Yerde yatan tüfeğine sıkı sıkı sarılmış bir asker gördü. Yanına gitti, usulca eğildi. Kıpırdamıyordu. Parmağıyla şah damarına dokundu. Atmıyordu. Ölmüştü. Askerin yüzündeki belli belirsiz bir gülümsemeyi o zaman farketti. Gözüne biriken yaşları belli etmemeye çalıştı etrafına bakındı. Onlarcası yatıyordu. Bir tanesi savaş şokuna girmiş, omuzundan kanlar akarak şaşkın etrafına bakıyordu. Eline bir matara aldı, yarayı yıkadı, mendilini çıkardı, askerin yüzünü gözünü sildi, ve mendiliyle yarayı sardı. Ayağa kalktı ve yan yana yatan şehitlere baktı. Mırıldandı..
-Fedakâr evlâtlarım... En büyük rütbeyi siz aldınız! Ruhunuz şad olsun…
Az ötede bir sedyeye konmuş, gözleri sargılı bir başka yaralı sıhhiye sedyesine konmuş, ölü ve yaralılara basmamak için bir sağa bir sola yalpalanarak geriye doğru götürülüyordu. Durdurdu.
-Nesi var..?
-Kafası ve gözleri paşam, şarapnel rastlamış.
Yavaşca kulağına doğru eğildi..
-Nerelisin ?
-Denizliliyim paşam..
-Adın ne ?
-Ömer paşam…
-Gözlerinden yaralanmışsın, inşallah iyileşeceksin evladım.. dedi ..Bir yandan da kınalı bir kuzuyu okşarcasına başını okşuyordu. Ömer doğrulmaya çalıştı.
-Benim gözlerim göreceğini gördü paşam.. dedi ve başını yavaşça tekrar sedyeye koydu..
Paşa arkasını döndü. Hıçkırıklarla ağlıyordu...
Bu paşa Müstahkem Mevki Komutanı Cevat Paşaydı.. Sonradan “Çobanlı” soyadını alacak olan altın kuşak dediğimiz Harp Okulunun başarılı subaylardından biriydi.
Öyle kahramanlar vardır ki bazen bir hengame ve hercümerç içerisinde unutulur. Çanakkale, bir kahramanlar, centilmenler, fedakarlar, ölümsüzler geçididir. Aynı zamanda Türk’ün bağımsızlığının kurucusu Mustafa Kemal’in ufuktan doğuşunun hikayesidir. O karadadır. Anafartalarda, Conk Bayırında düşmanı tepelerden eteklere, denize doğru sürerken, denizde de kıyamet kopmaktadır. Mustafa Kemal Çanakkale'de cesaret, zeka, ve kahramanlık konusunda yalnız değildir.
“Cevat Paşa” (Çobanlı) bunların en önemlilerindendir. Müstahkem Mevki Komutanı Mirliva (Tuğgeneral) Cevat Paşa. Eski püskü boğaz tabyalarını onaran, tahkim eden, gerekli personel ve teçhizat ile boğazı “geçilmez” kılan o’dur..
18 Mart Çanakkale deniz savaşlarının zafer günüdür ve o gün modern ve ürkütücü bir heybetle Çanakkale boğazına giren zırhlıları, ateş topu yağmuruna tutup çoğunu boğazın dibine yollayan , kalanları da binlerce ölüyü arkalarında bırakarak dönmek zorunda bırakan “Çanakkale Geçilmez” sözünü beyinlere kazıyan Cevat Paşa..
Malatya’nın Arapgir ilçesindendir. 14 Eylül 1870 tarihinde doğdu. Babası Müşir Şakir Paşa'dır. Galatasaray Lisesi'nde öğrenim gördü. 1888'de girdiği Harp Okulu'ndan 1891'de Üsteğmen rütbesiyle mezun oldu. 1892'de girdiği Harp Akademisi'ni de 1894'de birinci olarak bitirdi ve Kurmay Yüzbaşı oldu. 1900’de Albay oldu. 1901 de Tuğgeneral, 1911’de 1. Ordu Müfettişliği Kurmay Başkanı oldu. 1912’de bir süre Genelkurmay İkinci Başkanlığı’na vekâlet etti. Şubat 1913'te fırkasıyla Balkan Harbi’ne katıldı.
10 Ağustos 1914’te Çanakkale Müstahkem Mevkii KomutanI oldu. Kasım 1914’te Tuğgeneral oldu. Kara muharebelerinde 3,5 ay görev yaptı. Oradan Galiçya cephesine gitti. 1917 de 8.Ordu Komutanı olarak Sinâ-Filistin Cephesi’de savaştı. 1918’de Harbiye Nazırı oldu. Mayıs 1919’da Genelkurmay Başkanı oldu. 1920 de İngilizler tarafından Malta’ya sürüldü.
Şimdi burada durup, tarihi bir olayı nakledeyim:
1919 da Genel Kurmay Başkanlığı sırasında Mustafa Kemal Mayıs ayında Samsun’a 9. Ordu Müfettişi olarak atanmıştı. Ancak Damat Ferit Mustafa Kemal’den şüpheleniyordu. 14 Mayıs 1919 da Mustafa Kemal’i çağırdı. Odada Cevat Paşa’da vardı. Damat Ferit sorguya başladı. Falih Rıfkı Atay Mustafa Kemal’in ağzından anlatıyor ;
-Mesela, dedi. Samsun ve havalisinde ne yapacaksınız?
Kelimeler adeta ağzımdan dökülmeye başladı..
-Efendim dedim, İngiliz raporlarına göre Samsun ve havalisinde bazı karışıklıklar varmış…Biraz mübalağalıdır, zannediyorum. Ne de olsa bunlar basit şeyler...Yerinde yapacağımız tetkikat ile hallederiz. Şimdiden isabetli bir şey söylemekten korkarım…
Damat Ferit, Cevat Paşaya döndü..
-Siz ne dersiniz ?
Cevat Paşa pek tabii bir tavırla ;
-Öyledir efendim bu gibi işler yerinde hallolunur..
Kanaat getirmemiş görülen Sadrazam’ın kafasında daha büyük bir endişe, sual şekli arıyordu. Derken heyecanlı bir sesle sordu ;
-Pekala siz bana harita üzerinde nerelere kadar kumanda edeceksiniz gösterir misiniz ?
Vesveseye düştüğü noktayı hemen anlamıştım;
-Efendim ben de pek iyi bilmiyorum, belki….takriben (harita üzerine elimi koyarak) ihtimal şu kadar ufak bir parça…diye bazı vilayetleri gösterdim ve manalı bir tarzda Cevat Paşa’nın yüzüne baktım.. Ben haritadan elimi kaldırırken o da ilave etti ;
-Efendim.. dedi paşa tabii o mıntıkadaki kuvvete kumanda edecek.. Zaten nerede ne kadar kuvvet kaldı ki.. ? Sözünü tamamlarken vaziyetin hiç de ehemmiyetli olmadığını anlatmak istermiş gibi masadan uzaklaşır gibi oldu.. İçimden Cevat Paşa’ya teşekkür ediyordum. Her birimiz bir koltuğa çekildik ve kahvelerimizi içmeğe başladık.. Damat Ferit Paşa ferahlamış gibi idi..
-Ne zaman hareket edeceksiniz ?
-Ne vakit emir buyurulursa, ben hazırım arzu ederseniz yarın veya öbür gün...
Ve Mustafa Kemal ertesi gün yola çıkıyordu. Cevat Paşa Damat Ferit’i ikna etmişti. Hatta bir söyleme göre Kazım Karabekir Paşa’yı Mustafa Kemal’e katılması için ikna eden de yine Cevat Paşaydı...
Hülasa:
Arapgirli hemşehrimiz Cevat Paşa, 18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi’nin mimarıdır. Çanakkale müstahkem mevkii komutanlığı göreviyle dönemin en güçlü donanmasını karadan mağlup ederek boğazı geçilmez kılan ve bir kaç yıl sonra Mustafa Kemal Paşa'ya Samsun'a giden yolu açan muzaffer komutandır.
13 Mart 1938’de 67 yaşında hayata gözlerini yuman Cevat Paşa; İstanbul Erenköy’deki, Sahrayı Cedit Mezarlığı’na defnedildi. Naaşı 27 Eylül 1988’de buradan alınıp Ankara Devlet Mezarlığı’na defnedildi.
Ruhu şâd olsun, mekanı cennet olsun
Yine bir değerimizi andık sizlere de hatırlattık...
Selam olsun Malatya’mın güzel insanlarına...
NOT: Gemi defterine jurnal denir. Tüm dünyada seyrüsefer yapan kaptanlar çok iyi bilirler ki;
“Herhangi bir boğaz geçilince deftere Boğaziçi geçildi, Cebelitarık boğazı geçildi diye yazılır.
Çanakkale boğazına gelindiğinde Gelibolu açıklarında deftere
Şehitlik 2 km den selamlandı yazılır
Asla ve asla hiçbir kaptan Çanakkale geçildi diye yazmaz. Sadece Şehitlik selamlandı diye yazılır.
ÇÜNKÜ ÇANAKKALE GEÇİLMEZ
Yorumlar (0)
Yazarın Diğer Yazıları
MALATYA’LI FAHRİ
25 Nisan 2025 13:07
BİR KEZ DAHA YIKILDIK
16 Nisan 2025 13:07
SEZAİ YILMAZ
10 Nisan 2025 13:07
TAVİT KÖLETAVİTOĞLU
07 Nisan 2025 13:07
ÇAKIR DAYI
02 Nisan 2025 13:07
ESKİ BAYRAMLAR
27 Mart 2025 13:07
MESUT PARLAK
10 Mart 2025 13:07
SİNEMA CADDESİ - BEŞ KONAKLAR
05 Mart 2025 13:07
ESKİ RAMAZANLAR
01 Mart 2025 13:07
YUNUSEMRE CADDESİ-DİĞER KANALBOYU
27 Şubat 2025 13:07
KANAL BOYU - KERNEK MAHALLESİ
20 Şubat 2025 13:07
ESKİ FOTOĞRAÇILAR
19 Şubat 2025 13:07
BİR VARMIŞ BİR YOKMUŞ…
05 Şubat 2025 13:07
SAATLİ MAARİF TAKVİMİ
29 Ocak 2025 13:07
AZİZLER CEGETİ
26 Ocak 2025 13:07
ALTERNATİF KAYSI ÜRÜNLERİ
24 Ocak 2025 13:07
KRİZİN FIRSATA ÇEVRİLEMEDİĞİ ŞEHİR!
15 Ocak 2025 13:07
SOKAKTAN GELEN SESLER
27 Kasım 2024 13:07
MAHALLEM…
21 Kasım 2024 13:07
BAKKAL AMCA
13 Kasım 2024 13:07
MALATYA’DA KIŞ HAZIRLIKLARI
21 Eylul 2024 13:07
MALATYA KADINLAR HAMAM KÜLTÜRÜ
05 Eylul 2024 13:07
HACELİ
30 Ağustos 2024 13:07
SOHBET
12 Mayıs 2024 13:07
SİNEMA CADDESİ SANAT SOKAĞI OLARAK DÜZENLENMELİDİR…
18 Nisan 2024 13:07
PEHLİVAN DOĞAN
04 Nisan 2024 13:07
HAYRETTİN ABACI
08 Mart 2024 13:07
HÜSEYİN CAHİT FIRAT
21 Ocak 2024 13:07
MIH OSMAN
08 Ocak 2024 13:07
MALATYALIYI NASIL TANIRSINIZ
04 Ocak 2024 13:07
KANTAR KAHVESİ
14 Aralık 2023 13:07
HÜRRİYET AİLE ÇAY BAHÇESİ
02 Aralık 2023 13:07
KERNEK AİLE GÖL GAZİNOSU
29 Kasım 2023 13:07
ÖZKAN AKBULUT
24 Kasım 2023 13:07
HATIR İÇİN…
05 Ekim 2023 13:07
DEGİRMANLARIMIZ…
29 Eylul 2023 13:07
NEŞET ERTAŞ’ RAHMETLE ANIYORUM…
27 Eylul 2023 13:07
MALATYA’NIN FETHİ
23 Eylul 2023 13:07
BERBERLER
21 Eylul 2023 13:07
FAHRİ ÖZYILDIRIM
06 Eylul 2023 13:07
GARCI GELDİ HANIM
24 Ağustos 2023 13:07
DEVE CENGİZ
17 Ağustos 2023 13:07
MIŞ GİBİ YAPANLARA!…
10 Ağustos 2023 13:07
HADİ DAYI
07 Ağustos 2023 13:07
SUCEYİN KÖPRÜSÜ…
06 Temmuz 2023 13:07
ESKİ BAYRAMLAR
27 Haziran 2023 13:07
MAMİKANLI VAHAP AĞA
02 Haziran 2023 13:07
HEY GİDİ GÜNLER HEY
21 Mayıs 2023 13:07
FERİT MEVLÜT ASLANOĞLU
16 Mayıs 2023 13:07
HASAN DERİNKÖK (HASAN BEG)
12 Mayıs 2023 13:07
NURETTİN SOYKAN
06 Mayıs 2023 13:07
EŞREF BİTLİS
04 Mayıs 2023 13:07
TURAN EMEKSİZ
29 Nisan 2023 13:07
SITMAPINARI
08 Nisan 2023 13:07
YERİNDE DÖNÜŞÜM…
20 Mart 2023 13:07
GELECEĞİMİZ İÇİN MALATYA’LILIK BİLİNCİ OLUŞTURMALIYIZ…
04 Mart 2023 13:07
ŞEHRİMİZ YENİDEN İNŞA EDİLİRKEN…
27 Şubat 2023 13:07
HAZİN BİR MÜTEAHİT HİKAYESİ…
23 Şubat 2023 13:07
KAYBOLAN MESLEKLER: SEYYAR BİLEYCİLER
07 Ocak 2023 13:07
AZİZLER CEGETİ
31 Aralık 2022 13:07
KADİR AĞA
17 Kasım 2022 13:07
ARGUVANSPOR
21 Ekim 2022 13:07
ADAB-MUAŞERET
16 Ekim 2022 13:07
Fevzi Yener
07 Ekim 2022 13:07
MALATYA’DA KIŞ HAZIRLIKLARI
30 Eylul 2022 13:07
BOZKIRIN TEZENESİ… ÖLÜM YILDÖNÜMÜNDE SAYGILARIMLA…
25 Eylul 2022 13:07
ADNAN IŞIK
25 Ağustos 2022 13:07
CİNGENLİK
19 Ağustos 2022 13:07
MALATYA’DA LAKAPLAR
17 Temmuz 2022 13:07
ORDUZU MAHALLE KARARI!…
07 Temmuz 2022 13:07
ADIYAMANLI HACI DAYI
01 Temmuz 2022 13:07
BİR ŞEYLER EKSİK
17 Haziran 2022 13:07
TEZE CAMİ NEDEN ÖNEMLİ
01 Mayıs 2022 13:07
MALATYALIYI NASIL TANIRSINIZ
11 Mart 2022 13:07
MEZARLIK KUMARCILARI!
25 Şubat 2022 13:07
AKLIMA MUKAYYET OL
15 Şubat 2022 13:07
HÜSEYİN DOĞAN DEDE
06 Şubat 2022 13:07
MALATYA KADINLAR HAMAM KÜLTÜRÜ
04 Şubat 2022 13:07
VELİLERİMİZ (ONYEDİLİ)
18 Ocak 2022 13:07
MALATYA SOHBET KÜLTÜRÜ
24 Aralık 2021 13:07
HÜSEYİN BEG KÖRPÜSÜ
17 Aralık 2021 13:07
MALATYA KUYUMCULAR ÇARŞISI,
08 Kasım 2021 13:07
GELECEĞİMİZ İÇİN MALATYALILIK BİLİNCİ OLUŞTURMALIYIZ
04 Kasım 2021 13:07
BESLENME ALIŞKANLIĞIMIZ
31 Ekim 2021 13:07
ÇİN SEDDİ
15 Ekim 2021 13:07
ASLANTEPENİN GELECEĞİ İÇİN ÇOK ÖNEMLİ BİR KONU!
07 Ekim 2021 13:07
2021 UNESCO AHİLİK YILI!
23 Eylul 2021 13:07
BUNLAR DA MI YALAN
10 Eylul 2021 13:07
NEREDE O ESKİ KOMŞULUKLAR
24 Ağustos 2021 13:07
Bir Malatyalıyı nasıl tanırsınız?
08 Ağustos 2021 13:07
BOHÇACI GELDİ HANIM
08 Ağustos 2021 13:07
ASLANTEPE
27 Temmuz 2021 13:07
GEL DE ARAMA...
24 Temmuz 2021 13:07
NELER OLUYOR MALATYADA...
10 Haziran 2021 13:07
SEVCAN ORHAN MALATYADA
31 Mayıs 2021 13:07
GANERENİN YÜKÜNÜ ÇEKENLER VE YOĞURTÇU BAZARI
29 Mayıs 2021 13:07
ESKİ BAYRAMLAR
15 Mayıs 2021 13:07
Şahin Tepesi
07 Mayıs 2021 13:07
ÖLÜM YIL DÖNÜMÜNDE RAHMETLE ANIYORUM... NURETTİN SOYKAN
06 Mayıs 2021 13:07
KERNEK...
01 Mayıs 2021 13:07
MALATYADA İLK RADYO
23 Nisan 2021 13:07
SIĞIRA GATMA
02 Nisan 2021 13:07
ÇANAKKALE DESTANI
22 Mart 2021 13:07
GÜZEL MAHALLEM
22 Mart 2021 13:07
HORHOP
27 Şubat 2021 13:07
ESKİ OTOBÜS ŞOFÖRLERİ
04 Şubat 2021 13:07
PAVLİKİANLAR VE MALATYA
30 Ocak 2021 13:07
TOMMİKS
08 Ocak 2021 13:07
ÖZKAN SÜMER
25 Aralık 2020 13:07
ADNAN IŞIK
23 Aralık 2020 13:07
ARDIÇ AĞACI
18 Aralık 2020 13:07
İCATLAR
11 Aralık 2020 13:07
FABRİKATÖR MEHMET BEY. (ARABOSMAN)
04 Aralık 2020 13:07
GEÇMİŞİNİ BİLMEYEN GELECEĞİ İNŞA EDEMEZ
26 Kasım 2020 13:07
İSPANYOL PAÇA PANTOLON
20 Kasım 2020 13:07
GÜZEL GÜNLERDİ VESSELAM
13 Kasım 2020 13:07
NE GÜZEL KOMŞUMUZDUN SEN ..
06 Kasım 2020 13:07
ŞİRKET HANI
05 Kasım 2020 13:07
BESLENME ALIŞKANLIĞIMIZ
29 Ekim 2020 13:07
ZİYARETLERİMİZ
23 Ekim 2020 13:07
HÜSEYİN ÖZHAN
19 Ekim 2020 13:07
ESKİ FOTOĞRAFÇILAR
17 Ekim 2020 13:07
OYUNLARIMIZ
16 Ekim 2020 13:07
HADİ DAYI
15 Ekim 2020 13:07
ZÖHRE ANADAN Bİ MEKTUP DAHA VAR...
10 Ekim 2020 13:07
DAKTİLO
02 Ekim 2020 13:07
NEREDE O ESKİ BANKALAR
25 Eylul 2020 13:07
MIH OSMAN
23 Eylul 2020 13:07
GANERE
18 Eylul 2020 13:07
ZÖHRE ANADAN MEKTUP VAR...
11 Eylul 2020 13:07
HÜSEYİN YEŞİL
31 Ağustos 2020 13:07
MALATYA MASALI
14 Ağustos 2020 13:07
MATALCI AMCA
07 Ağustos 2020 13:07
NEDEN DÜŞER GİBİ YAPTIK!!!
04 Ağustos 2020 13:07
ESKİ BAYRAMLAR
31 Temmuz 2020 13:07
GEÇMİŞE ÖZLEM
25 Temmuz 2020 13:07
KIRK AMBAR
17 Temmuz 2020 13:07
ZALATACILAR (SALATACILAR)
03 Temmuz 2020 13:07
CEMAAT KURMA
01 Temmuz 2020 13:07
PASTANELERİMİZ
26 Haziran 2020 13:07
MALATYA RADYOSU
25 Haziran 2020 13:07
BELEDİYE BAŞKANLARININ DİKKATİNE
20 Haziran 2020 13:07
MAZİDEKİ LEZZETLER. (2)
19 Haziran 2020 13:07
MAZİDEKİ LEZZETLER.
12 Haziran 2020 13:07
TABELACILAR
05 Haziran 2020 13:07
HAYRETTİN ABACI'NIN ANISINA
01 Haziran 2020 13:07
KIŞLA CADDESİ
22 Mayıs 2020 13:07
İRAN BAYRAĞI
15 Mayıs 2020 13:07
GÜLMEK LAZIM
08 Mayıs 2020 13:07
BÜYÜK BAŞKAN NURETTİN SOYKAN RUHUN ŞAD, MEKANIN CENNET OLSUN...
06 Mayıs 2020 13:07
KORONAYA BİR DE BU AÇIDAN BAKALIM.
01 Mayıs 2020 13:07
RAMAZAN GELDİ HOŞ GELDİ
24 Nisan 2020 13:07
EVDE KAL MALATYA
17 Nisan 2020 13:07
ASİMİLE OLMAK
16 Nisan 2020 13:07
ÇOCUKLUK LEZZETLERİ
10 Nisan 2020 13:07
NECATİ DİKMEN
03 Nisan 2020 13:07
BİR KERNEKLİNİN GÖZÜYLE...
27 Mart 2020 13:07
KORONA, KORONA NE İŞLER AÇTIN BAŞIMA
21 Mart 2020 13:07
ÇANAKKALE DESTANI
20 Mart 2020 13:07
KERNEK AİLE GÖL GAZİNOSU
13 Mart 2020 13:07
HÜRRİYET AİLE ÇAY BAHÇESİ
09 Mart 2020 13:07
NANO TEKNOLOJİ
02 Mart 2020 13:07
OKUDUĞUNU ANLAMAK
21 Şubat 2020 13:07
TURAN ÇEVİK
14 Şubat 2020 13:07
Bedo
13 Şubat 2020 13:07
UÇURTMA .
07 Şubat 2020 13:07
UDİ NEVRES BEY.
04 Şubat 2020 13:07
ŞEHİR KUZEYE DOĞRU BÜYÜMEMELİDİR
31 Ocak 2020 13:07
KİRAZ ÇALMAK.
27 Ocak 2020 13:07
MİSAFİRLİK
16 Ocak 2020 13:07