Atilla Kantarcı
[email protected]
ZALATACILAR (SALATACILAR)
03 Temmuz 2020 07:40
Lokanta, kebapçı, pastane derken zalatacıları anlatmamak olmaz...
Malatyalıların çoğunun birbirini tanıdığı, birbirlerine gülümseyip selam verdiği, esnafın evde yapılan yemekleri sefer tasıyla “tükanına” götürüp komşusuyla paylaştığı, insanların “ganere” de “gellelli” kebabı yedikten sonra, alış veriş yapıp aldıkları öte beriyi hamalın küfesine doldurup, kendisinin ellerini arkasına bağlayıp önden, hamalın da arkadan yavaş yavaş geldiği, bu arada da mahalleliye hava attığı, yoğurtçu bazarında “külek külek” organik köy yoğurtlarının satıldığı, kimsenin “park yeri” arama derdi olmadığı, herkesin “tükanının” önünün birer park yeri olduğu yıllar...
O yıllarda, lokanta sayısı bir elin parmaklarını geçmediği için, insanlar farklı ve daha ucuz yemek arayışlarına girmişlerdi.
Bunların başında genellikle Akpınar’da bulunan “zalatacılar” gelirdi. Zalatacılardan aklımda kalan, Abit dayının tükanı ve Boz Ali’nin (Ali Altınkaya) tükanıydı. Daha sonra Hacı Bayram Kaya’nın, Cumali Örnek’in tükanı gelirdi. Ayrıca Veli Dayı’nın oğlu Mehmet Hanifi Yaşar’ın tükanı, yanında Orduzulu Cemal Dinç’in tükanı ve Rıza Dayının (Rıza Bingöl) tükanı unutulmayacak zalatacılardandı...
Meşhur Boynik Tahir’in de Ganerede zalatacı dükkanı vardı. Ayrıca Ganerede yağ peynir satışı yapan yağcı Recep ve yağcı Etyemezlerin Vahap Çavuş’un dükkanının arkası da bir nevi zalatacı dükkanı gibi hizmet verirdi. Burada insanlar lokantadan çok daha ucuza karınlarını doyururlardı.
Zalatacılar Sabah namazından sonra tükânı açarlardı. Önce süt kaynatırlardı. Saat 9 sularında süt biterdi. Sonra, o zamanın deyimiyle ‘tükürük kebabı’ yaparlardı. Bahar aylarında kurutulmuş pirpirimlerden, pirpirim cacığı, pirpirim biterse, marul cacığı ve daha sonra salatalık zamanında da salatalık cacığı, daha sonra da domates salatası yaparlardı. Üzüm zamanı da üzüm ekmek satarlardı.
Genellikle insanlar sarmısaklı cacığı, sıcak ekmekle yiyerek karınlarını doyururlardı. Zalatacılarda mevsime göre değişik yiyecekler bulunurdu. Yazın, peynir, zeytin, çökelik, helva, tahannebi üzüm ve yoğurt buranın olmazsa olmazlarıydı. Kışın ise genelde süt kaynatılır hatta tükürük kebabı, kuru fasülye bile yapıldığı olurdu.
Zalatacılarda genellikle açık ekmek servis edilirdi. “Helvacı Hakkı” dan alınan “Güzel” helva açık ekmek arasında kağıt kebabı gibi olurdu. O zaman açık ekmeklerin kuş yemi gibi olmadığı, ekmeğin ekmek gibi olduğu yıllardı. Ekmek 550 gram üretilirdi.
Tere yağları Pötürge’den, Haliken’den gelirdi, Sinan’dan gelen tuluğ peyniri, bir kat çökelik bir kat peynir olarak basılırdı. Orduzu’dan; salatalık, nahna Çırmıktı’dan, Tecde’den ‘Tahannebi’, Kündübek’ten ‘Mikeri’ ve hele Yukarıbanazı’dan ‘Kureyş’ ve dalına kar yağan ‘Mazılım’ üzümü gelirdi...
Acıkan insanların, biz öğrencilerin imdadına yetişen yumurtayı anmadan geçmeyelim. O zaman yumurtalar fraksiyonlara ayrılmamıştı..! Gezen tavuk yumurtası, köy yumurtası, organik yumurta diye bir şey yoktu..! Yumurtaların hepsi hem gezen hem de organik olduğu için başına bir tamlama konulmaz, sadece yumurta denirdi..!
Önceleri kaynatılırken soğan kabuğu konularak sarartılan, daha sonra kumaş boyaları çıkınca boya ile allı morlu hale getirilen yumurtalar fakir fukaranın en önemli yiyeceğiydi. Nedense kırmızı boyalı yumurtaları çok severdik. İnce tırnaklı açık ekmeğin içine koyduğumuz haşlanmış yumurta, yeşil soğan, maydanoz tuz ve acı biberden oluşan karışım bizim için kuzudan lezzetli olurdu. Bir de yemeden önce yumurta tokuşturmak yok muydu. Ne zevk alırdık. Tokuşturmadan kazandığımız yumurtaları yemekten “ dabaz” döktüğümüz olurdu. Şimdiki çağalar ne dabaz dökmeyi bilir, ne de yumurta tokuşturmayı.
Ya üzüm ekmeğe ne demeli? Sıcacık açık ekmeğin yanında kütür kütür “tahannebi, Kureyş, veya Arapkir” üzümleri , bir öyün savacak harika bir yemek olurdu. Bununla ilgili, küçük bir lokantası olan bir arkadaşım ilginç bir olay anlatmıştı;
Bir gün lokantaya elinde kese kağıdıyla biri gelir. (Daha naylon poşetler çıkmamıştı) Kese kağıdının içi üzüm doludur. Kimseye bir şey söylemeden, direk lavaboya geçer ve üzümleri yıkamaya başlar bu arada üzüm taneleri lavaboyu tıkamıştır. Yere dökülenler de cabası. Yıkadıktan sonra kese kağıdını da bir kaç yerden delerki suyu süzülsün. Sular ortalığa süzüle süzüle gider ve masaya oturur, kese kağıdını yırtar üzümleri masaya yayar ve yemeye başlar. Masanın üstü sırılsıklam olmuştur.
O zaman ekmekler kesilip ağzı kapaklı genişçe bir kabın içine konurdu. Kahramanımız, kapağı açar, ekmekle üzümü afiyetle yer bitirir. Bu arada masadaki ekmek bitmiştir. Üzüm ve ekmek bittikten sonra, ağzını siler ve gitmek için kapıya yönelir. Lokanta sahibi seslenir;
“Nereye kardeşim”
“Gidiyim”
“Para vermeden nereye gidiysin”
“Ne parası ben bi şey yemedim ki”
“Ekmek bize bedava mı geliyi zannediysin “...
Böyle önemli bir görev ifa eden zalatacılar, Hamit Fendoğlu’nun katledilmesinden sonra çıkan olaylar sırasında çıkan yangında maalesef yok oldular.
Yemek kültürümüzün bir dönemini işgal eden “zalatacılar”ı anlatmaya ve hatırlatmaya çalıştık...
Selam olsun Malatya’mın güzel insanlarına...
Yorumlar (0)
Yazarın Diğer Yazıları
SİNEMA CADDESİ SANAT SOKAĞI OLARAK DÜZENLENMELİDİR…
18 Nisan 2024 07:40
PEHLİVAN DOĞAN
04 Nisan 2024 07:40
HAYRETTİN ABACI
08 Mart 2024 07:40
HÜSEYİN CAHİT FIRAT
21 Ocak 2024 07:40
MIH OSMAN
08 Ocak 2024 07:40
MALATYALIYI NASIL TANIRSINIZ
04 Ocak 2024 07:40
KANTAR KAHVESİ
14 Aralık 2023 07:40
HÜRRİYET AİLE ÇAY BAHÇESİ
02 Aralık 2023 07:40
KERNEK AİLE GÖL GAZİNOSU
29 Kasım 2023 07:40
ÖZKAN AKBULUT
24 Kasım 2023 07:40
HATIR İÇİN…
05 Ekim 2023 07:40
DEGİRMANLARIMIZ…
29 Eylul 2023 07:40
NEŞET ERTAŞ’ RAHMETLE ANIYORUM…
27 Eylul 2023 07:40
MALATYA’NIN FETHİ
23 Eylul 2023 07:40
BERBERLER
21 Eylul 2023 07:40
FAHRİ ÖZYILDIRIM
06 Eylul 2023 07:40
GARCI GELDİ HANIM
24 Ağustos 2023 07:40
DEVE CENGİZ
17 Ağustos 2023 07:40
MIŞ GİBİ YAPANLARA!…
10 Ağustos 2023 07:40
HADİ DAYI
07 Ağustos 2023 07:40
SUCEYİN KÖPRÜSÜ…
06 Temmuz 2023 07:40
ESKİ BAYRAMLAR
27 Haziran 2023 07:40
MAMİKANLI VAHAP AĞA
02 Haziran 2023 07:40
HEY GİDİ GÜNLER HEY
21 Mayıs 2023 07:40
FERİT MEVLÜT ASLANOĞLU
16 Mayıs 2023 07:40
HASAN DERİNKÖK (HASAN BEG)
12 Mayıs 2023 07:40
NURETTİN SOYKAN
06 Mayıs 2023 07:40
EŞREF BİTLİS
04 Mayıs 2023 07:40
TURAN EMEKSİZ
29 Nisan 2023 07:40
SITMAPINARI
08 Nisan 2023 07:40
YERİNDE DÖNÜŞÜM…
20 Mart 2023 07:40
GELECEĞİMİZ İÇİN MALATYA’LILIK BİLİNCİ OLUŞTURMALIYIZ…
04 Mart 2023 07:40
ŞEHRİMİZ YENİDEN İNŞA EDİLİRKEN…
27 Şubat 2023 07:40
HAZİN BİR MÜTEAHİT HİKAYESİ…
23 Şubat 2023 07:40
KAYBOLAN MESLEKLER: SEYYAR BİLEYCİLER
07 Ocak 2023 07:40
AZİZLER CEGETİ
31 Aralık 2022 07:40
KADİR AĞA
17 Kasım 2022 07:40
ARGUVANSPOR
21 Ekim 2022 07:40
ADAB-MUAŞERET
16 Ekim 2022 07:40
Fevzi Yener
07 Ekim 2022 07:40
MALATYA’DA KIŞ HAZIRLIKLARI
30 Eylul 2022 07:40
BOZKIRIN TEZENESİ… ÖLÜM YILDÖNÜMÜNDE SAYGILARIMLA…
25 Eylul 2022 07:40
ADNAN IŞIK
25 Ağustos 2022 07:40
CİNGENLİK
19 Ağustos 2022 07:40
MALATYA’DA LAKAPLAR
17 Temmuz 2022 07:40
ORDUZU MAHALLE KARARI!…
07 Temmuz 2022 07:40
ADIYAMANLI HACI DAYI
01 Temmuz 2022 07:40
BİR ŞEYLER EKSİK
17 Haziran 2022 07:40
TEZE CAMİ NEDEN ÖNEMLİ
01 Mayıs 2022 07:40
MALATYALIYI NASIL TANIRSINIZ
11 Mart 2022 07:40
MEZARLIK KUMARCILARI!
25 Şubat 2022 07:40
AKLIMA MUKAYYET OL
15 Şubat 2022 07:40
HÜSEYİN DOĞAN DEDE
06 Şubat 2022 07:40
MALATYA KADINLAR HAMAM KÜLTÜRÜ
04 Şubat 2022 07:40
VELİLERİMİZ (ONYEDİLİ)
18 Ocak 2022 07:40
MALATYA SOHBET KÜLTÜRÜ
24 Aralık 2021 07:40
HÜSEYİN BEG KÖRPÜSÜ
17 Aralık 2021 07:40
MALATYA KUYUMCULAR ÇARŞISI,
08 Kasım 2021 07:40
GELECEĞİMİZ İÇİN MALATYALILIK BİLİNCİ OLUŞTURMALIYIZ
04 Kasım 2021 07:40
BESLENME ALIŞKANLIĞIMIZ
31 Ekim 2021 07:40
ÇİN SEDDİ
15 Ekim 2021 07:40
ASLANTEPENİN GELECEĞİ İÇİN ÇOK ÖNEMLİ BİR KONU!
07 Ekim 2021 07:40
2021 UNESCO AHİLİK YILI!
23 Eylul 2021 07:40
BUNLAR DA MI YALAN
10 Eylul 2021 07:40
NEREDE O ESKİ KOMŞULUKLAR
24 Ağustos 2021 07:40
Bir Malatyalıyı nasıl tanırsınız?
08 Ağustos 2021 07:40
BOHÇACI GELDİ HANIM
08 Ağustos 2021 07:40
ASLANTEPE
27 Temmuz 2021 07:40
GEL DE ARAMA...
24 Temmuz 2021 07:40
NELER OLUYOR MALATYADA...
10 Haziran 2021 07:40
SEVCAN ORHAN MALATYADA
31 Mayıs 2021 07:40
GANERENİN YÜKÜNÜ ÇEKENLER VE YOĞURTÇU BAZARI
29 Mayıs 2021 07:40
ESKİ BAYRAMLAR
15 Mayıs 2021 07:40
Şahin Tepesi
07 Mayıs 2021 07:40
ÖLÜM YIL DÖNÜMÜNDE RAHMETLE ANIYORUM... NURETTİN SOYKAN
06 Mayıs 2021 07:40
KERNEK...
01 Mayıs 2021 07:40
MALATYADA İLK RADYO
23 Nisan 2021 07:40
SIĞIRA GATMA
02 Nisan 2021 07:40
ÇANAKKALE DESTANI
22 Mart 2021 07:40
GÜZEL MAHALLEM
22 Mart 2021 07:40
HORHOP
27 Şubat 2021 07:40
ESKİ OTOBÜS ŞOFÖRLERİ
04 Şubat 2021 07:40
PAVLİKİANLAR VE MALATYA
30 Ocak 2021 07:40
TOMMİKS
08 Ocak 2021 07:40
ÖZKAN SÜMER
25 Aralık 2020 07:40
ADNAN IŞIK
23 Aralık 2020 07:40
ARDIÇ AĞACI
18 Aralık 2020 07:40
İCATLAR
11 Aralık 2020 07:40
FABRİKATÖR MEHMET BEY. (ARABOSMAN)
04 Aralık 2020 07:40
GEÇMİŞİNİ BİLMEYEN GELECEĞİ İNŞA EDEMEZ
26 Kasım 2020 07:40
İSPANYOL PAÇA PANTOLON
20 Kasım 2020 07:40
GÜZEL GÜNLERDİ VESSELAM
13 Kasım 2020 07:40
NE GÜZEL KOMŞUMUZDUN SEN ..
06 Kasım 2020 07:40
ŞİRKET HANI
05 Kasım 2020 07:40
BESLENME ALIŞKANLIĞIMIZ
29 Ekim 2020 07:40
ZİYARETLERİMİZ
23 Ekim 2020 07:40
HÜSEYİN ÖZHAN
19 Ekim 2020 07:40
ESKİ FOTOĞRAFÇILAR
17 Ekim 2020 07:40
OYUNLARIMIZ
16 Ekim 2020 07:40
HADİ DAYI
15 Ekim 2020 07:40
ZÖHRE ANADAN Bİ MEKTUP DAHA VAR...
10 Ekim 2020 07:40
DAKTİLO
02 Ekim 2020 07:40
NEREDE O ESKİ BANKALAR
25 Eylul 2020 07:40
MIH OSMAN
23 Eylul 2020 07:40
GANERE
18 Eylul 2020 07:40
ZÖHRE ANADAN MEKTUP VAR...
11 Eylul 2020 07:40
HÜSEYİN YEŞİL
31 Ağustos 2020 07:40
MALATYA MASALI
14 Ağustos 2020 07:40
MATALCI AMCA
07 Ağustos 2020 07:40
NEDEN DÜŞER GİBİ YAPTIK!!!
04 Ağustos 2020 07:40
ESKİ BAYRAMLAR
31 Temmuz 2020 07:40
GEÇMİŞE ÖZLEM
25 Temmuz 2020 07:40
KIRK AMBAR
17 Temmuz 2020 07:40
CEMAAT KURMA
01 Temmuz 2020 07:40
PASTANELERİMİZ
26 Haziran 2020 07:40
MALATYA RADYOSU
25 Haziran 2020 07:40
BELEDİYE BAŞKANLARININ DİKKATİNE
20 Haziran 2020 07:40
MAZİDEKİ LEZZETLER. (2)
19 Haziran 2020 07:40
MAZİDEKİ LEZZETLER.
12 Haziran 2020 07:40
TABELACILAR
05 Haziran 2020 07:40
HAYRETTİN ABACI'NIN ANISINA
01 Haziran 2020 07:40
KIŞLA CADDESİ
22 Mayıs 2020 07:40
İRAN BAYRAĞI
15 Mayıs 2020 07:40
GÜLMEK LAZIM
08 Mayıs 2020 07:40
BÜYÜK BAŞKAN NURETTİN SOYKAN RUHUN ŞAD, MEKANIN CENNET OLSUN...
06 Mayıs 2020 07:40
KORONAYA BİR DE BU AÇIDAN BAKALIM.
01 Mayıs 2020 07:40
RAMAZAN GELDİ HOŞ GELDİ
24 Nisan 2020 07:40
EVDE KAL MALATYA
17 Nisan 2020 07:40
ASİMİLE OLMAK
16 Nisan 2020 07:40
ÇOCUKLUK LEZZETLERİ
10 Nisan 2020 07:40
NECATİ DİKMEN
03 Nisan 2020 07:40
BİR KERNEKLİNİN GÖZÜYLE...
27 Mart 2020 07:40
KORONA, KORONA NE İŞLER AÇTIN BAŞIMA
21 Mart 2020 07:40
ÇANAKKALE DESTANI
20 Mart 2020 07:40
KERNEK AİLE GÖL GAZİNOSU
13 Mart 2020 07:40
HÜRRİYET AİLE ÇAY BAHÇESİ
09 Mart 2020 07:40
NANO TEKNOLOJİ
02 Mart 2020 07:40
OKUDUĞUNU ANLAMAK
21 Şubat 2020 07:40
TURAN ÇEVİK
14 Şubat 2020 07:40
Bedo
13 Şubat 2020 07:40
UÇURTMA .
07 Şubat 2020 07:40
UDİ NEVRES BEY.
04 Şubat 2020 07:40
ŞEHİR KUZEYE DOĞRU BÜYÜMEMELİDİR
31 Ocak 2020 07:40
KİRAZ ÇALMAK.
27 Ocak 2020 07:40
MİSAFİRLİK
16 Ocak 2020 07:40