Atilla Kantarcı
[email protected]
HÜSEYİN DOĞAN DEDE
06 Şubat 2022 23:28İnsanların birbirini sevdiği, saydığı herhangi bir şekilde ırk, cinsiyet, mezhep, siyasi inanç, manevi inanç tehdidi olmadan insanların birbirini kucakladığı bir ortam oluşması için tüm hayatı boyunca uğraş veren küçük bir çocuğun karşısında bile edebinden taviz vermeyen mütevazılık timsali bir kişilik “Hüseyin Doğan Dede”.
Ağır ve vakarlı yürüyüşüyle esnafı selamlayarak Kışla Caddesinden aşağı inen, o nur yüzlü, bembeyaz pala bıyıklı, tiril tiril giysilerine eşlik eden İpek fuları ve fötr şapkasıyla, yürüyüşünün ahengine uygun ritimler çıkaran gümüş kaplamalı bastonuyla hafızamda hep yeri ayrı olan Hüseyin Doğan Dede...
Hüseyin Doğan Dede 1902 yılında Elazığ’ın merkez köylerinden Çatalharman, eski ismiyle Hozik Köyü’ne bağlı Şıhıs mezrasında doğmuştur. Babası Ağuçan (Ağuiçen) Ocağından Seyyîd Doğan Dede’dir. Annesi Şeyh Hasan köyünden Şeyh Ahmet Ocağı Dedelerinden Seyyîd İbrahim Efendi’nin kızı Seyyîde Satı Hatun’dur.
Küçük yaşta yetim kalan Hüseyin Doğan Dede, altı aylık bir zaman aralığında hem annesini hem de babasını kaybetmiş ve Adıyaman’ın Çelikhan ilçesi Pınarbaşı (Bulam) beldesindeki akrabalarının bakımına alınmıştır. Burada yaklaşık iki yıl çobanlık yapan Hüseyin Doğan Dede’yi talipleri olan Balıyan Aşireti, Malatya’nın Kırlangıç köyüne getirmiş ve kendisine bir ev yaparak, Erzincanlı Kemal Dede’yi bakımıyla görevlendirmişlerdir.
8 yaşında hem öksüz hem de yetim kalan Hüseyin Doğan Dede’nin çocukluğu da savaşların gölgesinde geçmiştir. Dede, içinde bulunduğu bu durumu kendi ifadesiyle şöyle özetlemiştir:
“8 yaşında yetim kaldım, Malatya’ya geldikten sonra bana özel öğretmen tuttular, 6 ders aldıktan sonra Balkan Savaşı, ardından 1. Dünya Savaşı, onun arkasından da İstiklal Savaşı başladı. Ben ne öğrendiysem, halktan ve diğer büyük Dedelerden öğrendim”...
Hüseyin Doğan Dede’nin ne yetim kalması ne öksüz olması ne de çok büyük savaşların gölgesinde geçirilen bir çocukluk hayatı Hüseyin Doğan Dede’nin öğrenme azminin ve Dedelik kurumunun getirdiği/gerektirdiği o ilim öğrenme âşkını engelleyememiştir.
Dede, İbrahim Ethem’in şiirlerini Farsça okuyabilecek kadar divân edebiyatına hâkimdir. İslâm tarihi ve hukukunda engin görüşleriyle herkesi etkileyebilmiştir. Hüseyin Doğan Dede, 1915’te Arguvan-Mineyik’te toplanmış ve 40’ın üzerinde Seyyîd Ocağı’nın katılmış olduğu Dedeler Kurultayı’nda, henüz 13 yaşında olmasına rağmen Mürşîd-i Kâmil seçilmiş ve eğitilmesi için özel hocalar tutulmuştur.
Şûrây-ı Devlet Reisliği’nden yani bugünkü adıyla Danıştay’dan emekli Cafer Bey ile Molla Hüseyin Efendi bu özel eğitimi üstlenmişlerdir. Hüseyin Doğan Dede, Alevi-Bektaşi tasavvufunda yetkin birçok Dede’den de dönüşümlü olarak dersler almış ve Arapça-Farsça dillerini, okur-yazar olmak üzere çok iyi öğrenmiştir.
Küçük yaşta olmasına rağmen Kurtuluş Savaşı’nda aktif görev almış ve kendine bağlı tüm Alevi-Kızılbaş Seyyîd Ocaklarını harekete geçirmiştir. Özellikle Adana bölgesinin Fransız işgalinden kurtarılmasında da oluşturduğu milis kuvvetleriyle Milli Mücadeleye güç vermiştir.
1946 yılına gelindiğinde ise Hüseyin Doğan Dede, hayatı boyunca, kendi isteği dışında yaptığı tek ve istisnasız bir alana yani siyasete, halktan gelen yoğun baskılara dayanamayarak girmek durumunda kalmıştır. Dede, 1946 yılında gerçekleştirilen milletvekili seçimlerinde bağımsız aday olmuş ancak seçilecek kadar oy almasına karşın, seçim sisteminin o günkü şartlarından dolayı milletvekilliğini kazanamamıştır.
14 Mayıs 1950’de gerçekleştirilen genel seçimlerde CHP’den Malatya milletvekili olarak meclise girmiş ve 9. dönemdeki mecliste Malatya’yı temsil etmiştir.
Konu buraya gelmişken çok kişinin bilmediği bir olayı nakledeyim;
Bu seçimde Parti CHP Genel Başkanı İsmet İnönü parti başkanlarına tanınan özel bir haktan dolayı hem Ankara’dan hem de Malatya’dan aday olmuştu. Ankara’da seçimi kazanamayan İnönü Malatya’dan milletvekili seçilerek meclise girebilmişti. Tabi bunda Hüseyin Doğan Dedenin katkılarını söylemeye gerek yok sanıyorum.
Parti Gurup toplantılarında konuşulanlar birileri tarafından basına sızdırılınca bu sızdırmanın Hüseyin Doğan Dede tarafından yapıldığını düşünen yetkililer Dedeye gurup toplantısına girmeyebileceğini kararların kendisine imzalatılacağını söyleyince olayı anlayan Dede gurup toplantılarına katılmaz. Fakat sızdırma hala devam etmektedir. Bir süre sonra İsmet Paşa’nın odasına giden Hüseyin Doğan Dede hemşehrinize sahip çıkamadınız diyerek İnönü’nün tüm israrlarına rağmen partisinden istifa eder.
1954 – 1965 yılları arasında aktif siyasetten uzak kalmayı tercih etmiştir. 1960 ihtilalinde Sivas’a sürgüne gönderilmiştir.
1965 seçimlerine girildiği dönemde Hüseyin Doğan Dede halktan gelen yoğun istek üzerine tekrar Milletvekili adayı olmuş ve seçildiği 1965 - 1969 yılları arasında bu kez de Adalet Partisi’nde (AP) milletvekilliği görevini yürütmüştür.
1970’ten sonraki dönemlerde siyaseti tamamen bırakmış ve dönemin olumsuz şartlarından dolayı 1975 yılından sonra yaşadığı şehir olan Malatya’dan İstanbul’a göç etmiştir. İstanbul’a gitmiş olmasına rağmen, vefat ettiği 3 Mayıs 1983 tarihine kadar Malatya’yı sık sık ziyaret etmiş ve talipleriyle olan bağını koparmamayı başarabilmiştir.
14 çocuğu bulunan ve 3 Mayıs 1983’te Hakk’a yürüyen Hüseyin Doğan Dede’nin nâ’şının Karacaahmet Mezarlığı’na defnedilmesine karar verilmiş fakat bu karara karşı çıkan başta Balıyan köyleri olmak üzere Malatya’daki talipleri, nâ’şı alarak Kırlangıç Köyü’ne getirmiş ve 6 Mayıs 1983 Cuma günü nâ’şı buraya defnetmişlerdir...
“Sırtınızda yük taşısanız dahi aman ha, çocuklarınızı muhakkak okutun”
diyerek eğitime verdiği önemi vurgulayan ve çocuklarına siyasetten uzak durmalarını vasiyet eden Hüseyin Doğan Dede Malatya'nın, sevginin, barışın, huzurun kenti olmasında her zaman öncü olmuştur...
Mekanı cennet olsun...
Yine bir değerimizi andık sizlere de hatırlattık...
Selam olsun Malatya’mın güzel insanlarına…
.jpg)
Yorumlar (0)
Yazarın Diğer Yazıları
SİNEMA CADDESİ SANAT SOKAĞI OLARAK DÜZENLENMELİDİR…
18 Nisan 2024 23:28
PEHLİVAN DOĞAN
04 Nisan 2024 23:28
HAYRETTİN ABACI
08 Mart 2024 23:28
HÜSEYİN CAHİT FIRAT
21 Ocak 2024 23:28
MIH OSMAN
08 Ocak 2024 23:28
MALATYALIYI NASIL TANIRSINIZ
04 Ocak 2024 23:28
KANTAR KAHVESİ
14 Aralık 2023 23:28
HÜRRİYET AİLE ÇAY BAHÇESİ
02 Aralık 2023 23:28
KERNEK AİLE GÖL GAZİNOSU
29 Kasım 2023 23:28
ÖZKAN AKBULUT
24 Kasım 2023 23:28
HATIR İÇİN…
05 Ekim 2023 23:28
DEGİRMANLARIMIZ…
29 Eylul 2023 23:28
NEŞET ERTAŞ’ RAHMETLE ANIYORUM…
27 Eylul 2023 23:28
MALATYA’NIN FETHİ
23 Eylul 2023 23:28
BERBERLER
21 Eylul 2023 23:28
FAHRİ ÖZYILDIRIM
06 Eylul 2023 23:28
GARCI GELDİ HANIM
24 Ağustos 2023 23:28
DEVE CENGİZ
17 Ağustos 2023 23:28
MIŞ GİBİ YAPANLARA!…
10 Ağustos 2023 23:28
HADİ DAYI
07 Ağustos 2023 23:28
SUCEYİN KÖPRÜSÜ…
06 Temmuz 2023 23:28
ESKİ BAYRAMLAR
27 Haziran 2023 23:28
MAMİKANLI VAHAP AĞA
02 Haziran 2023 23:28
HEY GİDİ GÜNLER HEY
21 Mayıs 2023 23:28
FERİT MEVLÜT ASLANOĞLU
16 Mayıs 2023 23:28
HASAN DERİNKÖK (HASAN BEG)
12 Mayıs 2023 23:28
NURETTİN SOYKAN
06 Mayıs 2023 23:28
EŞREF BİTLİS
04 Mayıs 2023 23:28
TURAN EMEKSİZ
29 Nisan 2023 23:28
SITMAPINARI
08 Nisan 2023 23:28
YERİNDE DÖNÜŞÜM…
20 Mart 2023 23:28
GELECEĞİMİZ İÇİN MALATYA’LILIK BİLİNCİ OLUŞTURMALIYIZ…
04 Mart 2023 23:28
ŞEHRİMİZ YENİDEN İNŞA EDİLİRKEN…
27 Şubat 2023 23:28
HAZİN BİR MÜTEAHİT HİKAYESİ…
23 Şubat 2023 23:28
KAYBOLAN MESLEKLER: SEYYAR BİLEYCİLER
07 Ocak 2023 23:28
AZİZLER CEGETİ
31 Aralık 2022 23:28
KADİR AĞA
17 Kasım 2022 23:28
ARGUVANSPOR
21 Ekim 2022 23:28
ADAB-MUAŞERET
16 Ekim 2022 23:28
Fevzi Yener
07 Ekim 2022 23:28
MALATYA’DA KIŞ HAZIRLIKLARI
30 Eylul 2022 23:28
BOZKIRIN TEZENESİ… ÖLÜM YILDÖNÜMÜNDE SAYGILARIMLA…
25 Eylul 2022 23:28
ADNAN IŞIK
25 Ağustos 2022 23:28
CİNGENLİK
19 Ağustos 2022 23:28
MALATYA’DA LAKAPLAR
17 Temmuz 2022 23:28
ORDUZU MAHALLE KARARI!…
07 Temmuz 2022 23:28
ADIYAMANLI HACI DAYI
01 Temmuz 2022 23:28
BİR ŞEYLER EKSİK
17 Haziran 2022 23:28
TEZE CAMİ NEDEN ÖNEMLİ
01 Mayıs 2022 23:28
MALATYALIYI NASIL TANIRSINIZ
11 Mart 2022 23:28
MEZARLIK KUMARCILARI!
25 Şubat 2022 23:28
AKLIMA MUKAYYET OL
15 Şubat 2022 23:28
MALATYA KADINLAR HAMAM KÜLTÜRÜ
04 Şubat 2022 23:28
VELİLERİMİZ (ONYEDİLİ)
18 Ocak 2022 23:28
MALATYA SOHBET KÜLTÜRÜ
24 Aralık 2021 23:28
HÜSEYİN BEG KÖRPÜSÜ
17 Aralık 2021 23:28
MALATYA KUYUMCULAR ÇARŞISI,
08 Kasım 2021 23:28
GELECEĞİMİZ İÇİN MALATYALILIK BİLİNCİ OLUŞTURMALIYIZ
04 Kasım 2021 23:28
BESLENME ALIŞKANLIĞIMIZ
31 Ekim 2021 23:28
ÇİN SEDDİ
15 Ekim 2021 23:28
ASLANTEPENİN GELECEĞİ İÇİN ÇOK ÖNEMLİ BİR KONU!
07 Ekim 2021 23:28
2021 UNESCO AHİLİK YILI!
23 Eylul 2021 23:28
BUNLAR DA MI YALAN
10 Eylul 2021 23:28
NEREDE O ESKİ KOMŞULUKLAR
24 Ağustos 2021 23:28
Bir Malatyalıyı nasıl tanırsınız?
08 Ağustos 2021 23:28
BOHÇACI GELDİ HANIM
08 Ağustos 2021 23:28
ASLANTEPE
27 Temmuz 2021 23:28
GEL DE ARAMA...
24 Temmuz 2021 23:28
NELER OLUYOR MALATYADA...
10 Haziran 2021 23:28
SEVCAN ORHAN MALATYADA
31 Mayıs 2021 23:28
GANERENİN YÜKÜNÜ ÇEKENLER VE YOĞURTÇU BAZARI
29 Mayıs 2021 23:28
ESKİ BAYRAMLAR
15 Mayıs 2021 23:28
Şahin Tepesi
07 Mayıs 2021 23:28
ÖLÜM YIL DÖNÜMÜNDE RAHMETLE ANIYORUM... NURETTİN SOYKAN
06 Mayıs 2021 23:28
KERNEK...
01 Mayıs 2021 23:28
MALATYADA İLK RADYO
23 Nisan 2021 23:28
SIĞIRA GATMA
02 Nisan 2021 23:28
ÇANAKKALE DESTANI
22 Mart 2021 23:28
GÜZEL MAHALLEM
22 Mart 2021 23:28
HORHOP
27 Şubat 2021 23:28
ESKİ OTOBÜS ŞOFÖRLERİ
04 Şubat 2021 23:28
PAVLİKİANLAR VE MALATYA
30 Ocak 2021 23:28
TOMMİKS
08 Ocak 2021 23:28
ÖZKAN SÜMER
25 Aralık 2020 23:28
ADNAN IŞIK
23 Aralık 2020 23:28
ARDIÇ AĞACI
18 Aralık 2020 23:28
İCATLAR
11 Aralık 2020 23:28
FABRİKATÖR MEHMET BEY. (ARABOSMAN)
04 Aralık 2020 23:28
GEÇMİŞİNİ BİLMEYEN GELECEĞİ İNŞA EDEMEZ
26 Kasım 2020 23:28
İSPANYOL PAÇA PANTOLON
20 Kasım 2020 23:28
GÜZEL GÜNLERDİ VESSELAM
13 Kasım 2020 23:28
NE GÜZEL KOMŞUMUZDUN SEN ..
06 Kasım 2020 23:28
ŞİRKET HANI
05 Kasım 2020 23:28
BESLENME ALIŞKANLIĞIMIZ
29 Ekim 2020 23:28
ZİYARETLERİMİZ
23 Ekim 2020 23:28
HÜSEYİN ÖZHAN
19 Ekim 2020 23:28
ESKİ FOTOĞRAFÇILAR
17 Ekim 2020 23:28
OYUNLARIMIZ
16 Ekim 2020 23:28
HADİ DAYI
15 Ekim 2020 23:28
ZÖHRE ANADAN Bİ MEKTUP DAHA VAR...
10 Ekim 2020 23:28
DAKTİLO
02 Ekim 2020 23:28
NEREDE O ESKİ BANKALAR
25 Eylul 2020 23:28
MIH OSMAN
23 Eylul 2020 23:28
GANERE
18 Eylul 2020 23:28
ZÖHRE ANADAN MEKTUP VAR...
11 Eylul 2020 23:28
HÜSEYİN YEŞİL
31 Ağustos 2020 23:28
MALATYA MASALI
14 Ağustos 2020 23:28
MATALCI AMCA
07 Ağustos 2020 23:28
NEDEN DÜŞER GİBİ YAPTIK!!!
04 Ağustos 2020 23:28
ESKİ BAYRAMLAR
31 Temmuz 2020 23:28
GEÇMİŞE ÖZLEM
25 Temmuz 2020 23:28
KIRK AMBAR
17 Temmuz 2020 23:28
ZALATACILAR (SALATACILAR)
03 Temmuz 2020 23:28
CEMAAT KURMA
01 Temmuz 2020 23:28
PASTANELERİMİZ
26 Haziran 2020 23:28
MALATYA RADYOSU
25 Haziran 2020 23:28
BELEDİYE BAŞKANLARININ DİKKATİNE
20 Haziran 2020 23:28
MAZİDEKİ LEZZETLER. (2)
19 Haziran 2020 23:28
MAZİDEKİ LEZZETLER.
12 Haziran 2020 23:28
TABELACILAR
05 Haziran 2020 23:28
HAYRETTİN ABACI'NIN ANISINA
01 Haziran 2020 23:28
KIŞLA CADDESİ
22 Mayıs 2020 23:28
İRAN BAYRAĞI
15 Mayıs 2020 23:28
GÜLMEK LAZIM
08 Mayıs 2020 23:28
BÜYÜK BAŞKAN NURETTİN SOYKAN RUHUN ŞAD, MEKANIN CENNET OLSUN...
06 Mayıs 2020 23:28
KORONAYA BİR DE BU AÇIDAN BAKALIM.
01 Mayıs 2020 23:28
RAMAZAN GELDİ HOŞ GELDİ
24 Nisan 2020 23:28
EVDE KAL MALATYA
17 Nisan 2020 23:28
ASİMİLE OLMAK
16 Nisan 2020 23:28
ÇOCUKLUK LEZZETLERİ
10 Nisan 2020 23:28
NECATİ DİKMEN
03 Nisan 2020 23:28
BİR KERNEKLİNİN GÖZÜYLE...
27 Mart 2020 23:28
KORONA, KORONA NE İŞLER AÇTIN BAŞIMA
21 Mart 2020 23:28
ÇANAKKALE DESTANI
20 Mart 2020 23:28
KERNEK AİLE GÖL GAZİNOSU
13 Mart 2020 23:28
HÜRRİYET AİLE ÇAY BAHÇESİ
09 Mart 2020 23:28
NANO TEKNOLOJİ
02 Mart 2020 23:28
OKUDUĞUNU ANLAMAK
21 Şubat 2020 23:28
TURAN ÇEVİK
14 Şubat 2020 23:28
Bedo
13 Şubat 2020 23:28
UÇURTMA .
07 Şubat 2020 23:28
UDİ NEVRES BEY.
04 Şubat 2020 23:28
ŞEHİR KUZEYE DOĞRU BÜYÜMEMELİDİR
31 Ocak 2020 23:28
KİRAZ ÇALMAK.
27 Ocak 2020 23:28
MİSAFİRLİK
16 Ocak 2020 23:28