Atilla Kantarcı
[email protected]
HAYRETTİN ABACI
08 Mart 2024 03:37Tecde sevdalısı Hayrettin Abacı’yı anlatmaya başlamadan önce arkadaşı Adnan Işık’ın bir anısını onun sözleriyle anlatarak söze başlayalım;
- “Yıl 1958 veya 1959 olabilir.
Malatya’da herkesin ondan kaçtığı günler… Vebadan, akrepten, yılandan kaçar gibi...
Ziraat Bankası-Dörtyol arasında dolaşıyoruz. Siyasetten, edebiyattan konuşuyoruz. Herhalde yazın son günleri.
“Hayrettin, bugün kayınvalidemlerde kavurma yapıyorlar, hadi oraya gidelim!” dedim. “Olur Adnan” dedi.
Kayınvalidelerin evi Sivas Caddesi’nde Kasım’ın Değirmeni’ne bitişik 7-8 dönümlük, meyvelik bir bahçede, tek katlı, kerpiç bir yapı..
Neyse, oraya gittik. Kavurmamızı yedik. Dallardan meyveler kopardık. Şöyle böyle, bahçede 1-2 saat geçirdik. Türkiye’yi kurtaracak (!) fikir alışverişlerinde bulunduk.
Üç-beş gün sonra yine kayınvalidelere uğradım. Rahmetli bana: “Ednan yavrum, sana bir şey diyecem ama bana küsmeyeceksin ha!..” dedi. Ben de ona: “Söyle kayınvalide, küsmem” dedim. Kayınvalide: “O getirdiğin herüfe eyi demiyler, bi daha onu bize getirme!” dedi.
İşte rahmetli Hayrettin Abacı sadece ve sadece düşüncelerinden dolayı kendi memleketinde böylesine dışlanan ve “Komünist” diye yaftalanan bir Malatya sevdalısıydı.
1929 yılında Malatya, Tecde mahallesinde doğan Hayrettin Abacı, İlk ve orta-lise eğitimini Malatya’da tamamladı. Lise yıllarında çok okuyan, araştırmacı kişiliği ile tanındı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni başarıyla bitirerek Malatya’da Avukatlığa başladı. Avukatlık mesleğinin yanı sıra, bilimsel ve kültürel konulardaki birikimiyle Malatya sorunları ve çözümleri için gazete ve dergiler çıkardı. Uzun yıllar yerel ve ulusal basında köşe yazarlığı yaptı. Türkiye İşçi Partisi ve Cumhuriyet Halk Partisi’nde aktif siyaset içinde oldu. Malatya Baro Başkanlığı yaptı. Malatya’ya üniversite kurulması için yoğun faaliyetlerde bulundu, bu amaçla dernekler kurulmasına öncülük etti. İnönü Üniversitesi kurulduktan sonra bir süre burada öğretim görevlisi olarak hizmet verdi. 1999 yerel seçimlerinde CHP’nin Malatya Belediye Başkan adayı oldu. Malatya’nın pek çok sorununun yanı sıra özellikle kayısı ve kayısıcılık konusunda bilimsel araştırmalar gerçekleştirdi...
Cebinde antibiyotik diye taşıdığı sarımsağı ile hafızalarımıza kazınan Hayrettin Abacı, Genel kurulların ideal bir divan başkanıydı. Ona hiç kimse itiraz edemezdi. Zaten o daima; ben T.K.O.’yum derdi, yani Tek Kişilik Ordu.”
Hayrettin Abacı’nın 1930'lardan bu yana yayımlanmış pek çok dergiyi, gazeteyi, dünya görüşü ayrımı yapmadan biriktirdiğini biliyor muydunuz? Pek çok siyaset, fikir ve edebiyat dergisi tam takım olarak arşivinde mevcuttu. Hatırı sayılır bir kütüphaneye sahipti.
Üniversite yıllarında İstanbul Yüksek Tahsil Gençliği Derneği'nin üyesi ve bu derneğin Nâzım Hikmet'in özgürlüğü için düzenlediği olaylı toplantıda görev alanlardan, bu toplantı nedeniyle gözaltına alınanlardan biriydi.
1960'ların ilk yarısında Tecdeli meyve ve sebze üreticilerini bir araya getirerek bir kooperatif kurmuştu. Ancak bu kooperatif fazla yürümedi. Yine o yıllarda Tecdeli gençler bir futbol kulübü kurdular. Başına da, mahallenin okumuşu diyerek, pek futbol oynamamış, o konuyla genelde çok da ilgili olmayan Abacı’yı getirdiler. Adı Tecde Gençlik olan kulüp takımı bir kaç yıl mahalli ligde oynadı, sonraları şehirli futbolcu sayısı ağır basınca "Malatya İdman Yurdu" adını aldı, yönetime de başkaları geçti.
Hayrettin Abacı’nın siyasi gelişimi ise şöyle olmuştur: Lise yıllarında lise hocaları Arif Nihat Asya'nın da etkisiyle milliyetçiliğe eğilimli bir genç konumundadır. Sonraları, kendi anlatımına göre, özellikle bir gün evlerine gelerek ekmek isteyen aç bir yoksul kadının durumundan etkilenerek sola meyledip üniversite yıllarında solcu çevrelerle ilişki kurmuştur. Ancak Abacı’nın hiç bir zaman gizli örgütlenmelerle ilişkisi olmamış legal bir sosyalizmden yana olmuştur. Toplumun her kesiminden insanlarla ilişkisi iyiydi, solcu gençlerin davalarına parasız da bakmıştır, cami yaptırma derneğine bağış da yapmıştır. Çok parası ve lüks bir hayatı hiç bir zaman olmayan, köy hayatını ve mütevazi bir hayat seven biriydi.
Evet, Hayrettin Abacı bir insandan, bir hukukçudan çok daha fazlasıydı.
10 Ekim 1965 günü yapılan seçimlerde Türkiye İşçi Partisinden milletvekili adayı oldu ancak seçim sisteminin azizliğinden milletvekilliği elinden alındı denmesine rağmen oğlu İbrahim Sahir Abacı, bunun böyle olmadığını şöyle izah ediyordu.
1965 seçimlerinde uygulanan “milli bakiye” sistemi biraz karmaşık bir sistem. Milli Bakiye Sistemi’nde, önce o seçim bölgesindeki toplam seçmen sayısının, o il için belirlenmiş milletvekili sayısına bölünmesiyle kaç oyla milletvekili seçilebileceği belirleniyor.
Malatya da İşçi Partisi’nin aldığı oy, milletvekili çıkarmasına yetmiyor, ancak oy oranı yüksek olduğu için diğer illerden bakiye oylar eklenerek bir milletvekili kazanıyor. Bu durumda Malatya ile birlikte 2 il daha TİP milletvekili çıkarıyor.
Babamın durumu ise şöyle; TİP, seçim öncesi bir takım sendikacılara milletvekilliği sözü veriyor, ancak sendikacılar aday gösterilen yerden seçilemiyor, bu yüzden de bakiye oylarla kazanılan illerin milletvekilliği sendikacılara verilmek isteniyor. TİP Genel Başkanı M.Ali Aybar “Hayrettin Abacı, milletvekili olarak kalsın, diğer 2 ilden gelen arkadaşları değiştirelim” diyor. Ancak o 2 kişi bırakmak istemiyorlar ve ısrarcı oluyorlar, tartışma büyüyor, bu defa Aybar durumu babama anlatıyor. Babam “Ben bırakırım” diyor. “BEN KENDİ İLİMDEN YETERİNCE OY ALIP SEÇİLEMEMİŞSEM, PARTİNİN DİĞER İLLERDEN ALDIĞI OYLARLA SEÇİLMEK İÇİME SİNMEZ” diyor. Böylece babamın yerine milletvekilliği Adana’dan Şaban Erik’e veriliyor.
Aslında hayır dese kalacak ve milletvekili mazbatasını alacak olan Abacı böylesine yüce gönüllü Malatya tabiriyle “Beg gönüllü” biriydi.
Yazımın başında Tecde sevdalısı diye belirttiğim Hayrettin Abacı Tecdede en fazla araziye sahip olan birisi olmasına rağmen, Malatyanın oksijen deposu olan Tecde’nin o güzelim bahçelerinin, bitki örtüsünün, sularının, derelerinin, harıklarının, yeşil alanlarının yok olmaması, betonlaşmaması kısacası Malatya meyveciliğinin gen merkezinin yok olmaması için çok çaba harcamıştır.
Tecdenin yeşil dokusunun korunması için imar çalışmasının “Villlalık arsalar” halinde yapılmasını ısrarla dile getirmiştir.
01 Mart 2017’de 88 yaşında, Tecdeden çok uzakta hayata gözlerini yuman Hayrettin Abacı:
Zaman gelecek toprak çok kıymetli olacak demişti.
Adım gibi biliyorum ki toprağında, Hayrettin Abacı’nında kıymeti ileride çok iyi anlaşılacaktır.
Daha öncede yazdığım yazılarda belirttiğim gibi tek üzüntüm onun Malatya tabiriyle “gahrederek” çok sevdiği Tecde’yi bırakıp İzmit’e yerleşmesi ve orada memleket hasretiyle ölmesi oldu.
Hayrettin Abacı, sen elinden geleni yaptın...
Yapmayanlar utansın...
Sevdan, Tecde'den çok uzaklarda toprağa verilmen acılarımızı bir kat daha katmerleşirdi
Korkum, Hayrettin Abacı gibi bizi de buradan gönderecekler.
Bir değerimizi daha andık ve de hatırlattık...
Ruhun şad, mekanın cennet olsun...
Selam olsun Malatya’mın güzel insanlarına...
Yorumlar (0)
Yazarın Diğer Yazıları
MALATYASPOR SEVDALILARININ OKUMASI GEREKEN BİR YAZI.
30 Haziran 2025 03:37
UFUK ERBAŞ
04 Haziran 2025 03:37
NURETTİN SOYKAN
25 Mayıs 2025 03:37
KÜLTÜR VARLIKLARIMIZI BİR AN EVVEL AYAĞA KALDIRMANIZ GEREKMEZ Mİ?
14 Mayıs 2025 03:37
İPLİKÇİ PAZARI.
08 Mayıs 2025 03:37
MALATYA’LI FAHRİ
25 Nisan 2025 03:37
BİR KEZ DAHA YIKILDIK
16 Nisan 2025 03:37
SEZAİ YILMAZ
10 Nisan 2025 03:37
TAVİT KÖLETAVİTOĞLU
07 Nisan 2025 03:37
ÇAKIR DAYI
02 Nisan 2025 03:37
ESKİ BAYRAMLAR
27 Mart 2025 03:37
CEVAT ÇOBANLI
20 Mart 2025 03:37
MESUT PARLAK
10 Mart 2025 03:37
SİNEMA CADDESİ - BEŞ KONAKLAR
05 Mart 2025 03:37
ESKİ RAMAZANLAR
01 Mart 2025 03:37
YUNUSEMRE CADDESİ-DİĞER KANALBOYU
27 Şubat 2025 03:37
KANAL BOYU - KERNEK MAHALLESİ
20 Şubat 2025 03:37
ESKİ FOTOĞRAÇILAR
19 Şubat 2025 03:37
BİR VARMIŞ BİR YOKMUŞ…
05 Şubat 2025 03:37
SAATLİ MAARİF TAKVİMİ
29 Ocak 2025 03:37
AZİZLER CEGETİ
26 Ocak 2025 03:37
ALTERNATİF KAYSI ÜRÜNLERİ
24 Ocak 2025 03:37
KRİZİN FIRSATA ÇEVRİLEMEDİĞİ ŞEHİR!
15 Ocak 2025 03:37
SOKAKTAN GELEN SESLER
27 Kasım 2024 03:37
MAHALLEM…
21 Kasım 2024 03:37
BAKKAL AMCA
13 Kasım 2024 03:37
MALATYA’DA KIŞ HAZIRLIKLARI
21 Eylul 2024 03:37
MALATYA KADINLAR HAMAM KÜLTÜRÜ
05 Eylul 2024 03:37
HACELİ
30 Ağustos 2024 03:37
SOHBET
12 Mayıs 2024 03:37
SİNEMA CADDESİ SANAT SOKAĞI OLARAK DÜZENLENMELİDİR…
18 Nisan 2024 03:37
PEHLİVAN DOĞAN
04 Nisan 2024 03:37
HÜSEYİN CAHİT FIRAT
21 Ocak 2024 03:37
MIH OSMAN
08 Ocak 2024 03:37
MALATYALIYI NASIL TANIRSINIZ
04 Ocak 2024 03:37
KANTAR KAHVESİ
14 Aralık 2023 03:37
HÜRRİYET AİLE ÇAY BAHÇESİ
02 Aralık 2023 03:37
KERNEK AİLE GÖL GAZİNOSU
29 Kasım 2023 03:37
ÖZKAN AKBULUT
24 Kasım 2023 03:37
HATIR İÇİN…
05 Ekim 2023 03:37
DEGİRMANLARIMIZ…
29 Eylul 2023 03:37
NEŞET ERTAŞ’ RAHMETLE ANIYORUM…
27 Eylul 2023 03:37
MALATYA’NIN FETHİ
23 Eylul 2023 03:37
BERBERLER
21 Eylul 2023 03:37
FAHRİ ÖZYILDIRIM
06 Eylul 2023 03:37
GARCI GELDİ HANIM
24 Ağustos 2023 03:37
DEVE CENGİZ
17 Ağustos 2023 03:37
MIŞ GİBİ YAPANLARA!…
10 Ağustos 2023 03:37
HADİ DAYI
07 Ağustos 2023 03:37
SUCEYİN KÖPRÜSÜ…
06 Temmuz 2023 03:37
ESKİ BAYRAMLAR
27 Haziran 2023 03:37
MAMİKANLI VAHAP AĞA
02 Haziran 2023 03:37
HEY GİDİ GÜNLER HEY
21 Mayıs 2023 03:37
FERİT MEVLÜT ASLANOĞLU
16 Mayıs 2023 03:37
HASAN DERİNKÖK (HASAN BEG)
12 Mayıs 2023 03:37
NURETTİN SOYKAN
06 Mayıs 2023 03:37
EŞREF BİTLİS
04 Mayıs 2023 03:37
TURAN EMEKSİZ
29 Nisan 2023 03:37
SITMAPINARI
08 Nisan 2023 03:37
YERİNDE DÖNÜŞÜM…
20 Mart 2023 03:37
GELECEĞİMİZ İÇİN MALATYA’LILIK BİLİNCİ OLUŞTURMALIYIZ…
04 Mart 2023 03:37
ŞEHRİMİZ YENİDEN İNŞA EDİLİRKEN…
27 Şubat 2023 03:37
HAZİN BİR MÜTEAHİT HİKAYESİ…
23 Şubat 2023 03:37
KAYBOLAN MESLEKLER: SEYYAR BİLEYCİLER
07 Ocak 2023 03:37
AZİZLER CEGETİ
31 Aralık 2022 03:37
KADİR AĞA
17 Kasım 2022 03:37
ARGUVANSPOR
21 Ekim 2022 03:37
ADAB-MUAŞERET
16 Ekim 2022 03:37
Fevzi Yener
07 Ekim 2022 03:37
MALATYA’DA KIŞ HAZIRLIKLARI
30 Eylul 2022 03:37
BOZKIRIN TEZENESİ… ÖLÜM YILDÖNÜMÜNDE SAYGILARIMLA…
25 Eylul 2022 03:37
ADNAN IŞIK
25 Ağustos 2022 03:37
CİNGENLİK
19 Ağustos 2022 03:37
MALATYA’DA LAKAPLAR
17 Temmuz 2022 03:37
ORDUZU MAHALLE KARARI!…
07 Temmuz 2022 03:37
ADIYAMANLI HACI DAYI
01 Temmuz 2022 03:37
BİR ŞEYLER EKSİK
17 Haziran 2022 03:37
TEZE CAMİ NEDEN ÖNEMLİ
01 Mayıs 2022 03:37
MALATYALIYI NASIL TANIRSINIZ
11 Mart 2022 03:37
MEZARLIK KUMARCILARI!
25 Şubat 2022 03:37
AKLIMA MUKAYYET OL
15 Şubat 2022 03:37
HÜSEYİN DOĞAN DEDE
06 Şubat 2022 03:37
MALATYA KADINLAR HAMAM KÜLTÜRÜ
04 Şubat 2022 03:37
VELİLERİMİZ (ONYEDİLİ)
18 Ocak 2022 03:37
MALATYA SOHBET KÜLTÜRÜ
24 Aralık 2021 03:37
HÜSEYİN BEG KÖRPÜSÜ
17 Aralık 2021 03:37
MALATYA KUYUMCULAR ÇARŞISI,
08 Kasım 2021 03:37
GELECEĞİMİZ İÇİN MALATYALILIK BİLİNCİ OLUŞTURMALIYIZ
04 Kasım 2021 03:37
BESLENME ALIŞKANLIĞIMIZ
31 Ekim 2021 03:37
ÇİN SEDDİ
15 Ekim 2021 03:37
ASLANTEPENİN GELECEĞİ İÇİN ÇOK ÖNEMLİ BİR KONU!
07 Ekim 2021 03:37
2021 UNESCO AHİLİK YILI!
23 Eylul 2021 03:37
BUNLAR DA MI YALAN
10 Eylul 2021 03:37
NEREDE O ESKİ KOMŞULUKLAR
24 Ağustos 2021 03:37
Bir Malatyalıyı nasıl tanırsınız?
08 Ağustos 2021 03:37
BOHÇACI GELDİ HANIM
08 Ağustos 2021 03:37
ASLANTEPE
27 Temmuz 2021 03:37
GEL DE ARAMA...
24 Temmuz 2021 03:37
NELER OLUYOR MALATYADA...
10 Haziran 2021 03:37
SEVCAN ORHAN MALATYADA
31 Mayıs 2021 03:37
GANERENİN YÜKÜNÜ ÇEKENLER VE YOĞURTÇU BAZARI
29 Mayıs 2021 03:37
ESKİ BAYRAMLAR
15 Mayıs 2021 03:37
Şahin Tepesi
07 Mayıs 2021 03:37
ÖLÜM YIL DÖNÜMÜNDE RAHMETLE ANIYORUM... NURETTİN SOYKAN
06 Mayıs 2021 03:37
KERNEK...
01 Mayıs 2021 03:37
MALATYADA İLK RADYO
23 Nisan 2021 03:37
SIĞIRA GATMA
02 Nisan 2021 03:37
ÇANAKKALE DESTANI
22 Mart 2021 03:37
GÜZEL MAHALLEM
22 Mart 2021 03:37
HORHOP
27 Şubat 2021 03:37
ESKİ OTOBÜS ŞOFÖRLERİ
04 Şubat 2021 03:37
PAVLİKİANLAR VE MALATYA
30 Ocak 2021 03:37
TOMMİKS
08 Ocak 2021 03:37
ÖZKAN SÜMER
25 Aralık 2020 03:37
ADNAN IŞIK
23 Aralık 2020 03:37
ARDIÇ AĞACI
18 Aralık 2020 03:37
İCATLAR
11 Aralık 2020 03:37
FABRİKATÖR MEHMET BEY. (ARABOSMAN)
04 Aralık 2020 03:37
GEÇMİŞİNİ BİLMEYEN GELECEĞİ İNŞA EDEMEZ
26 Kasım 2020 03:37
İSPANYOL PAÇA PANTOLON
20 Kasım 2020 03:37
GÜZEL GÜNLERDİ VESSELAM
13 Kasım 2020 03:37
NE GÜZEL KOMŞUMUZDUN SEN ..
06 Kasım 2020 03:37
ŞİRKET HANI
05 Kasım 2020 03:37
BESLENME ALIŞKANLIĞIMIZ
29 Ekim 2020 03:37
ZİYARETLERİMİZ
23 Ekim 2020 03:37
HÜSEYİN ÖZHAN
19 Ekim 2020 03:37
ESKİ FOTOĞRAFÇILAR
17 Ekim 2020 03:37
OYUNLARIMIZ
16 Ekim 2020 03:37
HADİ DAYI
15 Ekim 2020 03:37
ZÖHRE ANADAN Bİ MEKTUP DAHA VAR...
10 Ekim 2020 03:37
DAKTİLO
02 Ekim 2020 03:37
NEREDE O ESKİ BANKALAR
25 Eylul 2020 03:37
MIH OSMAN
23 Eylul 2020 03:37
GANERE
18 Eylul 2020 03:37
ZÖHRE ANADAN MEKTUP VAR...
11 Eylul 2020 03:37
HÜSEYİN YEŞİL
31 Ağustos 2020 03:37
MALATYA MASALI
14 Ağustos 2020 03:37
MATALCI AMCA
07 Ağustos 2020 03:37
NEDEN DÜŞER GİBİ YAPTIK!!!
04 Ağustos 2020 03:37
ESKİ BAYRAMLAR
31 Temmuz 2020 03:37
GEÇMİŞE ÖZLEM
25 Temmuz 2020 03:37
KIRK AMBAR
17 Temmuz 2020 03:37
ZALATACILAR (SALATACILAR)
03 Temmuz 2020 03:37
CEMAAT KURMA
01 Temmuz 2020 03:37
PASTANELERİMİZ
26 Haziran 2020 03:37
MALATYA RADYOSU
25 Haziran 2020 03:37
BELEDİYE BAŞKANLARININ DİKKATİNE
20 Haziran 2020 03:37
MAZİDEKİ LEZZETLER. (2)
19 Haziran 2020 03:37
MAZİDEKİ LEZZETLER.
12 Haziran 2020 03:37
TABELACILAR
05 Haziran 2020 03:37
HAYRETTİN ABACI'NIN ANISINA
01 Haziran 2020 03:37
KIŞLA CADDESİ
22 Mayıs 2020 03:37
İRAN BAYRAĞI
15 Mayıs 2020 03:37
GÜLMEK LAZIM
08 Mayıs 2020 03:37
BÜYÜK BAŞKAN NURETTİN SOYKAN RUHUN ŞAD, MEKANIN CENNET OLSUN...
06 Mayıs 2020 03:37
KORONAYA BİR DE BU AÇIDAN BAKALIM.
01 Mayıs 2020 03:37
RAMAZAN GELDİ HOŞ GELDİ
24 Nisan 2020 03:37
EVDE KAL MALATYA
17 Nisan 2020 03:37
ASİMİLE OLMAK
16 Nisan 2020 03:37
ÇOCUKLUK LEZZETLERİ
10 Nisan 2020 03:37
NECATİ DİKMEN
03 Nisan 2020 03:37
BİR KERNEKLİNİN GÖZÜYLE...
27 Mart 2020 03:37
KORONA, KORONA NE İŞLER AÇTIN BAŞIMA
21 Mart 2020 03:37
ÇANAKKALE DESTANI
20 Mart 2020 03:37
KERNEK AİLE GÖL GAZİNOSU
13 Mart 2020 03:37
HÜRRİYET AİLE ÇAY BAHÇESİ
09 Mart 2020 03:37
NANO TEKNOLOJİ
02 Mart 2020 03:37
OKUDUĞUNU ANLAMAK
21 Şubat 2020 03:37
TURAN ÇEVİK
14 Şubat 2020 03:37
Bedo
13 Şubat 2020 03:37
UÇURTMA .
07 Şubat 2020 03:37
UDİ NEVRES BEY.
04 Şubat 2020 03:37
ŞEHİR KUZEYE DOĞRU BÜYÜMEMELİDİR
31 Ocak 2020 03:37
KİRAZ ÇALMAK.
27 Ocak 2020 03:37
MİSAFİRLİK
16 Ocak 2020 03:37