Hayatımız boyunca yaptığımız seçimlerden ne kadar sorumluyuz? İnsan başına gelen felaketlere rağmen nasıl ayakta kalabilir? Yaşadığımız dünyayı ve insanı derinden kavrayışta edebiyat bu sorulara nasıl karşılık verir sorularına romanlarında maharetle cevap veren bir usta... Hüseyin Karatay...
Onun hikayesine kısaca hurafelerle mücadeleye adanmış bir ömrün hikayesi diyebiliriz...
“Yanlış anlatılanı doğru anlatmak amacıyla kaleme sarıldım” diyen dostum, hemşehrim Karatay’ın görev yaptığı köyde tanıştığı bir çerçi ile sohbetleri ve ondan alarak okuduğu kitaplar hayatında yeni bir pencere açar ve Karatay’ın dünyaya bakışı değişmeye başlar. Bu değişimi Karatay, “ondan sonra bizi İslam’a düşman yapan zihniyete karşı zihni misilleme başladı” cümlesiyle ifade etmektedir. Yine o dönemde tanıştığı Said Çekmegil’den ve kitaplarından da oldukça etkilenir
Asıl Doğum tarihi 1938 olmasına rağmen, o yıllarda ‘yol parası’ adı altında alınan vergiden kurtulmak için babası tarafından kimliği 5 Şubat 1937 de doğmuş gibi çıkarılan Hüseyin Karatay, Malatya’nın Yeşilyurt ilçesine bağlı Gündüzbey köyü’nde kanalın alt kısmındaki çukur mahallede doğdu. Asıl adı Hasan Hüseyin Karataştır. 6-7 yaşlarında kanal üstüne taşındılar. Derede çimip, Bayram’ın bağında kuzu, oğlak otlattı. Çocukluğu bu güzelliklerle geçti...
İkinci Dünya Savaşının tüm dünyayı kasıp kavurduğu yıllar ülkemizi de derinden etkilemiş ve kıtlık denilen olgu yaşanır olmuştu. Zengin, fakir her aile bu yokluktan nasibini almıştı. Onun için herkesin tüketicilikten kurtulup bir şeyler üretmesi elzem olmuştu. Bu yüzden her evde bir şeyler üretilir ve paraya çevrilirdi. Hüseyin Karataş’ın annesi de yumurtaları biriktirir, biriken yumurtalarla tuz ve sabun alırdı...
Gündüzbey İlkokulunu (1950) bitirdikten sonra Malatya Öğretmen Okulu (1957) ve Diyarbakır Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümünden (1964) mezun oldu. Öğretmenliğe 1957’de Çukurca (Hakkari)ilçesine bağlı Köprülü Köyü İlkokulunda başladı. 1960’a kadar bu okulda, 1962’ye kadar Malatya’nın bir başka köyünde görev yaptıktan sonra, 1964’te Elazığ’da başladığı Türkçe ve edebiyat öğretmenliğini Malatya (1969-78, 1980-82) ve Kastamonu’daki çeşitli okullarda (1978-80) sürdürdü. Malatya Hasan Varol Ortaokulu Türkçe öğretmeni iken 1982’de emekli oldu.
Ortaokul yıllarında yazmaya başlayan ve İlk romanı olan Kıbrıslı ile edebiyat dünyasına adım atan yazarımız, öğretmenlik yıllarında siyasi içerikli yazılarından sorumlu tutulmamak için Karatay mahlasını kullanmıştır.
Hüseyin Karatay Türkiye Yazarlar Birliği üyesi olup, yazı ve şiirlerinin bir bölümü Çile (Diyarbakır, 1974) ve Aylık Dergi’de (1980-82) yayımlandı. Yazar olarak ilk ününü Kıbrıslı (1970) romanıyla kazandı. Yeni eserleriyle, roman ve hikâyedeki başarısını sürdürdü. Sürgün Öğretmen adlı romanı 1991’de Sürgün ismiyle filme alındı. Film, 1992’de Palermo (İtalya) Film Festivali ve Taşkent Film Festivalinde ikincilik ödüllerini kazandı.
2017 yılında çıkardığı son romanı Antikacı; Dünyevi hırslara boyun eğen Antikacı Muzaffer, bilgeliğini tevekkülle taçlandıran Cevat Hoca, alkol batağından kurtulmak için savaşan Cemal gibi ilginç karakterleri ile ve sürükleyici edebi diliyle tam bir ustalık dönemi romanıdır...
Boğaziçi Çay Evinin müdavimlerinden olan Karatay, ulus devletin ulus inşası sürecindeki toplum mühendisliğine karşı itiraz sesini hep yüksek tutmuştur.
Doğu -Batı çatışmasını, Cuma medeniyeti ile Pazar medeniyetinin çatışması olarak isimlendiren Karatay tercihini Cuma medeniyetinden yana kullanmış ve hala yeni eserlerine imza atmaya devam etmektedir.
Mütevazı kişiliği, gerektiği yerde gerektiği kadar ve sesini hiç yükseltmeden konuşması, ve davranışları onun edebi kişiliği kadar takdir edilmesi ve saygı duyulması gereken hasletlerinden bazılarıdır...
Hasan Hüseyin Karatay bir neslin yetismesine öncülük eden Malatya’nın yetiştirdiği önemli bir değerdir...
Sevgili hocama sağlıklı ve mutlu bir yaşam diliyorum...
Yine bir değerimizi andık sizlere de hatırlattık...
Selam olsun Malatya’mın güzel insanlarına...
Eserleri:
Roman: Kıbrıslı (1970), Sürgün Öğretmen (1972), İsyan Eşiği (1976), Ana (1981), Bir Şehrin İskeleti (1983), Çalınan Savaş (1986), Selahaddin Eyyubi (1994), Yüz Yüz (2002), Antikacı (2017)
Hikaye: Suç (1974).
Deneme: Sürgün’de (1982), İrticanın Anatomisi (1993).
Fabl: Avrupa Görmüş Maymun (1975)
Sesler 2025
