Antik Mısır'da sakızdan mumya yapılırdı

Haber, 14 Ağustos 2023 21:47

Prof. Dr. Aysun Bay Karabulut/ Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

Antik Mısır'da sakızdan mumya yapılırdı

Antik çağlardan bu yana Akdeniz bölgesinde mastic sakızı, çiğneme ağızlığı ve aromatik tatlandırıcı olarak sıklıkla kullanılır. Antik Mısır'da ise çeşitli ağaçlardan elde edilen sakızlar, mumyalama süreçlerinde ve diğer dini törenlerde kullanılmıştır.


Antik Mısır'da sakızdan mumya yapılırdı

Sakız, tarih boyunca farklı kültürlerde kullanılmıştır. Özellikle antik çağlarda, ağaç reçinesi veya doğal sakız, çiğneme amacıyla kullanılmıştır. MÖ 5. yüzyılda Yunanlar, birçok farklı ağaç türünden elde edilen "mastiche" adlı bir sakız türünü tüketmişlerdir. Bu sakız, özellikle Sakız Adası'nda bulunan "mastic" ağaçlarından elde edilirdi ve aromatik bir tat içerirdi.

Dünya genelinde sakız ağacının doğal olarak yetiştiği bölgeler Sakız Adası, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve Ege bölgesi, Kıbrıs, İtalya'nın Sardinya Adası, Cezayir ve Tunus'un bazı bölgeleri, Lübnan ve Ürdün gibi Ortadoğu ülkeleridir.

Ülkemizde, özellikle Mardin, Siirt, Şanlıurfa, İzmir Çeşme'de doğal olarak sakız ağacı bulunur ve bu bölgelerde geleneksel olarak sakız üretimi yapılır. Mardin yöresindeki Mor Gabriel Manastırı gibi tarihi yerlerde de sakızın kullanımı belirgin olmuştur. Bu tarihi mekan, sakız ağaçlarıyla çevrilidir, bu ağaçlar manastır hayatında ve yerel yaşamda önemli bir rol oynamıştır.

Orta Doğu ve Akdeniz bölgesinde, mastic sakızı dışında da başka türlerde sakızlar kullanılmıştır. Antik Mısır'da çeşitli ağaçlardan elde edilen sakızlar, mumyalama süreçlerinde ve diğer dini törenlerde kullanılmıştır. 19. yüzyılda modern sakız endüstrisi gelişmiş ve çeşitli tatlar ve aromalar eklenerek bugünkü popüler atıştırmalık haline gelmiştir.

Damla sakızı, "pistacia lentiscus" adlı az önce bahsettiğimiz mastic ağacından elde edilir. Normal sakız ise, çoğunlukla sentetik veya doğal kauçuk veya reçine bazlı olan esnek bir çiğneme ağızlığıdır.

Sakız, en yaygın biçimde çiğneme ağızlığı olarak kullanılır. Gıda endüstrisinde de çeşitli ürünlerin yapımında kullanılır. Eski dönemlerde, sakız reçinesi, yapıştırıcı veya yalıtım malzemesi olarak da işlev görmüştür. Sakız özleri, cilt bakım ürünlerinde ve dudak nemlendiricilerinde bulunabilir. Aynı zamanda bir aromaterapi ürünüdür.

Güzel Mastica'nın gözyaşları

Yunan mitolojisinde, sakızın kökeni ilginç bir hikaye ile anlatılır. Bu hikayeye göre, antik zamanlarda Sakız Adası'nda yaşayan bir kız vardı. Kızın adı, "Mastica" idi. Aşırı güzelliği ve zarafeti ile ünlüydü. Kıskançlık tanrıçası Hera, Mastica'nın güzellik ve meziyetlerine tahammül edememeye başladı. Hera, Mastica'yı cezalandırmak için onu bir ağaca dönüştürdü. Sakız Adası'nda bulunan güzel ağaçlarda bulunan damla sakızı reçinesinin, aslında dönüştürülen bu güzel kızın gözyaşları olduğuna inanılır.

Bir başka hikaye de Kızılderililere dayanıyor:

Bir zamanlar Kızılderililer kuzeybatıda uzak ormanlarda yaşar, sel baskınlarından, ırmak taşkınlarından korunmak için nehir terasları üzerine köylerini kurarlarmış. Ancak bir gün köylerinin çevresinde onları doyuracak her şey tükenmiş. Bu durumda yeni bir ülke arayışına girmişler. Tüm kabile şefleri toplantı yapmışlar ve büyük göçün başlaması gerektiğine karar vermişler. Ancak yaşlı şef artık çok bitkin olduğundan göçe katılması imkânsızmış. Bu göçte kabilelere liderlik yapması için iki kişinin seçilmesi gerekmiş. Ancak bu iki kişi öyle olmalı ki birbiri ile yarışmayacak, rekabete girmeyecek her anlamda eşit özelliklere sahip olacakmış. Yaşlı şef bu liderlerin ikiz kardeşler Çatah ve Çikasah olmasına karar vermiş. Onları karşısına alarak halka büyük göçte liderlik yapacaklarını ilan etmiş ve kendisinin de onlara uzaktan yardım edeceğini söylemiş. Yaşlı şef ikizleri ormana göndermiş ve onlardan uzun ve ince ancak güçlü ve hafif bir sakız ağacı bulup kesmelerini istemiş. İkizler şefin bahsettiği gibi bir sakız ağacı sırığını bulup getirmişler. Şef bu sırığı büyük bir özenle kırmızı ve beyaz çizgilerle boyamış. Kırmızı savaş, beyaz ise barışı simgeliyormuş. Şef ikizlere çok zorda kalmadıkça kırmızı tarafı kullanmaktan kaçınmalarını mümkünse hep beyazı yani barışı tercih etmelerini tembihlemiş. Sonra da bu sırığı köyün ortasına dikmelerini buyurmuş. Sırığı dikmişler ve sakız ağacı sırığı doğuya doğru eğilmeye başlamış. Şef onlara göç yollarının doğu yönünde olduğunu söylemiş ve daha fazla dayanamayıp ölmüş. Kabile büyük şefe son görevlerini yerine getirip onu gömdükten sonra doğuya doğru yol almaya başlamış. Ancak sakız ağacı sırığı tam olarak dimdik durmadığı için yola devam etmişler. Sonunda öyle bir yere gelmişler ki sırık dimdik oluvermiş. Yerleşecekleri yerin burası olduğunu anlamışlar. Gerçekten de bu topraklar mısır ekmeye ve yaşamaya çok müsaitmiş. Ancak nehrin yamacındaki bu yeri dik bir bayır bölüyormuş. Tüm halkın buraya sığması imkânsızmış. Böylece ayrılmaları gerektiğini anlamışlar. Kimin ayrılması gerektiğini yine sırığa danışmışlar. Sırık kardeşlerden Çikasah'a doğru eğilince gidecek kişi belli olmuş. İki kardeş gözyaşları içinde sarılarak vedalaşmışlar ve güneş her gün doğudan doğduğunda kardeşliklerini hatırlayacaklarına yemin etmişler. Bir tepenin üzerine yolda yitirdikleri yakınlarının kemiklerini topluca gömmüşler. Böylece bağlarını bir kez daha güçlendirmişler. (Marriott ve Rachlin 2003) Sürekli gerilim yaşayan, kavga eden ve birbirlerinin kuyusunu kazanlara bir sakız ağacı sırığı bulmaları şiddetle önerilir.

Odaklanmak için sakız

Sakızın sağlığa faydaları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

1. Ağız sağlığı: Şeker içermeyen sakızlar, ağızda tükürük salgısını artırarak ağız hijyenini destekleyebilir. Tükürük, ağız içindeki zararlı bakterileri azaltabilir ve diş çürüklerini önlemeye yardımcı olabilir.

2. Stres azaltma: Sakız çiğnemek, stres hormonlarının düzenlenmesine ve vücutta rahatlama hissine katkıda bulunabilir. Çiğneme eylemi, stres ve gerginlik hissini hafifletmeye yardımcı olabilir.

3. Anksiyete hafifletme: Bazı araştırmalar, sakız çiğnemenin anksiyete düzeyini azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermiştir. Çiğneme, beyindeki sakinleşme mekanizmalarını uyarabilir ve anksiyete belirtilerini hafifletebilir.

4. Hazımsızlık ve reflüyü azaltma: Sakız çiğnemek, mide asidinin yemek borusuna geri kaçmasını (reflü) azaltabilir ve sindirimi kolaylaştırabilir.

5. Odaklanma ve dikkati artırma: Sakız çiğneme, bazı durumlarda konsantrasyonu ve dikkati artırabilir. Özellikle zihinsel görevlerle uğraşırken çiğneme eylemi, beyindeki dikkat mekanizmalarını harekete geçirebilir.

6. Ağız kokusunu önleme: Şeker içermeyen sakızlar, ağız kokusunu geçici olarak maskeleyebilir ve ağız temizliğini destekleyebilir.

Ancak, herkesin sağlık durumu farklı olduğu için sakız çiğneme alışkanlığına başlamadan önce doktorunuza veya diş hekiminize danışmak önemlidir. Ayrıca, şekerli sakızların diş çürüklerine neden olabileceği ve aşırı sakız çiğnemenin çene eklemi problemlerine yol açabileceği unutulmamalıdır.

Star Gazetesi-Açık Görüş

[email protected]

Haber, 14 Ağustos 2023 21:47

Yorumlar (0)

Kalan karakter : 450
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Malatya Şehidini Karşıladı

Malatya Şehidini Karşıladı

Özdemir ve Yılmaz Ailelerinin Mutlu Günü

Özdemir ve Yılmaz Ailelerinin Mutlu Günü

Sadıkoğlu: Nefes kredisi, nefes aldırmalı

Sadıkoğlu: Nefes kredisi, nefes aldırmalı

'ÇEŞİTLİLİK İÇİNDE BİRLİK' PROJESİ ARAPGİR’DE GERÇEKLEŞTİRİLDİ

'ÇEŞİTLİLİK İÇİNDE BİRLİK' PROJESİ ARAPGİR’DE GERÇEKLEŞTİRİLDİ

Şehit Olan Asker Sayısı 12'ye Yükseldi!

Şehit Olan Asker Sayısı 12'ye Yükseldi!

Şehit Ailesine Ziyaretler Yapıldı

Şehit Ailesine Ziyaretler Yapıldı

Malatya'da 2 Kilo Metamfetamin Ele Geçirildi

Malatya'da 2 Kilo Metamfetamin Ele Geçirildi

5 Kahraman Askerimiz Şehit Oldu

5 Kahraman Askerimiz Şehit Oldu

Malatyalı Milletvekili Emir Sahneden Düştü

Malatyalı Milletvekili Emir Sahneden Düştü

Büyükşehir Belediyesi Muharrem İftarı Verdi

Büyükşehir Belediyesi Muharrem İftarı Verdi

Yeşilyurt'ta ‘Anne-Çocuk Okuma Grupları’ Projesi

Yeşilyurt'ta ‘Anne-Çocuk Okuma Grupları’ Projesi

Büyükşehir Belediyesi Kapalı Sulama Tesisi Yapıyor

Büyükşehir Belediyesi Kapalı Sulama Tesisi Yapıyor

Yeşilyurt Belediyesi İmar değişikliklerini Kabul Etti

Yeşilyurt Belediyesi İmar değişikliklerini Kabul Etti

Akçadağ'a 25 Yataklı Hastane Yapılıyor

Akçadağ'a 25 Yataklı Hastane Yapılıyor

Yeni Malatyaspor 'Geçmiş' Dönemleri Yargıya Taşıyacak

Yeni Malatyaspor 'Geçmiş' Dönemleri Yargıya Taşıyacak

Koçyiğit: 200 Milyon Kaynağın Olmadığını Fark Ettik

Koçyiğit: 200 Milyon Kaynağın Olmadığını Fark Ettik

Bayraktar: Malatya'nın Elektrik Şebekesini Yenileyeceğiz

Bayraktar: Malatya'nın Elektrik Şebekesini Yenileyeceğiz

Baraj, gölet ve sulama tesislerinde suya girilmesi yasaklandı

Baraj, gölet ve sulama tesislerinde suya girilmesi yasaklandı

Çilesiz Semt Pazarına Kütüphane Kurulacak

Çilesiz Semt Pazarına Kütüphane Kurulacak

MASKİ: İçme suyuyla Tarla ve Bahçe Sulanamaz

MASKİ: İçme suyuyla Tarla ve Bahçe Sulanamaz

Gevrek:  FIFA dosyalarını çözülecek noktaya getirdik

Gevrek: FIFA dosyalarını çözülecek noktaya getirdik

Başkan Karadağ, Adil Gevrek ile Görüşmesini Anlattı

Başkan Karadağ, Adil Gevrek ile Görüşmesini Anlattı

Bakan Bayraktar Malatya'da İncelemelerde Bulundu

Bakan Bayraktar Malatya'da İncelemelerde Bulundu

Malatya Şah İsmail Uçar'ı Kaybetti

Malatya Şah İsmail Uçar'ı Kaybetti

Battalgazi'de Trambüs Kazası 4 Yaralı

Battalgazi'de Trambüs Kazası 4 Yaralı

Babacan: Tüm Hak Sahipleri Kuralara Dahil Edilecek

Babacan: Tüm Hak Sahipleri Kuralara Dahil Edilecek

TOBB, Malatya'da 400 Milyona Okul Yaptırıyor

TOBB, Malatya'da 400 Milyona Okul Yaptırıyor

İnönü Üniversitesinin İlk Mezunları Buluştu

İnönü Üniversitesinin İlk Mezunları Buluştu

Gazeteci Kamuran Sezer'in Amcası Vefat Etti

Gazeteci Kamuran Sezer'in Amcası Vefat Etti

MESVAK’ta Yeni Yönetim Kurulu Belli Oldu

MESVAK’ta Yeni Yönetim Kurulu Belli Oldu

Spor Akademisi Yaz Spor Okulları Açıldı

Spor Akademisi Yaz Spor Okulları Açıldı

AĞBABA; ÜRETİCİNİN KASIMA KADAR DAYANACAK GÜCÜ YOK

AĞBABA; ÜRETİCİNİN KASIMA KADAR DAYANACAK GÜCÜ YOK

Yeşilyurt’ta Geçici Elektrik Abonelik Başvuruları Başladı

Yeşilyurt’ta Geçici Elektrik Abonelik Başvuruları Başladı

Vali Yavuz : Malatya'nın Huzuru İçin Fedakarlık Ederiz

Vali Yavuz : Malatya'nın Huzuru İçin Fedakarlık Ederiz

Malatya ve Çevresinde Kuvvetli Fırtına Bekleniyor

Malatya ve Çevresinde Kuvvetli Fırtına Bekleniyor

GAZETECİLİK M4D PROJESİ II. DÖNEM SONA ERDİ

GAZETECİLİK M4D PROJESİ II. DÖNEM SONA ERDİ

Malatya Hayvan Pazarı Geçici Süreyle Kapatıldı

Malatya Hayvan Pazarı Geçici Süreyle Kapatıldı

Flaş Haber TV'yi Malatyalı Kadın Aldı

Flaş Haber TV'yi Malatyalı Kadın Aldı

Yeşilyurt Belediyesi Muharrem Ay'ı İftarı Verdi

Yeşilyurt Belediyesi Muharrem Ay'ı İftarı Verdi

TGC 2025 Sedat Simavi Ödülleri'ne başvurular başladı

TGC 2025 Sedat Simavi Ödülleri'ne başvurular başladı