Malatya'nın Fizik Dehası: Asım Orhan Barut

Resmi Numan Aydınoğlu paylaşarak şunları yazmış:

"1940 yılı Malatya Lisesi iftihar listesine giren öğrencileri Tesfiyeci Yakup Eşmeliler (Kınıkoğlu)'in (Eniştem) yardımı ile Hatay'a seyahat etmeden önce. 29/7/1940. Bu resimde yer alan Asım Orhan Barut (dayım) yıllar sonra Dünya Fizik literatürüne adını altın harflerle yazdırdı. Ruhu şad olsun."

1940 Yılında 14 Yaşında iken Malatya Lisesinin en başarılı öğrencisi olan Asım Orhan Barut, resimde görülüyor. Malatya’dan Colaroda’ya uzanan hayat yolculuğunda fiziğin sınırlarını zorlayan Barut, dünya çapında kabul gören çalışmaları kadar, mütevazılığıyla bilinen sıradışı bir bilim adamı olarak bugün dahi anılardaki yerini koruyor.

Asım Orhan Barut

1926 yılında Malatya'da doğmuştur. Malatya Lisesi'ni bitirmiştir. 1943'te İstanbul Teknik Üniversitesi'ne, yapılan ayrı bir sınavla ikinci sınıftan yatılı olarak başlamıştır. 1944 baharında devlet bursu kazanarak İsviçre'ye gitmistir.[2] İsviçre'de (Eidgenössische Technische Hochschule Zürich) Zürih Federal Teknoloji Enstitüsü'nden 1948'de lisans derecesi ve 1952'de doktora derecesi almıştır.

Akademik kariyere "Eidgenossische Technische Hochschule"'de bir süre araştırmacı olarak girmistir. Sonra ABD'ye gitmiştir. ABD ve Kanada'da Chicago Üniversitesi, Montreal Üniversitesi ve Syracuse Üniversitesi'nin de aralarında bulunduğu çeşitli üniversitelerde araştırmacı ve öğretim üyesi olarak çalışmıştır.[3] Daha sonraki yıllarda Colorado Üniversitesi'nde profesörlük yapmıştır.

Matematiksel fizik ve parçacık fiziği konularında yaptığı uluslararası düzeydeki üstün nitelikli yayın ve çalışmaları nedeniyle kendisine 1982 TÜBİTAK Bilim Ödülü verildi.[2] Barut'un çoğu Physical Review dergisinde olmak üzere 100'den fazla bilimsel yayını vardır.

Türk Fizik Vakfı vasıtasıyla 1992-2003 yılları arasında yayınlanan, Fizik Dergisi nin Haziran 1993 tarihli 3. Sayısında (Asım Orhan Barut'un doktora öğrencilerinden biri olan) Ankara Üniversitesi emekli öğretim üyelerinden Prof. Dr. Zeki Zekeriya AYDIN tarafından kaleme alınmış olan ASIM BARUT: Simetri ve Dinamik yazısı Prof. Barut hakkında önemli bilgiler içermektedir. En kayda değer olan kaynak ise, aynı derginin Temmuz 1999 tarihli 13. Sayısında, Asım Orhan Barut'un kendi el yazısı ile (1982 yılında Trabzon'da) kaleme aldığı 19 sayfalık yaşam öyküsüdür.

1926 yılında Malatya’da doğan Asım Orhan Barut, temel parçacıkların simetri özelliklerinin açıklanması konusunda çığır açan fikir ve buluşların ortaya çıkmasında büyük rol oynadı. Barut’un verimli ömrü, 1994 yılında 68 yaşında Colorado’da son buldu.

Bir Zamanlar Malatya, 10 Şubat 2022 15:40