Arapgir Mor Reyhanının Ürün Yelpazesi Genişliyor

Ekonomi, 31 Ağustos 2020 01:42

Arapgir Belediyesinin diğer coğrafyalarda yetiştirilen reyhan bitkisinden çok farklı olduğu tespit edilen Arapgir Mor Reyhanının geliştirilmesi, yetiştirilmesi, kadınlar başta olmak üzere Arapgir halkına ekonomik katkı sağlaması için 5 yıl önce başlattığı projelerine yenilerini ekliyor. Önce çay, sonra şerbet olan ve birçok üründe değerlendirilen mor reyhan, kadınların elinin değmesiyle birlikte şimdi de marmelat ve salça haline dönüşüyor.

Arapgir Mor Reyhanının Ürün Yelpazesi Genişliyor

Arapgir Belediyesi’nin öncülüğünde ve sahipliğinde, İnönü Üniversitesi’nin bilimsel desteğiyle ilçede başlatılan reyhan projesinde elde edilen başarı, farklı üretim alanları da beraberinde getiriyor. Arapgir Belediyesi’nin satın alma garantisi verdiği mor reyhan, ilçeye rengiyle hayat verirken, Arapgirlilere kazanç sağlıyor.

Arapgir’e özgü bitki kategorisinde Türkiye’de tek coğrafik işaret belgesi olan reyhan, önce çaya ardından da şerbete dönüştü. Arapgir Belediyesi’nin desteğiyle kurulan Arapgir Kadın Kooperatifi ise reyhandan marmelat ve salça yapıyor.

“EKİM ALANINI DÖNÜMLERE ÇIKARTTIK”

Arapgir Belediye Başkanı Haluk Cömertoğlu, 2012 yılında ilçedeki bütün endemik çeşitliliklerini araştırma serüveninde reyhanı biraz daha öne çıkarttığını ifade etti.

Arapgir Mor Reyhan’ının 2014-2015 yıllarında Türkiye’de ve bölgede sadece kendine ait bir içerikle ilçede yetiştiğinin ortaya çıktığını hatırlatan Cömertoğlu, “İnönü Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof.Dr. Adnan Hayaloğlu bunu akademik makale haline getirdi. Sempozyumlar düzenlendi ve coğrafi işaret belgesi alan Türkiye’deki tıbbi aromatik bitkilerdeki tek bitki oldu. Bizde mor reyhana yeterli değeri verdik ve 2015’ten buyana tamamen tarlalardaki birkaç baran olan ekim alanlarını dönümlere çıkarttık, alım garantisi verdik. 2015’ten bu yana Arapgir Belediyesi olarak bir sitem kurduk, kırsal kalkınma modellemesi olarak da bunu sürdürüyoruz. Üreticiler reyhanı ne kadar ekerse eksin alım garantisiyle yılbaşında açıkladığımız fiyatla alımını yapıyoruz. Bu sene yaş alım fiyatımızı 2,5 TL olarak belirledik. Dolayısıyla üreticinin satma zorluğu yok. Bu kategoride en yüksek bitki fiyatını da biz veriyoruz” dedi.

“HAMMADDEMİZİ ÜRETİP, BUNU ÜRÜNE DÖNÜŞTÜRÜYORUZ”

Cömertoğlu, üreticiden aldıkları reyhanı hammadde olarak kurutma parametrelerine uygun olarak kuruttuklarını anlatarak, şunları söyledi:

“Katma değerli ürün yelpazesinde 40’ın üzerindeki ürünü bu hammadde değerlerinden oluşturuyoruz. 5 yıldır ticari hale gelen reyhan çayı Arapgir Belediyesi’nin TSE, İSO belgeleri, helal ve organik ürün sertifikası olan bir ürünü. Reçeli, baharat çeşitleri, tatlı sektörüne katkıları, kozmetik sanayine katkıları, sirkeye dönüşmüş ürünleri birbirini kovalıyor. Burada hammaddemizi kendi adımıza üretiyoruz ve bunları ürüne dönüştürüp, üreticinin daha fazla kazanacağı, Arapgir’in daha fazla bu ürünle anılacağı bir hale getirdik.”

“ARAPGİR, ŞİFA CENNETİDİR”

Arapgir’in daha önce ‘Köhnü ’ üzümünün aldığı coğrafi işaret belgesiyle bildiğini kaydeden Cömertoğlu, “Biz burada yaptığımız işleri ürün haline gelmiş, gelenekleri ve üretim modelleri tamamlanmış, kırsal kalkınma modellenmesindeki başlıklarımızdan bir tanesi reyhan. Diğer ürünlerde de Arapgir biberi, domatesi, Göldağı kekiği ve Berenge Vadisi’nin alt kısmında tamamen üzüm yetiştiricileriyle biliniyor. Bizim görevimiz bunları katma değerli hale getirip, üreticinin daha fazla kazanmasını ve alım garantisiyle de bunları desteklemek. Bu anlamda Arapgir Kadın Kooperatifi bu konuda çok aktif bir rol aldı. Şuanda da kadın kooperatifimizin ekim alanı içerisindeyiz. Aynı zamanda kapama dut bahçesi olarak kullanılıyor. 5 yıl sonra Arapgir’de 50 dönüm kapama Arapgir kurutmalık dutunun en örnek alanlarından birisi burası olacak. Dolayısıyla burada birçok iş bir arada yapılıyor. Arapgir Kadın Kooperatifinin Başkanı Songül Çağdaş ve üyeleri bugüne kadarki kırsal kalkınmanın tutunmasını sağlayacak, mayasını üretecek, ürünleriyle söyletilecek bir model altyapısı oluşturdular ve son hızla da gidiyorlar. Arapgir, şifa cennetidir. Tarih ve kültünü tam kucağında oksijen çadırı gibi herkesi kucakladığı bir atmosferde bu işleri yapıyoruz” diye konuştu.

“REYHANLI SALÇA YAPIYORUZ”

Arapgir Kadın Kooperatifinin Başkanı Songül Çağdaş, ‘Tarlada izi olmayanın, harmanda yüzü olmaz’ atasözü ile yola çıktıklarını anlatarak, tarlayı ektiklerini, çapa yaptıklarını, ürünü yetiştirdiklerini ve şimdide reyhan hasadını gerçekleştirdiklerini söyledi.

Çağdaş, reyhanda ilk hasadı yaptıklarını, şu anda da ikinci hasadı beklediklerini ifade ederek, “Reyhan, Arapgir’in coğrafi işaret belgesine sahip olan ürünü. Reyhan’dan katma değerli ürünler yapıyoruz. Şu anda da reyhan marmelatını yapıyoruz. Bunun yanında kadınların en çok kullandığı ve bu dönemlerde de evde yapılan salçanın faydasına binaen reyhanlı salça yapıyoruz” dedi.

ARAPGİR O’NA ŞİFA VERDİ, O DA ARAPGİR’E KATKI SAĞLADI

Kanser hastalığı nedeniyle doğup büyüdüğü Arapgir ilçesine dönme kararı alan Arapgir Kadın Kooperatifinin Başkanı Songül Çağdaş, bütün kariyerini geride bırakarak, kendisine şifa olan ilçeye katma değer sağlamak için harekete geçmiş.

Arapgir Belediye Başkanı Haluk Cömertoğlu ile tanıştıktan sonra hayatı daha da değişen Çağdaş, reyhan üzerine yapılan çalışmalara hayran kalırken, bu ürünü daha da geliştirmek, yaygınlaştırmak ve farklı ürünler elde etmek amacıyla kooperatif kurduklarını anlattı.

Çağdaş, reyhandan marmelat yaptıklarını ve içerisine hiçbir şey katmadıklarını ifade ederek, “Reyhan, kovid-19 döneminde bağışıklık sistemimizi yukarıda tutan ve mikropları öldürüyor. O nedenle çocuk, büyük hepimiz yiyelim diye reyhan marmelatını yaptık. Piyasaya bir ay sonra sürmeyi planlıyoruz. Şu anda üretim aşaması devam ediyor. Tüm testlerini yaptırdık. Patent alındıktan sonra çok güzel bir ürün oldu” dedi.