10 yılda 19 milyon genç üniversite eğitimini bıraktı

Umut Sarı

Lisans eğitimini tamamlamayan gençlerin sayısı gün geçtikçe artıyor. YÖK kayıtlarına göre son 10 yılda 19 milyonu aşkın genç yüksek öğrenimini bırakmak zorunda kaldı.

Öğrencilerin eğitimlerini yarıda bırakmak zorunda kalmalarının en büyük sebepleri olarak ekonomik zorluklar ve geleceksizlik gösteriliyor. Öğrenciler artan ekonomik yükümlülüklerin içerisinde eğitimlerine devam edebilmek için çalışmak zorunda kaldıklarını ve üniversite eğitiminin kendilerine bir iş güvencesi sağlamadığını belirtiyorlar.

Rakamlar da tablonun vehametini ortaya koyuyor. Ankara Milletvekili Aliye Timisi Ersever’in soru önergesine Yükseköğretim Kurulu tarafından verilen cevaba göre 2015-2025 yılları arasında 19 milyon 49 bin 203 öğrenci üniversite eğitimini yarıda bıraktı.

Bu koşullar altında eğitimlerini devam ettirmek için çalışmak zorunda kaldıklarını belirten öğrenciler, sürecin sonunda eğitimden kopmak zorunda kaldıklarını aktarıyor. Lisans eğitimini tamamlamayan öğrenciler aynı zamanda lisans eğitiminin sektörde çalışmak için yeterli olmadığını da vurguluyorlar.

Veriler öğrencileri doğruluyor

DİSK/Genel-İş Araştırma Dairesi tarafından yayınlanan Türkiye’de Genç Emeği Raporu’na göre üniversite mezunu dört gençten biri istihdama katılamıyor. Öte yandan, gençlerin karşılaştığı bir diğer problem ise eğitimlerini tamamlasalar dahi kendi alanlarında iş bulamamaları. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından temmuz ayında yayınlanan son verilere göre lisans mezunlarının kendi alanında çalışma oranı ortalama olarak yalnızca yüzde 56,1.

“Lisans eğitimimin iş hayatıma bir katkısı yok”

Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi öğrencisi olan Sezin Böyükbaş, lisans eğitimini yarıda bırakarak çalışmaya başlayan gençlerden biri. Bir reklam ajansında çalışan Böyükbaş, lisans eğitiminin çalışma hayatı için yeteri kadar öğretici olmadığını belirtiyor. Lisans eğitimine bağlı kalmanın alanında çalışabilmek için çeşitli fırsatları kaçırmasına sebep olabileceğini belirten Böyükbaş, yaşadığı sürece ilişkin şunları söyledi:

“Ben ilk olarak 2 aylık bir staj için İstanbul’a geldim. O dönem lisans eğitimimde 2 yılı tamamlamıştım fakat staja gittiğimde okulun bana bir katkı sağlamadığını açıkça fark ettim. 2 ayda 2 yıllık lisans eğitimimden çok daha fazla bilgi edindim ve kendimi geliştirme fırsatı buldum. Staj yaptığım yerde çalışma fırsatı bulunca sektörde yaşanan istihdam sorununu da düşünerek okula devam etmeme kararı aldım.“

“İhtiyaçlarınızı yarı zamanlı çalışarak karşılayamazsınız”

İstanbul Üniversitesi’nde başladığı eğitimini yarıda bırakmasının en temel sebebinin ekonomik koşullar olduğunu belirten Zeynep Y., temel ihtiyaçlarını karşılamak için çalışmak zorunda kaldığını belirtiyor. Lisans diplomasının bu ihtiyaçların karşılanmasında önemli bir rol oynamadığını aktararak, “Tam zamanlı çalışarak eğitimime odaklanamıyor yarı zamanlı çalışarak da geçinemiyordum. Bu koşullarda diplomanın da ekstra bir getiri sağlamayacağını düşünüyorum” açıklamasını yaptı.

İş bulma sürecinin öğrencileri lisans eğitimlerinden itibaren bir rekabet ortamına soktuğunu ve üniversite dışı eğitimlerin de iş bulma konusunda bir garanti sağlayamadığını söyleyen Zeynep Y., “Lisans eğitimi dört yıl sürse de iş bulmak için yeterli olamıyor. Size dayatılan eğitimler ise asla bitmiyor. Bu şeklide zamanınızı geçirirken olan iş fırsatlarını da göremiyor ya da kaçırıyorsunuz” dedi.

“Bana hiçbir yararı olmayacağını bilerek açıktan diploma alacağım”

Eğitimini bıraktıktan sonra pet kuaförlük yapan Zeynep Y., işini icra etmek için diplomaya ihtiyacı olmasa da toplumsal yargılardan ötürü açıktan bir üniversite bölümüne kayıt yaptırdığını vurguladı ve şunları söyledi:

“İşimi yapmam için bir diplomaya ihtiyacım olmasa da toplum tarafından bu baskıyı hissediyorum. Lisans eğitimimi bırakmak benim için de zor bir durumdu ama bulunduğum noktada bu eksikliği hissetmiyorum. Bana bir fayda sağlamayacağını ve bana dayatılan bir algı olduğunu bilerek açıktan bir bölüm okuyorum.”

Haber: 9. Köy Haber Merkezi

Eğitim, 27 Kasım 2025 05:29