Malatyalı Arıcılar Sahte Bal'dan Yakınıyor

Malatya’nın, Hekimhan ilçesi Yamadağlarındaki arıcılarla görüştük. Bal sezonundaki durumlarını ve devletten beklentilerini sorduk.

En önemli beklentilerinden birisi sahte balın denetlenmesini istiyorlar. Arıcıların kara kovan dedikleri balın kilosu 1000 lira, diğer balın fiyatı ise 600-700 arasında fiyatlara satılmaktadır. Sahte balcılar ise piyasada 200 liradan bal satıyor. Bunun önlenmesi gerektiğinin altını çiziyorlar.

MEHMET GÜLTEKİN (ARICI)

"Bizler Malatya ile Hekimhan ilçesi 2800 rakımındaki yamadağları eteklerinde arıcılık yapmaktayız. Tabi bu dağlarda arıcılık yapmak biraz sıkıntılıdır. Özellikle bu dağlarda ayı bulunmaktadır. Ayılar zaman, zaman arı kovanlarını dağıtmakta ve bize zarar vermektedir.

Bu sene giden seneye göre bal üretimi biraz daha iyi sayılır. Giden sene bal alamadık ve arılarımızı beslemek için şeker, ilaç gibi girdileri cebimizden harcadık. Tabi giden seneye göre iyi ama bu sene de gerçek anlamda üretimi yapamadık. Havalar sıcak gitti, dağlardaki rüzgarlar arıların çalışmasına engel oldular.

Kışa yaklaşırken kovan başı 2-3 kilo arılarımızın beslenmesi için şeker vermekteyiz, baharda ise 2 kilo derken bir kovan arı yıllık 5 kilo şekerle beslenmektedir. Şekerin torbasını bize 2 bin liradan veriyorlar, giden sene şeker biraz daha ucuzdu, bu sene pahalandı. Bizim ballarımız ise giden sene ile hemen, hemen aynı fiyattan satılmaktadır.

Devlet bu sene kovan başına arıcılara destek olarak 100 lira verdi. Bu bize göre az ve yeterli değildir. Arıcılara kovan başı 200 lira verse arıcıların yarısına ilaç olur, bunu devletten bekliyoruz.

İkinci önemli mesele de piyasadaki sahte balla mücadelede devlet kurumları daha etkin olmalıdır. Vatandaşımız sahte balı 200 liraya almakta, bizim balımızı pahalı bulmaktadır. Vatandaş aldığı ucuz balı yemeden döküyor, bizim bal da elimizde kalıyor. Bunun derhal önlenmesi gerekir."

ALİ YILDIRIM (ARCI)

"Şimdi biz 2800 rakamında bomboş dağlarda arıcılık yapmaktayız. Bu dağlarda bizim dışımızda hemen, hemen boştur. Bir de sürü sahipleri vardır. Bu dağları değerlendirerek, milli ekonomiye katkı sunuyor, bu topraklarda işimizi kuruyor ve ailemizi geçindiriyoruz. Bu önemli bir olaydır ve devlet ve bakanlık bunu ciddiye almalıdır.

Bu sene soğuk, rüzgar ve sıcak bal üretiminde etkili oldu. Düşündüğümüz gibi bir ürün elde edemedik. Bu sene arılarımıza biraz iyi baktık, oğul verdiler, oğul vermesi arının iki misline çıkmasıdır. Bu durumda bizim girdiler yükseliyor, 100 kovan iken 150 kovana çıkmaktadır. Bunlara bal, şeker vermek gerekiyor, devlet bu anlamda arıcılara bir destek çıkmalıdır.

Devlet bize sahip çıkmıyor, giden sene teşvik çıkardılar, bu kez de yaş meselesi önümüzü tıkadı. Belli yaşın üzerindekilere bu teşvikten yararlandırmadılar. Bu teşviki herkese verselerdi, biz arılara daha iyi bakardık. Daha iyi bal alırdık.

Bizim bal son derece kaliteli bir baldır. Arılarımızın bulunduğu alan yerleşim alanlarından uzak, sanayi yok, kirli hava yok, bitki çeşidi kalite ve çok çeşit vardır. Bütün bunlar balın kalitesini artıyor. Artırıyor artırmasına ama bunun reklamını yapamıyoruz. Piyasadaki sahte balla bizim bal eşit görülüyor. Biz balımızın üretiminden çok satılmasını düşünüyoruz. Üretmede ve çalışmada zorluk çekmiyoruz ama ürettiklerimizi satmakta zorlanıyoruz, hatta dönem, dönem elimizde kalıyor. Bizim Anzar balından sonra ikinci kaliteli baldır. Düşünün Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı sahte balları denetlese bizim elimiz biraz daha güçlenir. Sahte bal makinelerde üretiliyor, bunlar şeker bile değildir, glikozdan üretilmektedir. Halkın sağlığı ile oynadıkları gibi bizde zarar veriyorlar. İnsan sağlığı önemli bunun bir cezası olmalı vardır ama bize göre caydırıcı değil, bu yasa yeniden yapılmalıdır.

Bizim Malatya Arıcılar Birliği var ama bizim balımızın pazarlamasında katkısı yoktur. Arıcılar farklı olarak kooperatiflerde örgütlenseler, ürünlerini bu kooperatif eliyle pazarlasalar hem üretici kar eder, hem de halkımız sahte bal yemez.

Son olarak bizi yönetenlere şunu söylemek istiyoruz. Kuş uçmaz, kervan geçmez dağlarda arıcılık yapıyoruz. Milli ekonomiye katkıda bulunuyoruz, kaliteli bal üretiyoruz, dağlarımızı boş bırakmıyoruz, bu anlamda bile devlet bize sahip çıkmalıdır."

YUNUS ALTIKULAÇ (ARICI)

Biz Leylek dağının eteklerinde arıcılık yapmaktayız. Arıcılık yaptığımız rakım 1800 ve bölgemiz keven, kekik gibi bitkilerle doludur. Arılarımız bu çiçeklerden bal yapmaktadır. Öncelikle balımızın rehası çok güzeldir. Piyasada kaliteli bal ile hakiki bal karıştırılmaktadır. Pamuk balı gibi ballar hakiki bal ama kaliteli bal değildir. Kaliteli bal demek çiçek zenginliği yerleşim yerlerinden uzaklığı ve doğanın temiz olmasından kaynaklanmaktadır. Bir de şeker ve glikoz kullanılarak bal yapılmaktadır. Bunların hepsi Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından kontrol edilir, bir disiplin altına alınırsa hakiki bal, kaliteli bal ve sahte bal ortaya çıkar.

Bizim hükümete ve bakanlığa önerimiz ithal bal getirilmesin. İthal ballar 150 -200 arasında satılmaktadır. Halk bizim kaliteli bal ile karşılaştırma yapıyorlar, biz 700 liradan satıyoruz, halkımız sanki bizim fahiş fiyata sattığımızı düşünüyor.

Devlet planlama yapmalı, bizim çoğumuz gezici arıcılarız. Gezici arılarımız hem yol masrafları, hem konaklama bölgelerinde çok zorluklar çekmektedir. Devlet ya da il ve ilçe tarım müdürlükleri bizlere yol göstermeli hatta hangi bölgelere yerleşeceğimize uygun yerler bulmalıdır. Bir köyde 30 kovan arı var, köylüler arımız var diye arıcıların oraya konaklamasına karşı çıkıyorlar. Halbuki orası en az 1000 kovan arıyı barındırır, biliyorsunuz, çiçekler mevsimlik 30 kovan bölgenin çiçeklerini bala dönüştüremez, fazla gelir, ama 1000 kovan yerleşirse o çiçekler bala dönüşür. Bu da planlama ile olabilir.

Devlet bize destek vermesin ama kooperatifler kursun, onları denetlesin, Pazar alanları açsın, ithal balı getirmesin, bizim ürettiğimiz bal ülkemize yeter ve artar. Yeter ki planlı bir arıcılık yapılsın. Biz ancak örgütlenerek, yani kooperatif kurarak güç haline gelebiliriz. Arıcılar Birliği var ama aidat alma dışında bize yardımları, yol göstericilikleri yoktur.

Bölgemizin bütün dağları boş, bari arıcılık, hayvancılık olarak değerlendirilsin. Doğa muhteşem, çiçekler dersen hiçbir bölgede bu kadar çeşit bulunmaz, devlet planlama yapsın biz okulda çocuklarımıza bal ve süt, askerlerimize kışlada bal ve süt yediririz. Sağlıklı bir toplum yaratmak içinde kaliteli bal ihtiyacı yani besin ihtiyacı vardır. Arıcılar olarak artık el yordamı ile arıcılık yapmaktan usandık ve disiplinli bir üreteciler olmak istiyoruz.

HÜSEYİN GÜLER-HEKİMHAN

Ekonomi, 10 Eylul 2025 00:44