Kınacı: Önce bina, sonra altyapı inşa etmek doğru değildir

Malatyalı hemşehrimiz Prof. Dr Cumali Kınacı "DEPREM ALTYAPI İÇİN BİR FIRSAT MI?" başlıklı yazısında önemli uyarılarda bulunarak şunları yazdı:

"Deprem sadece binaları değil, altyapı tesislerini de (karayolu, demiryolu, alt üst geçit, tünel, metro, su kaynakları, su alma yapıları, su iletim hatları, su arıtma tesisleri, su depoları, su dağıtım şebekesi, kanalizasyon, atıksu arıtma tesisleri, su ve atıksu terfi merkezleri, çöp toplama ve bertaraf sistemleri, yağmur ve yeraltı suyu drenaj sistemleri, elektrik üretim tesisleri, elektrik dağıtım şebekesi, trafo merkezleri, sıvı/gaz enerji depolama tesisleri, doğalgaz dağıtım şebekesi, fiberoptik (internet) hatları, telefon hatları, enerji nakil hatları, akıllı şehir kumanda merkezi ve diğerlerini) tahrip eder.

Depremi müteakip ilk yapılacak işler arasında altyapı tesislerinin durumunun tespiti ve arızaların hızlı bir şekilde giderilmesi de olmalıdır. Zira ulaşım, su, elektrik, enerji olmadan sağlam binada yaşamak mümkün değildir.

Günümüzde olduğu gibi önce bina, sonra altyapı tesislerini inşa etmek doğru değildir. Bina yapıldıktan sonra altyapı tesislerini inşa etmek, hem su ve elektrik olmadığından binalarda yaşamanın mümkün olmaması, hem inşaatın yaşamı (ulaşımı, toz toprak, gürültü vs) olumsuz etkilemesi, hem de altyapı tesislerinin çok daha pahalıya mal olması gibi sebeplerle doğru değildir.

Köyden kentlere göçün sürdüğü şehirlerde altyapı sistemleri, kısa dönemli problemleri çözme yaklaşımı ile farklı zamanlarda inşa edilmeleri sebebiyle genellikle bir sistem bütünlüğü arz etmemektedir. Bunun sonucu altyapılar zamanla ihtiyaca cevap vermekten uzak kalmakta, sık arıza meydana gelmekte, arıza giderme çalışmaları ise kısa vadeli çözümler üretmeden öteye gidememektedir.

Aslına Deprem, kentler için modern altyapı sistemlerini daha fonksiyonel ve daha ekonomik inşa etmek için bir fırsattır. Tek bir sefer kazı yapıp bütün altyapı elemanlarını belirli bir sistematik dahilinde belirli bir derinlik ve konumda döşemek, hem daha kolay inşaat yapmayı, hem de altyapıyı çok daha ucuza mal etmeyi sağlar. Böylece daha ekonomik ve konumu belirli bir altyapı sistemi kurulmuş olacaktır.

İnşaat esnasında her altyapı elemanının yeraltındaki konumunu dijital ortama işlemek (CBS) gerekir. Bu hem sistemi daha verimli işletmeyi sağlayacak, hem de arıza esnasında diğer altyapı elemanlarına zarar vermeden kazı yapmayı ve müdahale etmeyi mümkün kılacaktır."

Gündem, 30 Ağustos 2025 15:08