Malatya'ya Kayısı İthalatı Başladı

12 Nisan'daki don olayları Malatya'daki kayısı ağaçlarını çağala döneminde vurdu.
Kayısılar neredeyse tamamen yok oldu.
Sadece birkaç köyde az miktarda yeni mahsul kayısı olduğu bildirilmekte.
Kayısı gibi dut da yok, diğer meyveler ise hiç bulunmuyor.
Üzüm bağlarının dahi zarar gördüğü belirtiliyor.
Ceviz ağaçları ise etkilenmiş durumda.
Malatya'da meyve kalmamış dostlar.
Karayolları kenarlarında kasalar dizilmiş, "Malatya Kayısısı" etiketiyle satış yapılıyor.
-Fiyat ne kadar?
-150 TL.
Sorduğumuzda, bu kayısıları nereden aldınız diye.
Başta Baskil'den geldiğini söylediler.
Bu Baskil'den gelen kayısı olamaz dedik.
-Neden olmasın abi dedi, Bal gibi de Baskil kayısısı.
Bu kayısılar Malatya kayısısı olsa bu fiyata satmazdınız dedik.

Şaşırdı duraksadı, niye ki deyiverdi.

-Malatya veya Baskil kayısısı hem daha lezzetli olur hem de fiyatı en az 300 lira olurdu.
Ayrıca Malatya'nın bu bölgelerinde kayısı hasadı Temmuz ayında başlar, Haziran'da kayısı olsa bile henüz olgunlaşmaz.
Satıcı sorularımıza daha fazla dayanamadı ve kayısının Mut'tan geldiğini kabul etmek zorunda kaldı.
İşte böyle, Mut Kayısısı diyerek satın ama Malatya Kayısısı demeyin ve alıcıyı yanıltmayın.

Malatya bu kayısıya da hasret, alır korkmayın.
Mut'tan gelen kayısılar Malatya'da hızla tükenince Hatay bölgesinden gelenler satışa sunuldu, onlar da bitti.
Şimdi Iğdır yöresinin kayısıları Malatya'da bolca bulunuyor.
70 ile 100 lira arasında satılıyor, 150 lira diyenler de var.
Hem de Iğdır Kayısısı olarak tanıtılarak satışı yapılıyor.

Tarihte ilk kez Malatya, dışarıdan getirilen kayısılara bağımlı hale gelmiş durumda.
Hasat zamanında Malatya, Mersin Mut, Hatay-Arsuz ve Iğdır bölgesinin kayısılarıyla sezonun ilk kayısının tadını çıkarıyor.
Malatya'da satılacak kayısı kalmadığı için dışarıdan gelen kayısılara talep artmış durumda.
Renk ve tatlarıyla alanlar memnun olduklarını dile getirmekte.
Iğdır kayısısını denedik.
Sofralık kayısı olarak oldukça başarılıydı.
Çekirdeklerini alan üreticilerin bu kayısıları bahçelerinde denemek istediklerini belirtenler dahi oldu.
Bizim Hasanbey kayısısını geride bırakacak kadar çekici bir görünümü vardı.
Haziran ayında Malatya'ya gelen kayısı miktarının yaklaşık 5 bin ton olduğu bildirildi.
Kayısı üreten ve ihraç eden Malatya dışarıdan kayısı alır duruma düştü.
Yılda 500 milyon dolar ekonomiye katkı sağlayan kayısı rekoltesi düşerken, üreticiler hâlâ verilecek zirai don yardımlarını bekliyor.
TBMM'de bir komisyon kuruldu ve konuyu araştırıyor.
Heyetler gelip bahçeleri inceledi.
Komisyonlar Malatya'da adeta şov yaptı.
Siyasetçiler bol bol fotoğraf çektirdi.
Kayısı bahçelerinde budamalar başladı, sulamalar devam ediyor, gübreler veriliyor, elektrik harcanıyor, motorlar çalışıyor, araziler ve bahçeler sürülüyor, yabani otlar toplanıyor, ilaçlama yapılıyor, gübre veriliyor ama destek hâlâ yok.
Kayısı üreticisine hâlâ destek ulaşmış değil.
Nasıl bir destek olacağı konusunda da bilgi yok.
Ne zaman verileceği bilinemiyor.
Artık yeter!
Nasıl bir destek verileceğini açıklayın.
Ya da verilmeyecekse bunu açıkça söyleyin.
Kayısı üreticisinin ve ihracatçısının dayanacak gücü kalmadı.
Kayısı ihracatçıları çoktan Özbekistan kayısı bahçelerini ziyaret etmeye başladı.
Özbekistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği Ticaret ve Ekonomi Müsteşarı Maşrab Mamirov ve heyeti, Malatya'ya gelip yatırımcıları Özbekistan'a davet ediyor ve verilecek destekleri açıklıyor.
Kayısı ihracatı, Malatya'dan Özbekistan'a kayıyor.
Malatya'da 10 Dolara satılan kuru kayısılar, Özbekistan'dan 3-4 Dolara ihraç ediliyor.
Daha önce 2 Dolardan satılan Özbekistan Kayısıları bugünlerde 4 Dolardan müşteri buluyor, Malatya Kayısısına olan ilgi azalmış durumda.
Haziran ayında 300 ton kayısı ihraç eden Malatya, elindeki yaklaşık 40 bin ton kayısı olmasına rağmen, tok üreticilerin yüksek fiyat beklentisi nedeniyle ihracaat adeta durmuş.

Özbekistan Kuru Kayısısı

Özbekistan da ise kuru kayısı ihracatı önemli bir artış kaydetti.

Özbekler Günkurusu kayısılarıyla da pazarlara girdiler. Hemde Malatya'dan daha ucuz fiyatlarla.

Bakın Özbek gün kurusu kayısı nasıl tanıtılıyor:

"Özbekistan Güneşte Kurutulmuş Kayısı, lezzetli ve yüksek enerjili bir gıda maddesidir. 100 gramı yaklaşık 84 kalori içermektedir. Bu kayısılar güneşte kurutularak, kayısıların tüm doğal tat ve besin değerleri korunur. Kayısılar, yüksek miktarda antioksidan, vitamin ve mineral içermektedir. Bu maddeler, vücudunuzun sağlıklı kalmasına yardımcı olur ve enfeksiyonlarla mücadele etmenize yardımcı olabilir. Kayısılar ayrıca kalori içeriği düşük olan, ancak yine de yüksek enerjili bir gıda maddesidir.

Genel olarak, Özbekistan Güneşte Kurutulmuş Kayısı, sağlıklı ve lezzetli bir gıda seçeneğidir. Vücudunuz için gerekli olan vitamin, mineral ve antioksidanları sağlar ve aynı zamanda yüksek enerjili bir gıda maddesi olarak hizmet verir. Bunun yanı sıra, sağlıklı bir diyetin bir parçası olarak kullanılabilir ve şeker hastalıklarını önlemeye yardımcı olabilir."

Özbekistan Gün Kurusu Kayısı

Depremin ardından Malatya, zirai donla büyük bir felaket yaşıyor.
Son 50 yılda Kayısı ihracatıyla ilgili büyük deneyimler edinen Malatya, elde ettiği kazanımları başka ülkelere kaptırma riskiyle karşı karşıya.
Kayısı ihracatını elde tutmak için stok kayısıları değerlendirilmeli.
Fiyatlar oldukça yüksek, 10-12 Dolarlık üretici satın alım fiyatları hiç olmamıştı.
Ama buna rağmen stok kayısılar değerlendirilmiyor.
Bu durumun bedeli ilerleyen yıllarda çok ağır olabilir.
İhracatı başka ülkelere kaptırırsanız, onları tekrar kazanmanız kolay olmaz.
Bu nedenle, bir an önce kayısı üreticisine verilecek desteği açıklayın.
Fiyatlarda zirve yapan stok kayısılarınızı değerlendirin.
Aksi takdirde Malatya kayısıları, ihracat pazarlarındaki etkisini kaybedecektir.
Bugün Malatya'da nasıl Mut, Hatay ve Iğdır Kayısısı satılabiliyorsa, yarın Özbek kuru kayısılarını da 2-3 Dolar karşılığında rahatlıkla görebiliriz.

Kayısı üreticileri her gün bahçelerinde sessizce gözyaşı döküyor.
Bu nasıl bir felakettir diyorlar.
Bir tek kayısı, meyve bulamıyoruz diyorlar.
Ektikleri sebzeleri sularken, üzüm bağları, kayısı bahçeleri, elma ve ceviz ağaçlarına, dut ağaçlarına bakarak gözyaşı döküyorlar.
Malatya hâlâ ağlıyor...

Depremlerin yıktığı...

Meyvesiz Malatya'da...
Bu günler de elbet geçer.

Ekonomi, 27 Haziran 2025 17:40