Toprağından altın fışkıran Şehir: Malatya:

Altın derken gençler bilmez onlarda bilsin istedim.

Bir kilo Afyon Sakız’ı gider bir kilo altın gelirdi.

Cumhuriyet döneminde her alanda atılım olduğu gibi ilaç konusunda da atılım yapıldı. Hıfzı Sıhha kurumu kurularak 1930 yıllarda ilk aşımızı üretip ülkelere satmaya başladık.

Malatya'da bir zamanlar Haşhaş ekilirdi, değeri altınla ölçülürdü.

Haşhaş'ın yağı Afyon bitkisi ilaç sanayinin birinci etkin maddesiydi.

Haşhaşlar baş tutunca beş bacaklı çakıyla çizilir ordan akan süt bir kaç günde kurur ve toplanırdı.

Afyon sakızı derlerdi.

İçi dışı kabuğu Sakız’ı paraydı.

Malatya haşhaşından elde edilen sakız dünyanın en birincisiydi.

Kalitesi konuşulurdu.

Haşhaş ve Afyon

Akçadağ, Orduzu gibi yerlerde elde edilen Sakız’lar altın darısı renginde olur Malatya’dan Van'a oradan İran’a gidiyor bir okka Sakız’a bir kilo külçe altın Malatya geliyordu.

Malatyaya tonlarca altın akıyordu.

Malatya’nın bu yüzyılda yok edilen topraklarında adeta altın fışkırıyordu.

Balyan yöresinin Afyon’u, leblebi için dünyanın en güzel nohutu.

Akçadağ mevkisi Afyon altın sarısı ve kaysısı dünyanın değerlileri arasındaydı. 

Çarmuzu mevkisi kendir bitkisi, be her biri 50 kiloya kadar büyüyen lahanası,30-40 kilo gelen kermeli kavunu.

Carmuzu da onlarca ev kendir halat işleriyle uğraşıyordu.

Teçde ,Adafı ,Barguzu bu mevkilerin meyvelerinin üzerine meyve olmazdı.

Bu yetişen ürünlerin üzerine türküler yakışıyordu.

Vay benim ağam Afyon ağası,

Vay benim ağam pancar agası...

Bunlar bitince;

Vay benim ağam mişmiş ağası dönem dönem.

Peki ne oldu o güzelim altın fışkıran topraklara?.

Orduzulu Deli ağanın Tahir, şeften Afyon yöresinde Afyon Sakız’ı getirir bir kiloya on yumurta sarısı kor, unla yoğurur renğini sarartır Malatya Sakız’ı gibi yapar kalıplarım, trenle Van’a götürürdü altınla dönerdi.

Amerika bunları elimizden aldı önce kota koydu ekmeyenlere bir miktar para verdi.

Bu gün her yer betonla kaplandı.

Malatya’mızın havası ters etkisine döndü, havanın giriş çıkışı yok oldu.

Bağ ve bahçelere imarlar verildi, bizlerin hoşuna gitti, foto sentezi bilemezdi.

Vah benim altın yumurtlayan topraklarım vah.

Ekonomi, 12 Mart 2025 19:33