Malatya'da 25 Kuruş İçin Greve Gittiler

Bir Zamanlar Malatya, 22 Eylul 2024 00:18

Türkiye'de 25 Kuruş için greve giden işçiler Malatya'daydı. Türkiye'nin ilk resmi grevini yaptılar.

Malatya'da 25 Kuruş İçin Greve Gittiler

Tarih: 21 Eylül 1965 Salı

Yer: İstasyon Virajı

#Malatya Belediyesi işçileri maaşlarına 25 kuruş zam taleplerini Belediye Başkanı Turgut Temelli geri çevrince 179 işçi işi bırakarak greve çıktı. Türkiye'nin ilk "resmi grevi" böyle "25 kuruş için" başladı ve tam bir ay sürdü. Greve giden kadın işçilerde eyleme çarşaflarıyla destek verdiler.

Malatya'da 59 Yıl Önce Greve Çıkan Kadınlar

Malatya'da 1965'te belediye işçileri maaşlarına 25 kuruş zam talepleri geri çevrilince greve çıktılar. Türkiye'de ilk "resmi" grev olan ve 20 gün süren greve kadın işçiler de kareli çarşaflarıyla katılıp haklarını aradılar.

Malatya'da 59 yıl önce yapılan grevde çekilen fotoğraflarda belediyede çalışan kadınlar da yürüyorlar. Sümerbank ve Tekel işçisi erkekler çıplak ayakla yürüken kadın işçiler de kareli çarşaf giyiyorlar.1965'te grevi organize eden grubun başkanı olan Alaeddin Elek, Türkiye'nin ilk resmi grevini anlatıyor. Ramazan Gürsel Tunay'ın Elek'le yaptığı söyleşiyi kısaltarak alıntılıyoruz.

 Sendikacı Alaattin Elek

Malatya’da sendikalardan önce işçilerin nasıl bir çalışma sistemi vardı?

O dönemde Malatya’da kimse "yasa" kelimesinin anlamını bile bilmiyordu, kaldı ki sendikayı bilecek. İş kanunu yoktu, kimsenin iş güvencesi bile yoktu. O zamanlar Malatya Belediyesi’ndeki işçiler amirlerinin özel elemanıymış gibi çalıştırılıyordu. Hiç unutmam belediye başkanları temizlik işçilerine yün yıkatırdı.

Ben bu durumları gördüğümde üzülüyordum çünkü işçilerin yaptığı işler yapmaları gereken işler değildi. İtfaiye işçileri 15 günde bir eve gidiyordu. Yani işçi dediğiniz zaman o dönemde, hiçbir hakkı olmayan, hakkını savunamayan, parasını alamayan insanlardı.

Sendika fikri nasıl oluştu?

Adana'da Türk-İş’te görevli olan Hüseyin Kapıkıran, Malatya'ya gelmişti. Bana sendika kurabileceğimi ve bu yolla işçilerin haklarını savunabileceğimi söyledi. Sivas’ta Türk-İş kurulmuştu. İlk sendika binasını Can Sinemasının 2. katında bir odada kurdum.

Genel-İş adı altında çalışmalarımıza başladık. Yaklaşık 300 kişi üye oldu. Belediye teşkilatı, bekçiler, itfaiye görevlileri ve diğer meslek kuruluşlarından üyelerimiz vardı. Genel-İş Türkiye genelinde bir genel kurul yapmamıştı. Vilayetlerden şube açılmasını istemişler.

Biz de doğu illeri olarak Adana’da toplanıp Ankara’ya gittik. Ulus’ta genel kurul yaptık ve ben o genel kurulda icra ve denetim kurulu üyeliklerine seçildim. Çalışmalarımız devam etti. Tüm Türkiye’de ki sendikalarla irtibat içindeydik. Bunun yanında diğer meslek kuruluşlarının da sendikalarını kuruyor ve faal bir çalışma sistemi oluşturuyorduk.

Türkiye’nin ilk resmi grevi olarak bilinen Malatya grevini anlatır mısınız?

İşçiler dönemin belediye başkanı Turgut Temelli’den maaşlarına 25 kuruş zam istediler. Temelli bu kararı reddedince grev kararı aldık. Bu eylem Türkiye’de ilk resmi eylem olma özelliği taşıyor. Yani bizden önce grevler eylemler yapıldı ancak resmi anlamda ilk grev Malatya’da yapıldı.

Grevin yapılacağı gün Malatya’da sanki olağanüstü hal vardı. Dediğim gibi yasayı bilmeyen, hakkını arayamayan insanlar bugün kalkmış grev yapıyorlar hem de kadınlı erkekli.

İstasyon virajından Atatürk anıtına kadar yürüyüş düzenledik. Yol boyunca bir yanımızda askerler bir yanımızda polisler bizi takip ediyordu.

Gözaltına alınanlar çoktu ama bizimkiler polis arabasının bir kapısından giriyor diğer kapısından geri çıkıyorlardı.
Öyle ki polis arabasını havaya kaldırıyorduk. Çok büyük bir eylemdi.

Neyse ki kimsenin canı yanmamıştı. Grevimize İsmet İnönü, Bülent Ecevit, dönemin bakanları bürokratları da gelmişti.
Grevimiz 20 gün sürmüştü. Grev boyunca sendika olarak tek kuruş para harcamadık. Bütün işçi temsilcileri bizlere destek vermişlerdi.

Yani düşünün ki bir paket sigara bile almıyorduk. Hükümet bizimle baş edememişti, asker ve polis azmimizi kıramamıştı.
Sonunda belediye talebimize karşılık verdi ve işçiler zammı aldılar grevi sona erdirdik. Grev Türkiye’de ve yurt dışında büyük yankı uyandırmıştı.

Hatta Almanya’da işçi temsilcisi olarak katıldığım bir toplantıda duvarlarda Malatya grevinin bulunduğu fotoğraflar vardı.
Grevde özellikle çarşaflı kadınların da oluşu bir başka anlam ifade ediyordu. Çünkü kadınlar o dönemde hep ikinci plandaydı ama bizim grevimizde erkeklerle yan yana haklarını aradılar. Grev süresince tek bir işçinin canı yanmadı, yani işçiler o bugünkü gibi şiddete maruz kalmıyorlardı.(RGT/EZÖ)

Haber: Bianet

 

Bir Zamanlar Malatya, 22 Eylul 2024 00:18

Yorumlar (0)

Kalan karakter : 450
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
YEŞİLYURTSPOR MUTLAKA LİGE KATILMALIDIR

YEŞİLYURTSPOR MUTLAKA LİGE KATILMALIDIR

Bir Zamanların Malatya'sı...

Bir Zamanların Malatya'sı...

Özgür Özel, Ağbaba'ya Geçmiş Olsun'a Geldi

Özgür Özel, Ağbaba'ya Geçmiş Olsun'a Geldi

Narmikan Folklor Ekibi Türkü Festivali’nde Göz Doldurdu

Narmikan Folklor Ekibi Türkü Festivali’nde Göz Doldurdu

Çoban: Yeşilyurtspor'u Dağıtacak Duruma Getirdiler

Çoban: Yeşilyurtspor'u Dağıtacak Duruma Getirdiler

Ağbaba: 3 Yıldır Bir Esnafa İşyeri Teslim Edilemedi

Ağbaba: 3 Yıldır Bir Esnafa İşyeri Teslim Edilemedi

Başkanlar Yama Dağına Çıktı

Başkanlar Yama Dağına Çıktı

Yaygın Basın Malatya'da Yapılan İnşaatları Gezdi

Yaygın Basın Malatya'da Yapılan İnşaatları Gezdi

Doğanşehir'de Orman Yangını

Doğanşehir'de Orman Yangını

Ticaret Borsası Aşure Günü etkinliği düzenledi

Ticaret Borsası Aşure Günü etkinliği düzenledi

İsviçre'den 5 Öğrenci ,Arguvan'da Etüt Merkezinin Temelini Attı

İsviçre'den 5 Öğrenci ,Arguvan'da Etüt Merkezinin Temelini Attı

Arguvan Türkü Festivali Coşkusu Avrupa'ya Ulaştı

Arguvan Türkü Festivali Coşkusu Avrupa'ya Ulaştı

Yeşilyurt Belediyesi Basketbol Kursu Açtı

Yeşilyurt Belediyesi Basketbol Kursu Açtı

Doğu Anadolu'nun En Başarılı Milletvekilleri

Doğu Anadolu'nun En Başarılı Milletvekilleri

'Sarı Bir Umut Resmet' Yarışması İlgi Gördü

'Sarı Bir Umut Resmet' Yarışması İlgi Gördü

Büyükşehir Tarımsal Sulama Projelerini Hayata Geçiyor

Büyükşehir Tarımsal Sulama Projelerini Hayata Geçiyor

Arguvan İsaköy'de Kütüphane Açıldı

Arguvan İsaköy'de Kütüphane Açıldı

Arguvan 17. Uluslararası Arguvan Türkü Festivali Başlıyor

Arguvan 17. Uluslararası Arguvan Türkü Festivali Başlıyor

Darende'de Vatandaşın Çadırı Yandı

Darende'de Vatandaşın Çadırı Yandı

Malatya'dan 4 Öğrenci Baykar Fen Lisesine Yerleşti

Malatya'dan 4 Öğrenci Baykar Fen Lisesine Yerleşti

Battalgazi Belediyesinden Refakatçilere Destek

Battalgazi Belediyesinden Refakatçilere Destek

BATTALGAZİ’DE ASFALT SEFERBERLİĞİ SÜRÜYOR

BATTALGAZİ’DE ASFALT SEFERBERLİĞİ SÜRÜYOR

DAİMFED Ticaret Kompleksi Projesini AK Partiye Anlattı

DAİMFED Ticaret Kompleksi Projesini AK Partiye Anlattı

Vali Seddar Yavuz Açıkladı: Parkı Yeniden Düzenliyoruz

Vali Seddar Yavuz Açıkladı: Parkı Yeniden Düzenliyoruz

Kenger Sakızı Fiyatı Altını Solladı

Kenger Sakızı Fiyatı Altını Solladı

Malatya'da  16 Bin 500 Kırsal Konut Yapılıyor

Malatya'da 16 Bin 500 Kırsal Konut Yapılıyor

'Koruyucu ailelere devlet her türlü desteği sağlıyor'

'Koruyucu ailelere devlet her türlü desteği sağlıyor'

TGC 2025 Basın Özgürlüğü Ödülleri sahiplerini buldu

TGC 2025 Basın Özgürlüğü Ödülleri sahiplerini buldu

Kıbrıs Barış Harekâtı’nın 51. yılında anlamlı sergi

Kıbrıs Barış Harekâtı’nın 51. yılında anlamlı sergi

Kredi kartı faizlerinde yeni dönem

Kredi kartı faizlerinde yeni dönem

Yaz Okulu’na Katılan Öğrencilerin Coşkusu

Yaz Okulu’na Katılan Öğrencilerin Coşkusu

Dijital Tekellere Karşı Gazetecilik Mücadelesi

Dijital Tekellere Karşı Gazetecilik Mücadelesi

Başkan Geçit: Trafik Akışını Rahatlatıyoruz

Başkan Geçit: Trafik Akışını Rahatlatıyoruz

Darende'de Ozan Anıtı

Darende'de Ozan Anıtı

2 Oto Çarpıştı, Bir Kişi Öldü

2 Oto Çarpıştı, Bir Kişi Öldü

Geçit:  Kırsalda da Gerçek Bir Değişim Süreci Yaşıyoruz

Geçit: Kırsalda da Gerçek Bir Değişim Süreci Yaşıyoruz

Vali Yavuz'dan Gazeteciler Bayramı Mesajı

Vali Yavuz'dan Gazeteciler Bayramı Mesajı

Keskin: Malatyalı esnaf ve çiftçiye pozitif ayrım şart

Keskin: Malatyalı esnaf ve çiftçiye pozitif ayrım şart

Yeşilyurt'un ‘Çırmıktı’ Kitabı Yayımlandı

Yeşilyurt'un ‘Çırmıktı’ Kitabı Yayımlandı

Darende Cumhuriyet İlkokulu Sanatla Yeniden Doğdu

Darende Cumhuriyet İlkokulu Sanatla Yeniden Doğdu