Şire Pazarından Dünya Kayısı Ticaret Merkezine…

Yıllar önceydi…

Malatya, Lisanslı depoyu ve Yeni Kayısı Ticaret Merkezini tartışıyordu…

Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan’la telefonda görüşmüştük, Lisanslı depo ve Yeni Şire pazarının yapımı konusunda ne düşündüğümü sormuştu.

Aynen şunları söylemiştim:

“Başkanım ne yapmak istiyorlarsa bırak yapsınlar. Karşı çıksak da, şöyle yapın desek de bunlar istediklerini yapmaya kararlılar. Ancak ne yaparlarsa yapsınlar, yaptıkları en sonunda sana yani Ticaret Borsasına kalacak. Bırak yapsınlar…”

Ve denileni yaptılar.

Milyarları harcadılar…

İhtiyaç var mı, yok mu demeden ikinci Lisanslı depoyu da Hal binasının yanına yapıverdiler…

Hemen karşısına da bu kadar büyük yapmaya gerek var mı demeden, bine yakın işyeri olan, İdari binalarla devasa bir Şire Pazarı yaptılar, meydanın altını bile depoya dönüştürdüler.

Onun yanına da Buğday pazarını yaptılar, Tarımsal kuruluşları buraya yerleştirdiler. Buğday pazarı gerekliydi yapıldı, şimdilik sorun görünmüyor…

Yeni Kayısı Ticaret Merkezi yapılırken Belediye Eski Emlak ve İstimlak Müdürü Ahmet Özer beni inşaat alanına götürmüştü, araba ile yarım saat dolaşmıştık.

İyi güzel de bu kadar abartmaya gerek var mıydı?

Şire Pazarına gelen kayısı miktarı 12 ayda toplam yüzde 5’leri geçmez.

Köylü ve üretici bir zamanlar çeşitli adlar verdiği Şire Pazarına malını getirmez, satmadan malını lisanslı da olsa depolara yeterince koymaz.

Kaldı ki yeter ki ürün olsun, üretici ürününü en güzel yerde saklar, muhafaza eder, depo derdi asla olmamıştır. Kayısının depo sorunu yoktur.

Evet Şire Pazarı gerçekten güzel bir fiziki ortama kavuşturulmuş. İşyerlerinin büyük bölümü 8 milyon liraya kadar alıcı bulup satılsa da henüz satılmayı bekleyen 100’den fazla işyeri var.

300 Kadar kayısı esnafı ve ihracatçı Yeni Pazardan yer almışlar, 120 kadarı da kiralama yaparak pazara yerleşmiş durumda. Bir yıllık kira bedelinin 300 bin lira olduğunu söylediler.

Şimdi binanın en güzeli yapıldı, depolarda mükemmel. İdari binalar muhteşem. Güzel de kantarlar var.

Buyurun yeni Şire Pazarımız emrinize amade…

Ancak hala eski Şire Pazarında, gelmek istemeyen yüzlerce işyeri sahibi yeni yere taşınmak istemiyor. Hatta hijyenik olmayan, gıda satışı yapılamaz yerler arasına alınan eski yerdeki binaları kurtarmak için Battalgazi Belediyesine güçlendirme projesi sunulduğunu dahi ifade ettiler.

Şimdi iki pazarımız olacak yeni ve eski şire pazarı…

Malatya kayısıyı üretir, ihracatçı dünyaya pazarlar.

Nereden ihraç eder bilir misiniz?

Ağırlıklı olarak İzmir ve Mersin’den… Nerede ise Malatya’dan kayısı ihraç edilmez bilir misiniz?

Şimdi bunu da nereden çıkarıyorsunuz diyeceksiniz, ama maalesef kayısı Malatya üzerinden değil Mersin ve İzmir Limanlarından direkt ihraç edilir. İhraç rakamları bu illerin hanesine yazılır.

Yıllardır bunu değiştiremedik. Malatya’ya Gümrük ve İhracat Müdürlüğü kuruldu yine ihracat Malatya dışından yapıldı ve yapılmaya da devam ediyor.

Şimdi ürettiği kayısıyı bile Malatya’dan ihraç edemeyen bu şehri yönetenlerin yaptığı devasa Kayısı Ticaret Merkezine, Dünya Kayısı Ticaret Merkezi de deseniz, adına Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın ismini de verseniz, nerede ise 40 yıldır yerleşen yapıyı değiştiremezsiniz. Dünya Kayısı Ticaret Merkezi adını verdiğiniz yerde başka ülkelerden tek bir kişi bile yok...

Yeni Pazar da satılamayan kayısıların konulacağı emanet depolar dahi düşünülmüş. Sanki Şire Pazarına üretici kamyonla ya da traktör dolusu ürün getiriyormuş da, satamayınca depoya koyup gitsin diye düşünmüş efendiler.

Şire pazarına günlük ya da ihtiyaçları karşılamak için torba torba mal getirildiğini bilen birine bile sormadan yatırım işini daha da abartmışlar.

Kayısı yerinden, yani üreticinin deposundan ihracatçı ve komisyoncuları tarafından alınır ve direkt kayısı işleme fabrikalarına gider, burada işlenir, paketlenir ve Mersin ya da İzmir Limanına gider oradan ihraç edilir dünyanın dört bir yanına. Yani 100 bin ton rekolte varsa bunun 95 bin tonu bu yolla alınır ve satılır.

İhracatçı harmanlanmış ya da işlem görmüş malı almaz, yerinde üretilen malı yerinden alır ve gider.

Ha bunu kayısı üreten kime sorsanız size anlatır, doğru yolu da gösterir. Ama bunu bilmek içinde Profesör danışman tutmaya, Belediye Başkanı olmaya, ya da Müteahhit olmaya hiç gerek yok…

Büyükşehir Belediyesinin kurduğu şirket Yeni Şire Pazarını idare ediyor. Müteahhit firma işyeri satışını sürdürüyor.

Bu yıl oldukça da rekolte yüksek olacağa benziyor. Dünya Kayısı Ticaret Merkezimiz de var. İhracatçı ve esnaflarda pazarda yerlerini almışlar, sezonun açılmasını bekliyorlar.

Ne değişecek?

Bakalım neyi değiştirecekler?

Kayısı fiyatları düşerse bak sen o zaman çıkan gürültüye…

Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan yeni pazarı gezdirdi baştan sona kadar…

İşyerleri güzel, depolar iyi, idari binalar mükemmel, yollar muhteşem, alan harika… Diyecek sözümüz yok. Çünkü en güzelini yapmışlar…

Ancak yüzde 5 bile kayısının gelmediği eski ve Yeni Kayısı pazarında, değişen hiçbir şey olmayacak…

Çünkü devasa yatırım ihtiyaca göre değil, tamamen bir masal kurgusu yapılarak, hayaller üzerine kurulmuş devasa bir yatırımla karşı karşıyayız.

İhtiyaç olmayan yere hangi binayı yaparsanız yapın, kayısıya bir katkısı olmaz…

Evet hayırlı olsun Ramazan Başkanım, yapılanlar dediğim gibi sana kaldı.

Yeni Şire Pazarımız hayırlı olsun…

Ekonomi, 10 Mayıs 2024 10:47