Tarihi Kırkgöz Köprüsü Nerede?

Karakaya Barajı suları altında kalan Malatya'ya 17 Km. mesafede Kırkgöz köprüsü hakkında Şair Halenur Kor şunları yazmış:  

Tohma çayı çağla şırılda gayrı

Malatya'yı gören duramaz ayrı.

Suların altında Kırkgöz Köprüsü,

Ne yayalar geçer nede bir yaylı.  

Yüzyıllar boyu kimler geldi kimler geçti üzerinden Nelere nelere şahit oldu amma artık yok. Malatya Yazıhan ilçesi, Sinanlı Köyü yakınında, Malatya-Arapgir yolu üzerinde, Tohma Çayı üzerinde bulunan Kırkgöz Köprüsü’nün kitabesi bulunmadığından yapım tarihi bilinmemektedir. 

Kaynaklarda da bu konuda yeterli bilgi bulunmadığından köprünün ne zaman ve kimin tarafından yaptırıldığı kesinlik kazanamamıştır. Sultan IV. Murat’ın Bağdat seferi sırasında bu köprüyü yaptırdığı söylenmektedir.

Evliya Çelebi köprünün Sultan Hasan tarafından yapıldığını ileri sürmüştür. Köprünün yapı üslubundan XV. Yüzyıl sonu veya XVI.yüzyıl başında Osmanlı döneminde yapıldığı sanılmaktadır. Çeşitli dönemlerde onarılan köprünün en önemli onarımlarından birisi, Sultan II. Abdülhamit döneminde yapılmış ve köprü yeniden yapılırcasına onarılmıştır.

Bunun ardından da Karayolları Genel Müdürlüğü köprüyü 1921, 1941, 1943 ve 1945 yıllarında peş peşe onarmıştır. Kırkgöz Köprüsü 222.50 m. uzunluğunda olup eni 3.60 m.dir. 22 yuvarlak gözden meydana gelen köprünün en büyük kemer açıklığı 6.50 m.dir. Onarımlar sırasında köprünün 1-12. gözleri beton olarak yenilenmiştir.

Diğer gözlerde beton eklemeler görülmektedir. Köprü eğimli olmayıp düz olarak devam etmektedir. Köprünün yapımında kesme taşlar kullanılmış, kemerlere ise basık tek sıra iri kesme taşlara yer verilmiştir. Bu arada köprü uçlarındaki dolgularda moloz taşlarından dolgu olarak yararlanılmıştır.

Köprü ayaklarının önünde sel yaranlar bulunmaktadır. Memba yönünde bunlar üçgen çıkıntılar halinde olup üzerlerinde üçgen külahlar bulunmaktadır. Mansap tarafında ise topuk tabir edilen sel yaranlara rastlanmamaktadır. Köprünün tempan duvarları üzerinde uzun bir korniş taşına yer verilmiştir. Bunun üzerine de üç sıra taş bloklardan oluşan taş korkuluklar yerleştirilmiştir. Ancak korkulukların büyük çoğunluğu sonraki dönemlerde yapılan onarımlar sırasında buraya konulmuştur.

Günümüzde köprü Karakaya Baraj Gölü altında kalmıştır.(kent haber) Dr Göknur Göğebakanın Kitabında Şu bilgiler var: Malatya şehrine 17 km Mesafede tohma Çayı üzrindedir Selçuklu dönemi köprüsüdür osmanlı döneminde köprüden geçiş vergisi (baç) alınmaktaydı

1623 de darülseade Ağası İsmail Ağa tarafındantamir ettirilmiştir. Bu tamire düşülen tarih Evliya çelebi Malatyada (Mustafa Kuşçu oğlunun) yayını:

Suni Dai dedi Tarihin Cisr-i ebced-iİsmail (1032) 1623

Bu tarih gösteriyorki Tamiri Yaptıran İsmail Ağa İstanbul üsküdarda Cami,Hamam,ve çeşmeyi Yaptıran İsmail ağa olmalıdır. Köprü daha sonrada II ci Abdulhamit Tarafından Tamir Görmüştür.

Bir Zamanlar Malatya, 15 Şubat 2024 18:50