Hilal Acar

Türk futbolu son haftalarda “hakem-bahis ağı” skandalıyla sarsılıyor. Futbol karşılaşmalarının güvenilirliğini temelden sarsan “hakem-bahis ağı” skandalı, sadece birkaç hakemin disiplin ihlaliyle sınırlı kalmadı; sistemin çürüyen damarlarını da gün yüzüne çıkardı. İddialar üzerine soruşturmanın genişlemesi beklenirken, maniplasyonun kanıtlanması halinde “liglerin iptali, şampiyonlukların geri alınması” gibi sonuçların doğup doğmayacağı tartışması da başladı.

TFF Başkanı İbrahim Hacıosmanoğlu, 27 Ekim’de düzenlediği basın toplantısında profesyonel liglerde görev alan 571 hakemden 371’inin bahis hesabının olduğunu, aktif bahis oynadığı belirlenen 152 hakemin ise disipline sevkedildiğini açıklamıştı.

9. Köy, futbolda bahis skandalının boyutları ve olası sonuçlarını uzmanlara sordu. Toros Üniversitesi Öğretim Görevlisi, spor bilimci-yazar Dr. İsmail Sarp Aykurt, soruşturmanın kapsamının çok daha genişleyebileceğine dikkat çekti. Kadın basketbolu ve 3 bin 700 futbolcunun da soruşturmasına dahil edilebileceğinin konuşulduğunu aktaran Aykurt, “Bu bu spor dallarıyla sınırlı kalamayacak kadar geniş ve yaygın bir konu. Kamu kurumlarından, özel ulusal/uluslararası işletmelere kadar birçok kuruluşun, kişinin, grubun vb. bu işin içinde olduğunu tahmin etmek zor değil” dedi.

İsmail Sarp Aykurt

“Masumiyet karinesi korunmalı, hakemlik zan altında bırakılmamalı”

Soruşturma yürütülürken, hakemlerin “masumiyet karinesinin” de korunması gerektiğini kaydeden Aykurt, hakemlik mesleğinin zan altında bırakılmamasını istedi: “Burada suç unsuru taşıyan şey, gerçekten açılmış olduğu kesinlik kazanan hesapların aktif kullanması ve bahis oynanmasıdır. Maç sonuçlarına yapılmış olduğu kesin olarak tespit edilen etkinin detayları ise daha sonraki konu olmalı. O nedenle sosyal medyadaki ‘şampiyonluk, şike, şaibe vb.’ gibi tartışmaların şu evrede bir karşılığı yok. Hakemlerin suçu henüz kesinleşmedi ama hakemler ile hakemlik mesleği yine zan altında bırakıldı.”

“Geriye doğru cezai işlem yapılması zor”

Aykurt, şampiyonlukların geri alınması, gayrimeşru hale getirilmesi ya da geriye doğru cezai işlemlerin yapılmasının zor olduğunu belirtti. TFF’nin Futbol Disiplin Talimatı’na göre futbolcular ve teknik direktörler gibi hakemlerin de bahis oynamasının yasak olduğunu anımsatan Aykurt, UEFA Disiplin Yönetmeliği’nde bu yasağa aykırı hareket edenler için en az 100 bin İsviçre Frangı para cezası ve 3 yıla kadar futbol faaliyetlerinden men cezası uygulandığını söyledi. Aykurt, “Süreç bu nedenle katmanlı bir şekilde ilerleyecek gibi görünüyor” diye konuştu.

Avrupa ve dünyada da bahis son derece yaygın olduğunu belirten Aykurt, “Yasal ya da yasal olmayan bahis oyunlarının bu kadar
yaygınlaştığı, devlet eliyle sürdürüldüğü, vergiye bağlandığı, spora ticari ilişkilerin egemen kılındığı bir ortamda bu örnekler dönemsel olarak yeniden palazlanır” diye konuştu.

Anıl Dinçer

“Maniplasyon kanıtlanırsa ligler iptal edilebilir”

Spor Hukuku Uzmanı Avukat Anıl Dinçer ise üç hakem haricinde diğer hakemlerin TFF Disiplin Talimatı 57’nci maddeye uygun olarak 3 aydan 1 yıla kadar “hak mahrumiyeti” cezası aldığını anımsattı. Yalnızca “bahis oynamaktan” ceza aldıklarına dikkat çeken Dinçer, “Ortada henüz müsabaka sonucunu etkileme veya yasadışı bahis oynama gibi durumlar söz konusu değil” dedi. Dinçer, sürecin en kritik noktasının “müsabaka sonuçlarını etkileyen hakemlerin varlığı” olduğunu belirtti. Bu durumda liglerin ve maç sonuçlarının geleceğinin belirsizleştiğini vurgulayan Dinçer, bu konuda hukukçular arasında da görüş ayrılığı olduğuna dikkat çekti. Dinçer, şu görüşleri dile getirdi:

“Bana göre, ligler tescil edilsin edilmesin, eğer ki bir müsabaka ciddi anlamda manipüle edildiyse, bu işin içerisinde futbolcular yöneticiler vs varsa ve manipüle edilen maçlar ligdeki rekabeti ciddi ölçüde etkilediyse örneğin şampiyonluk yarışı, playoff, küme düşme gibi, müsabaka ve liglerin iptali gündeme gelebilir. İtalya’da önceden benzer bir durum ortaya çıkmış ve temiz eller operasyonu yapılarak Juventus’un iki şampiyonluğu iptal edilmişti ve ardından ise küme düşürülmüştü. Bundan dolayı bu işin seyrini iyi izlemek ve nereye gideceğini iyi görmek lazım.”

TFF ve Spor Toto Teşkilatı’nın bahislerle ilgili sıkı bir denetim sistemi getirmesi, eğitim faaliyetlerini artırması önerisinde bulunan
Dinçer, cezaların da hiçbir toleransa yer vermeyecek şekilde yeniden düzenlenmesi gerektiğini söyledi.

Ali Rıza Dizdar

Suç mu, etik dışı mı?

Ceza Hukukçusu ve Beşiktaş Genel Kurul Üyesi Ali Rıza Dizdar ise bahis oyunları ve şans oyunlarının oynanmasının yasal olduğunu ama hile yapılması halinde suç unsuru oluşturduğuna dikkat çekti. Bazı hukukçuların hakemlerin bahis oynamalarının suç olarak nitelendirmesinin yanlış olduğunu ileri süren Dizdar, “Halbuki futbol hakemlerinin bahis oynamaları suç değil. Talimatnamenin 57. maddesine göre etik değerlere karşı gelinmesinden ötürü bir nevi kabahatin altında bir cezai ceza yoluna gidilecek” görüşünü savundu.

Hakemlerin bulunduğu ortamda kasıtlı hatalarla birilerinin kazanç sağlamasının mümkün olduğunu açıklayan Dizdar, açıklamasına şöyle devam etti: “Bir hakem kendi yönettiği maça, bahis oynamışsa, ‘İki tane kırmızı kart çıkarsa bahis miktarı şu kadar olacaktır’ diye bir kupon oynamışsa ve bu tespit edilmişse, talimatnamenin dışına çıkan olaydır ve bu durum yasaya göre yasak olan anayasal hakkın kötüye kullanılmasına sebep olan bir unsurdur. Ancak bir hakemin Almanya’daki bir maçla ilgili olarak bahis oynamasının yasak bir kısmı yoktur. Hakemler, eğitim alıyor. O eğitimde diyorlar ki, ‘Ben senin anayasal haklarını engellemiyorum ama bu haklarını kullanırken kendi müsabaka dalında kullanma.’ Çünkü hakemler, dışarıdaki insanlardan daha fazla bilgiye sahipler. Müsabakaların sonucunun ne olacağını daha iyi tahmin edebiliyorlar. İşte o zaman etik dışı davranmış oluyorlar.”

Dizdar, ciddi bir bahis şebekesi iddiası varsa bunun ancak yasal dinleme kayıtlarıyla kanıtlanabileceğini vurgulayarak, “Örneğin bir hakem diğerine ‘51. dakikada Messi’ye kırmızı kart göster’ diyorsa ve diğeri de bunu kabul ediyorsa, işte bu bir suçtur. Bu etik bir mesele değil, doğrudan suçtur” diye konuştu.

9. Köy Haber Merkezi