Yeni eğitim-öğretim yılı 8 Eylül Pazartesi günü başlıyor. Okulların açılmasına sayılı günler kala veliler ve öğrenciler defterden kaleme, çantadan boyaya kadar uzun bir ihtiyaç listesiyle kırtasiye alışverişi hazırlığına başladı. Ancak fiyatlardaki artış, bu hazırlığı aile bütçeleri için ciddi bir yük haline getiriyor. Geçen yıla kıyasla ortalama bir okul çantasını doldurmanın maliyeti yüzde 21 artarak yaklaşık 2 bin liraya ulaştı.

Asgari ücretli velinin 3 günlük maaşı bir çocuğun çantasına gidiyor

Artış, dar gelirli aileler için ciddi bir yük anlamına geliyor. Bir öğrencinin okul çantası için gerekli olan 2 bin TL, asgari ücretle geçinen bir ailenin maaşının yaklaşık üç gününe denk geliyor. İki çocuklu bir ailenin kırtasiye masrafı 4 bin liraya yaklaşıyor ki bu tutar, asgari ücretin neredeyse beşte birini oluşturuyor.

24 Saat Gazetesi’ne konuşan Türkiye Kırtasiyeciler Derneği (TÜKİD) Başkanı Taha Keresteci, artışların kaynağı olarak küresel hammadde fiyatlarındaki yükselişi ve genel enflasyonu işaret etti. Keresteci, fiyatların diğer sektörlere göre daha kontrollü kaldığını savunsa da veliler için tablo değişmiyor: yeni eğitim yılına girmeden ailelerin kırtasiye alışverişine ayırmak zorunda olduğu bütçe, her geçen yıl biraz daha büyüyor.

“Ortalama maliyet bin 980 TL seviyesinde”

Keresteci, TÜKİD’in saha verilerine dayanarak 2025 sezonunda ortalama bir okul çantasının maliyetinin bin 980 TL olduğunu belirtti:

“Geçen yıla göre yaklaşık yüzde 21’lik bir artış söz konusu. Tabii bu rakamlar çantanın içeriğine, ürünlerin markasına ve velilerin tercihlerine göre değişiyor. Bugün piyasada 550 liraya da 2 bin liraya da okul çantası almak mümkün.”

Ancak “mümkün” olan bu geniş fiyat skalası, alım gücü düşük veliler açısından çoğunlukla anlamını yitiriyor. Zorunlu ürünlerin başında yer alan defter, kalem, boya ve çanta gibi temel ihtiyaçların dahi yüksek fiyatlara ulaşması, pek çok haneyi zora sokuyor.

Yine de kırtasiye ürünlerindeki artışın enflasyon artış oranının altında olduğunu söyleyen Keresteci, “Sektörümüz, tüketiciyi korumak adına kâr marjlarını minimumda tutmaya gayret ediyor. Son birkaç yılda gıda, giyim veya elektronik gibi alanlarda yüzde yüzleri aşan fiyat artışları yaşanırken, kırtasiye sektöründe bu oranlar çok daha sınırlı seviyelerde seyretti. Üretici ve tedarikçi firmalarımız kâr marjlarını düşük tutarak, velilerimizi, tüketicilerimizi korumayı öncelik edindi” diye konuştu.

En çok artış çanta ve boyada

Bu yıl fiyatı en çok artan ürünler arasında fon kartonu, beslenme çantası, resim defteri, ataç, kuru boya ve kalem çantası bulunuyor. Keresteci, bazı ürünlerde fiyat düşüşleri yaşandığını söylese de, velilerin asıl yükünü oluşturan temel kırtasiye kalemlerindeki artış yerini koruyor.

Keresteci, “Ürün bazında değerlendirdiğimizde fon kartonu (10’lu), beslenme çantası, 40 yaprak küçük resim defteri, ataç, 12’li kuru boya ve kalem çantası en fazla fiyat artışı görülen ürünler arasında yer aldı. Öte yandan, geçen yıla kıyasla kalemtıraş, sayı çubuğu/fasulye ve abaküs gibi ürünlerde fiyat düşüşleri gözlendi. Kırtasiye ürünlerinde fiyat artışları diğer sektörlere kıyasla çok daha sınırlı seyretti” dedi.

 

MEB, 15 bin öğretmen ataması için mülakat sonuçlarını açıkladı

Vergi yükü de tartışma konusu

Kırtasiye ürünlerinde KDV oranlarının yüzde 10 ile yüzde 20 arasında değiştiğini hatırlatan Keresteci, kitaplarda olduğu gibi bu alanda da sıfır KDV uygulanmasını talep ettiklerini söylüyor.

Bu talebin hayata geçmesinin, velilerin üzerindeki yükü hafifletecek en somut adımlardan biri olabileceğine dikkat çeken Keresteci, “Kırtasiye ürünlerinde KDV oranları yüzde 10 ile yüzde 20 arasında değişmektedir. Sektör olarak kitaplarda olduğu gibi kırtasiye ürünlerinde de yüzde sıfır KDV uygulanmasını talep ediyoruz. Bununla eğitimde fırsat eşitliği sağlamak ve kayıt dışı ticareti azaltmak ve tüketiciye daha uygun fiyat sunmayı hedefliyoruz.

‘Güvensiz ürüne sıfır tolerans’ diyoruz, çünkü TÜKİD olarak çocukların sağlığı kırmızı çizgimizdir. Ürün güvenliği konusunda taviz vermiyoruz. Her fırsatta ve tüm platformlarda ürün güvenliğine vurgu yapıyoruz. Kırtasiye ürünlerinde güvenli ürün oranı yüzde 98’a ulaştı, hedefimiz yüzde 100” diye konuştu.

Velilere “dikkatli alışveriş” uyarısı

Öğrenci ve veliler için bilinçli kırtasiye alışverişi yapabilmek için önerilerde bulunan Keresteci, ürün güvenliğine dikkat edilmesi gerektiğini belirtti. Keresteci, “Velilerimiz gıda ambalajında olduğu gibi kırtasiye ürünlerinde de etiketleri dikkatle okumalılar. Tüketicilerimiz aldıkları ürünlerin ambalajlarını incelemeliler. Boya kalemlerinde ‘CE’ işareti -ki bu ilgili ürünün Avrupa Birliği standartlarına uygun olduğunu, sağlık ve güvenlik açısından tehlike arz etmediğini gösterir- ‘EN71’, çantalarda ‘EN71-2’, mataralarda ‘gıda ile temas standardına uygundur' ibarelerinin bulunup bulunmadığına bakmalılar.

Oyuncak şeklinde olan veya oyuncak niteliği taşıyan ürünlerin hangi yaş grubuna yönelik olduğuna dikkat etmeliler. Sprey boyalar ve yapıştırıcılarının su bazlı olması ve solvent içermemesi konusunda hassas davranmalılar. Eğer veliler satın aldıkları ürünün güvensiz olduğunu düşünüyor ve ürün kimliğinden şüphe ediyorlarsa tuketici.gov.tr adresli siteden veya ALO 175 tüketici hattından şikâyette bulunabilir; taklit, korsan, kaçak ürünlerle mücadelemizde bize destek olabilirler” sözlerini aktardı.

 

Muhabir: Cemre Polat