GİRMANA 1. KÜLTÜR ŞENLİĞİ
Türk köyü ve köylüsünün millet yapımızda, tarihi varlığımızda ve ekonomik kalkınmamızda önemli bir rolü olduğu bilinen bir gerçektir. 1. Dünya Emperyalist Paylaşım Savaşı sonrası Osmanlı imparatorluğunun sona ermesi ile yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devletinin kuruluşu ile birlikte yeni bir döneme girilmiş; büyük kurtarıcı M. Kemal Atatürk'ün işaretiyle milletimizin efendisi köylüye gerekli değer verilmeye başlanmıştır. Cumhuriyetin ilk dönemlerinde bütün imkânsızlıklara rağmen, büyük sorun olan köy kalkınmasına çareler aranmıştır. İlk köy ve ziraat kongreleri bu dönemde toplanmış. Çiftçiyi eğitme, topraklandırma, köye okul götürme çalışmaları bu dönemde yapılmıştır... 1940'lı yıllarda Köy Enstitüleri uzun ömürlü yaşamamasına/ yaşatılmamasına rağmen Cumhuriyet aydınlanmasında köye ve köylülere ışık olmuştur.
Kalkınma sürecinde sanayileşme, tarımda modernleşme ve şehirleşme ile birlikte bunların birbiriyle ilişkili ve uyum içinde olarak ele alınışları ve ulusal kalkınmamıza yön veren politikalar ile "kırsal kalkınma hareketi " belli bir düzeye getirilmişti. Cumhuriyetin o güzelim fabrikaları Şeker fabrikaları, Sümerbank, Kâğıt fabrikaları, Tekel fabrikaları, Et Balık Kurumları özelleştirme ile yok pahasına satılmıştır.
Ya şimdi; ülkemizde köyler boşalmış, şehre göç başlamış, okullar kapatılmış, tarım ve hayvancılık bitirilmiş. Yurt dışından buğday, saman tahıl ürünleri, kasaplık hayvan alan bir ülke ve pazar yeri haline gelmişiz. Sosyo-Kültürel, Ekonomik ve Siyasal olarak Hekimhan'ın 64 mahallesi (köyü)içinde en karmaşık yapıya sahip olan Girmana mahallesinde (köyü) Girmana Kültür ve Dayanışma Derneği ve mahallelerine ait diğer sivil toplum kuruluşları ile Köy Muhtarlığının öncülüğünde 20 Ağustos 2022 cumartesi günü saat 14: 00’ten itibaren "GİRMANA 1. KÜLTÜR ŞENLİĞİ" adı altında bir ilk gerçekleştirildi.
Aşağı Girmana mahallesinde yer alan eğitime kapalı olan okulun bahçesinde gerçekleştirilecek şenlik için Hekimhan İlçe Jandarma Komutanlığına bağlı Jandarmalar ve korucular sabahın erken saatinden itibaren köyün giriş ve çıkışlarında, şenlik alanında geniş güvenlik önlemlerini almışlardı.
- Girmana Mahalle Muhtarlığı
- Girmana Kültür ve Dayanışma Derneği
-Hekimhan Girmana Tarımsal Üretim ve Planlama Kooperatifi
- Girmana Mahalle Meclisi
- Hekimhan Belediyesi Girmana Spor Kulübü Dernek yönetimi şenlik için önceden tüm hazırlıklarını yapmışlardı. Konuşma yapılacak alanın üstüne güneşten korunmak için güneşlik fileler asılmıştı. Yıllar önce kapalı olan okulun camlarına üç tane Türk Bayrağı asılmıştı. Şenlik alanında bez pankartlar dikkat çekiyordu. Pankartlarda yazılan sözler.
- Girmana 1. Kültür Şenliğine Hoş geldiniz.
- Hekimhan Fikir ve Mizah Kulübü.
- Hekimhan-Girmana Tarımsal Üretim ve Pazarlama kooperatifi
Panelden Notlar Görüşler
Emekli İlköğretim müfettişi Ali Rıza Özer yapılan şenliğin hikayesi ve şenlikle ilgili gözlemlerini yazılı bir şekilde tarafıma iletti.
"Amatör bir ruhla hiçbir belediyeden ve siyasi partilerden destek almadan, kültür şenliğinin mali bütçesini de kendi aralarında dayanışma ile karşılayarak yapıldı. Bu Kültür Şenliği Girmana'lılar arasında kısmen imece usulü dayanışma duygularını geliştirmek, Köyümüzün ve ilçemiz Hekimhan'ın zengin kültürlerini korumak ve geliştirmek için yapıldı.
Türkiye'nin birkaç önemli kanyonu arasında olan ancak atıl ve harabe halde olan ‘GİRMANA CENNET KANYONU’nun ve ‘HEKİMHAN GİRMANA DOĞAL ÜRETİM KOOPERATİFİ’nin tanıtımını sağlamak, Sanata, tarihi ve kültürel yerlere sahip çıkmak, her gün tahrip edilen doğaya ve yaşam alanlarına sahip çıkma duyarlılığı yaratmak v.s kültür şenliğinin en önemli işlevleri olacaktır.
Bütün bunlar sayesinde geleceğe biraz daha umutla bakmak mümkündür...
Biz de aile olarak dört kişi Ege'den köyümüzde düzenlenen bu etkinliğe katılmak için 20 Ağustos Cumartesi günü Girmana'da yapılan şenliğe katıldık. Emeği geçen tüm arkadaşları kutluyorum.
Başarılar diliyorum." dedi...
DOĞAL TARIM, HEKİMHAN VE GİRMANA KÜLTÜRLERİ, ÇEVRE SORUNLARI,
* ‘DOĞAL ÜRETİM VE TÜKETİM KOOPERATİFLERİ’ konulu söyleşilere katkıda bulunan; Ovacık Doğal Üretim Kooperatif Emekçisi Hayati Güngören, Hekimhan Doğal Üretim Kooperatifi Yürütme Kurulu üyesi Tahsin Temelli, Hekimhan kadın Kooperatifi Başkanı Gülseren Özhan, üreticiler Ahmet Aslan, Sebahat Özer Hekimhan Dergisi Yazı İşleri Müdürü Süleyman Özerol, Hekimhan Çevre Platformu Sözcüsü Hüseyin Yüce, Antropolog Âdem Kınık, moderatör Sevgi Akıcı Özer ve Ali Rıza Özer'e, Profesyonel sunucular kadar başarılı sunum yapan Sultan Özer Ayyıldız ve Aydın Özer,
Bir festival ve kültür şenliği için yerel yönetimlerin veya başka kurumların bazı sanatçılara on binler, yüz binler hatta milyonlar para ödedikleri, sanatçıların da bu paraları istedikleri ve aldıkları bir dönemde hiçbir para talebinde bulunmadan sadece DAYANIŞMA DUYGUSUYLA Girmana'ya gelip şenliğe renk ve güzellik katan sanatçılar;
Kenan Şahbudak, Hamza Fırat, Ali Almasulu, Mehmet Göksu, Hamza Fırat Yoldaşça Türküler, Sami Polat, Mustafa Şahin, Servet Kutan, Kültür şenliğini baştan sona kadar kayda alan Hurşit Çoban’a,
Köyde bizleri çok üzen bir yakınımızı (Ahmet amcamızın kızı Naime Özer'e saygıyla) kaybetmemiz ve aynı gün köyden üç düğün olmasına rağmen 500'e yakın bir katılım sağlayan Aşağı Girmanalı, Yukarı Girmanalı Akpınarlı, Hüyücekli köylülerimize, Feodal yapının hâkim olduğu Girmanada özellikle yoğun bir katılım sağlayan kadınlara, gençlere, kurumsal katılım sağlayan Hekimhan ve Malatya Belediyelerine, Hekimhan'ın bir önceki dönem belediye başkanı ve başkan yardımcısına,
Sol Parti Malatya il Başkanı, CHP il ve ilçe yöneticilerine, İyi Parti Hekimhan ve Malatya yöneticilerine, Malatya Eğitim Sen Şube Yürütme Kurulu üyelerine, Hekimhan Fikir ve Mizah Kulübü Yürütme Kurulu Üyelerine, Malatya ve Hekimhan ADD Yöneticilerine,Ballıkaya, Karaköcek köy derneklerine, Güzelyurt, Ballıkaya, Çulhalılı, Başkınık, Köylüköyü, Bahçedami, köylüleri başta olmak üzere Hekimhan'ın tüm köylerinden, İstanbul, Ankara, Mersin, İzmir’den Bodrum'dan, Almanya, Fransa gibi başka ülkelerden gelen dostlara, Akçadağ Kooperatifler Birliği ve Tüm Köy Sen yöneticisine, Arguvan ve Malatya'dan tüm katılanlara, burada ismini yazmayı unuttuğumuz kurum ve kişilere, Girmana Mahalle Muhtarına, Girmana Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı ve tüm yöneticilerine, Hekimhan Girmana Tarımsal Üretim ve Pazarlama Kooperatifi yönetici ve ortaklarına, Girmana Mahalle Meclisi Sözcü ve üyelerine,
Hekimhan Girmana Spor Kulübü Yöneticilerine, profesyonel sunucular kadar güzel sunum yapan Sultan Özer Ayyıldız ve Aydın Özer'e,Kültür Şenliği alanının düzenlenmesi ve sonrasında çöpler dâhil toparlanmasında emeği geçen; Özerler'e, Kınıklar'a, Bayraktarlar'a Önallar'a Ersoylar’a, şenliğin organizesinde gönüllü büyük bir emek ve çaba harcayan "KÜLTÜR ŞENLİĞİ DÜZENLEME EMEKÇİLERİNE" tek tek teşekkürler…
GİRMANA 1.KÜLTÜR ŞENLİĞİ DÜZENLEME KOMİSYONU
GİRMANA 1. KÜLTÜR ŞENLİĞİNE KATILAN KURUMLAR VE KİŞİLER
*Malatya Büyükşehir Belediye Başkanlığı Genel Sekreter Yardımcısı Cevdet Atalan,
* Hekimhan Jandarma Komutanlığı,
* Hekimhan Belediye Başkanı Turan Karadağ,
* Sol Parti il Başkanı Ali Amanat ve YK üyeleri,
* CHP il Yöneticisi Hayati ince ve arkadaşları,
* Hekimhan İlçe yöneticileri, Tahsin Erdem ve Âdem Kınık,
* İyi Parti Malatya İlçe Yönetim Kurulu üyesi H. Hasan Aksoy ve Hekimhan iyi parti Temsilcisi Melda Bektaş,
* Eğitim Sen Malatya Şube Yürütme Kurulu adına Esat Korkmaz,
* Ankara Hekimhan'lar Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Vahap Uzunoğlu,
* Hekimhan Belediyesi geçen dönem Başkanı Ali Seydi Milliogulları
* Hekimhan Belediyesi Eski başkan yardımcısı Metin Şahin,
* Akçadağ Kooperatifler Birliği ve Köy Sen Malatya Şube YK Üyesi Kültür Turizm Bakanlığı emekli Şub. Md. Adil Aktaş,
*ADD Malatya Şube Başkanı Yunus Millioğulları,
*Atatürkçü Derneği Hekimhan Yönetim Kurulu adını Nuray Ünver,
* Hekimhan Dergisi Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü Eğitimci yazar Süleyman Özerol,
* Hekimhan dergisi yazarı araştırmacı-yazar öğretmen Güngör Bebek,
* Malatya Sonsöz gazetesi, Malatya Gazeteciler Cemiyet. org. köşe yazarı. Hekimhan Dergisi yazarı emekli Görsel Sanatlar öğretmeni Fikri Demirtaş,
* Almanya'da Öğretim Üyesi Ali Ekber Doğan (Hekimhan Köylü köyünden),
* Hekimhan Çevre Platformu sözcüsü Hüseyin Yüce,
* Hekimhan Kadın Girişimi Kooperatif Başkanı Gülseren Özhan,
* Ovacık Doğal Üretim Kooperatifi Başkanı Hayati Güngören,
* Ballıkaya Köyü Derneği Başkanı Mehmet Ali Güner,
Karaköcek köyü kültür ve Dayanışma Derneği Başk. Cuma Kara
* Hekimhan Fikir ve Mizah Kulübü Yürütme Kurulu üyeleri; İnayet Koç, Nevzat Millioğulları, Tahsin Temelli, Ramazan Gedik, Mehmet Özer,
*Hekimhan Belediyesi Girmana Spor Kulüp Başkanı Ramazan Koçak Ve Yönetim Kurulu Üyeleri,
* Hekimhan Belediyesi Girmana Spor Kulübü Basın sözcüsü ve Hekimhan MYO çalışanı Ali Rıza Özer,
*Crown Dental Ortaklarindan Birkan Önal,
*Dent44 ortaklarından Melikşah Ersoy ve İbrahim Doğan Şahin,
*Almanya'dan Karakoç BAU Holding,
* Yurtiçi Kargo Kayseri Sanayi Şube Müdürü, İşletmecisi Selahattin Özer,
* Ziraat Mühendisi Erdem Kutan,
* Mersin Barosu Disiplin Kurulu Başkanı Rafet Özer,
* İzmir Barosu Avukatı Özgecan Özer Büyüktaş,
* Eğitim Sen İzmir 2 Nolu Şube YK Üyesi Sevgi Akıncı Özer
*Hekimhan Girmana Tarımsal Üretim ve Pazarlama Kooperatifi Başkanı Ali Rıza Özer ve YK üyeleri Tahsin Temelli, Ramazan Gedik, Ahmet Aslan, Kooperatif kurucuları; Fikret Özer, Burhan Konakçı, Hayrettin Ersoy, Azim Önal, Turan Önal
*Girmana Mahalle Muhtarı Cafer Kınık,
*Girmana Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı İ. Turan Önal ve Yönetim Kurulu üyeleri,
*Girmana Mahalle Meclisi sözcüleri Kenan Ersoy Muzaffer Özer ve YK Üyeleri,
*Hekimhan'ın, Malatya'nın köylerinden,
Aşağı Girmana, Yukarı Girmana Akpınar ve Hüyecek mahallerinden halk katıldı.
-Panalistlerden Adem KINIK( Girmana Arkeolog Hekimhan Bel: Girmanın tarihi, Sosyal yapısı hak. bilgi verdi. Girmana adı bölge ismi, Kirman kalesinden geldiğini düşünüyoruz, kanuni döneminde ‘’ Girmana’’ olarak kullanıldığını tarihi kayıtlardan biliyoruz.
Dört köyden oluşan, Akpınar-Sulak, Aşağı Girmana, Yukarı Girmana, Hüyücek, Girmana kuzey Güney yönlü uzanan kurulayın kuzey yamacına kurulmuş köylerin ortak adıdır.
kuzey yamaçlı olması yoğun meşe varlığını sağlamış ve bu meşe keçi yetiştiriciliğinin temel besini olarak kullanılmış, keçi yetiştiriciliği bölge insanına konar Göçer bir Yörük kültürü oluşturulmasına sebep olmuştur. 30 yıl öncesine kadar bölgenin tek geçim kaynağı Girmana keçisi olarak iriliği ve süt verimin yüksek oluşuyla tanınan Girmana keçisiyle olmuştur, daha sonra keçinin yerini Kayısı almıştır.
Girmana bölgesindeki dört köyün tamamına yakını 1800'li yıllarda Anadolu’nun farklı yerlerinden gelen insanlardan oluşmuştur.
Daha önce Girmana Rum-Ermeni köyüdür. Akpınar bölgesi insanları Kayseri Yahyalı bölgesinden gelmişlerdir. Aşağı Girmana, Adıyaman, Samsat, Sivas ve Tarsus bölgesinden gelmişlerdir. Yukarı Girmana'da Nergis uşağı olarak bilinen kabile bilinen Girmana'nın yerlileridir. Osman Uşağı olarak bilinen tanılan kabile ise küffardan dönme Rum olduğu söylenegelmiştir. Hüyücek bölgesi ise kuzey köylerinden olan Kızılyatak köyünden gelmiş bölgeye yerleşilmiştir.
Bölgede tarihi eser olarak, demiryoluna yakın Küllüce Han, Kirman Kalesi, Kirman kalesinin kuzeyinde ve doğusunda Üç Tepeler, toplam altı yığma tepe vardır. Aşağı Girmana’da bilinen iki kilise kalıntısı dedelerimiz tarafından bahsedilmektedir. Aşağı Girmana da kitabesi okunamayan tarihi bir Çeşme vardır, bunun dışında kanyon bölgesinde tarihi değerli doğal ve insan eliyle yapılmış mağaralar vardır.
Girmana'nın sosyolojik kültürel ve ekonomik yapısı 1936 yılında ilk trenin geçmesiyle tamamen değişmiş, Demiryolu Girmana'nın dışarıya açılan pencereleri olmuştur.
Tahminimize göre 200 civarı insan Demiryolundan emekli olmuştur, demiryoluna paralel uzanan karayolu da Girmana için her anlamda fırsat olmuş, ulaşımın kolaylığı sayesinde civar köylere göre Girmana'yı daha avantajlı duruma getirmiştir.
Panelistlerden Süleyman Özerol Eğitimci- yazar Hekimhan Ballıkaya (Mezirme) Panelde
* Hekimhan'ın etnik yapısı ve bu etnik yapının birlikteliğinden Hekimhan'daki Halk kültürü değerlerinden Hekimhan'ın doğal bitki örtüsünden, madenlerinden, Hekimhan hastalığı Asbestten,
- Kapatılan Köy okulları, taşımalı eğitimde sorunlar, köye dönüş. Hekimhan'ın eğitime öğretime önem vermesi, Akçadağ Köy Enstitüsüne erkek öğrencilerle birlikte kız öğrencilerine gitmesi. Türkiye'de okuma yazma oranı üniversite mezunun çokluğu ile Hekimhan'ın adından söz edilmesini anlattı.
* Eflatun Cem Güney'in doğduğu evin kültürel yapı olarak değerlendirilmesi
* Girmana'da ulaşım ile ilgili olarak da özellikle Hekimhan, Kesikköprü, Kocaözü, Girmana, Akpınar, Fethiye, Yazıhan Malatya karayolu güzergahı üzerinde pek çok yerleşim birimi varken, yeni şehirler arası yolun neden çayın öbür yakasından geçirildiğini sorguluyorum. Ayrıca çevre köylerin ulaşımını sağlayan Kesikköprü istasyonunun kaldırılması binasının yıkılmasının, acaba nasıl bir açıklaması var? Girmana Kanyonu'nun tanıtılması. Anayol üzerine tanıtıcı resimli panoların asılması…
* Hekimhan dergisinin işlevinden ve Hekimhan'ın her şeyiyle dergide yer almasını istediğimizden... Eli kalem tutan hemşerilerimiz Hekimhan ile ilgili yazılarını göndermelerini dile getirdi.
Panelistlerin konuşmalarının bitiminden sonra konuşmacılara günün anısına onurluk (plaket) takdim edildi. Ardından imece usulü yapılan patatesli ve kıymalı kömbe ayran, Bulgur pilavı, hazır şişe soğuk su verildi. Panele katılan panelistler ve izleyiciler sohbet ettiler.
Konuşmaların ardından davul zurna eşliğinde halaylar çekildi. Âşıklar, ozanlar ve Türk Halk müziği sanatçıları konserler verdi.Ümit ediyorum ki önümüzdeki yıllarda Hekimhan Girmanada gördüğüm sivil toplum örgütleri çok organizeler. Önümüzdeki yıllarda bu tür organizasyonların daha iyisini yapacağını umut ediyorum. Gerekli desteği halkın daha çok vereceğini görüyorum.
Girmana köylüsü hem Hekimhan’da, hem Malatya’da, hem de Türkiye’de yetiştirmiş olduğu insanlarla da Türkiye’yi aydınlatmada üzerine düşeni yapıyor. Vatanına, milletine, bayrağına bağlı Girmana hem Atatürk’e hem de onun emaneti Cumhuriyete, demokrasiye sahip çıkıyor.
Hekimhan demek kardeşlik demek... Hekimhan’da hiçbir ayrım olmaz Alevi, Sünni, Kürt, Türk kardeştir. Nedir bu parti, cemaat, ideolojik ayrılıklar… Birlikte üretmek birlikte paylaşmak, birlikte gülüp birlikte ağlamak varken suni ayrılıklar. Bence halklar arasında coğrafi birliktelik her şeyden önce gelir...
Girmana
Etnik yapısı: Sünni Türk...
Girmana’nın Malatya il merkezine uzaklığı 65 km olup, Hekimhan ilçe merkezine ise 20 km uzaklıktadır. Rakım 1410 m. Konum olarak Malatya il merkezinin kuzey batısında Hekimhan'ın ise güney doğusunda yer alır. Kuruçay'dan itibaren Girmana Bölgesinde meşe alıç, ardıç ağaçlarından oluşan orman koruluklarına rastlanır. Sulak yerlerde kavak söğüt ağaçlarıyla, kayısı, elma, armut, ceviz, dut ağaçları çok sayıda vardır. Girmana'da meşe ağaçlarından elde edilen odunlardan mangal kömürü de yapılıyor.
Girmana Köyünün İklimi
Deniz seviyesinden 1245 metre yükseklikte bulunan köye kış erken gelir, geç gider. Kışın çok kar yağar kışları soğuk ve kar yağışlı, yazları ise kısa sürer sıcak ve kurak geçer. Karasal iklim özelliğini gösterir.
Girma köyünün sorunları:
-Köyün alt yapısına dönük hizmetler için yapılacak hizmetler ve sorunlar
- Tarımsal üretim ve Hayvansal üretim, Arıcılık (Aile hekimi gibi, aile veterineri, aile ziraatçısı)
- Ormancılık ve ormana dayalı endüstri ve bitkiler ve ağaç meyvelerinden yararlanma
-Köy sanayisi, Kooperatifleşme, zirai alet ve gereçleri ortak kullanımı.
-Eğitim ve Sağlık sorunları
- Tarihi ve turistik yerleri, Doğal kaynakları koruma
Sulama Suyu: Sıkıntı hat safhada. Sulama birliğinin çaydan elektrikle bastığı su kullanılmakta. Kapalı sistemde suyun saati 200 lira. Her ay sulama ücretine 50 lira zam yapılıyor. Büyük şehir önceden elektrik parasına yardımcı oluyormuş. İlçe belediyesi CHP’li olduğundan, seçim yaklaştığından şimdi elektrik parasına karışmıyormuş. Bu arada vatandaşı cezalandırılıyor.
İçme Suyu: Yukarı Girmanada yamaçlardan toplanan sular depoya biriktirilerek şebekeye veriliyor. Karagöz çeşmesinin suyu çok soğuk olmasına rağmen; sağlıklı olmadığı söyleniyor. Bu su içme suyu olarak fazla kullanılmamakta, sulamada kullanılmaktadır.
Eğitim Durumu: Taşımalı eğitim yapılmakta.Girmana bölgesinde 20 - 30 yıl önce 4 ilkokul, 1 ortaokul varmış.Şimdi okulların binaları atıl durumda. Bayrak direklerinde artık bayrağımız dalgalanmıyor. Sınıflardan çocuk sesleri gelmiyor.
Sağlık Ocağı: Önceden Akpınar'da, Yukarı Girmanada sağlık ocağı varmış. Şimdi yok…
Nüfus: Kışın, yazın değişir.
Yukarı Girmanada Kışın koruculardan başka kimse kalmıyormuş
Cami ve İmam: Aşağı Girmanada Akpınarda Sulakta Höyücükte cami sayısı 5. Her caminin imamı var ama cemaati yok…
Ulaşım: Köy yollarının yapım ve bakım yönetmeliğine göre hizmetlerin yapılması bekleniyor.
Kurşunlu yol ayırımından Kocaözün'e kadar köylerin içinden geçen Akpınar, Sulak, Aşağı Girmana, Yukarı Girmana ana arterlerde yol bozuk, köylüler traktörlerle bozuk çukur olan yerleri mucurlarla küreklerle kendileri dolduruyormuş.
Girmana'nın beş km. aşağısında Kuruçay'ın kenarında Malatya Sivas- kara ve demiryolu geçmektedir demiryolu üzerinde Kesikköprü'de Tren istasyonu uzun yıllar köylüler tarafından kullanılmış. Şimdi Kesikköprü ara istasyonu yıkılmış, kaldırılmış. Ondan da mahrum olmuşlar.
Ulaşım önceden köyün toplu taşıma aracı minibüsü ile yapılıyormuş, şimdi o da yok. Özel araçları ile ulaşım yapılmakta…
Yukarı Girmanada Eski Belediye Binası atıl durumda.Önceden köyün değirmeni, marketi, bakkalları varmış, şimdi yok.
Fotoğraf Galerisi :
