Yaptıran: Mahalle halkı
İç alanı: 200 metre kare
Mülkiyeti: Diyanet İşleri Bakanlığı
Yapı şekli ve özelliği: Kerpiç , çatılı ve kiremit
İbadete açılış tarihi: 04 Eylül 1850
Osmanlıca tarihi kitabesi yok.
Kapasitesi: 250
Eklentisi: Şadırvan, wc, lojman
Toplam arsa alanı : 4043 metre kare
Mahalle / köy: Aşağı Bağlar Mah. Müftüoğlu sokak.No.1
Yeşilyurt / Malatya
Caminin mülkiyeti Maliye arazisine ait. Kulanımı Diyanete verilmiş.
Sivas Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulunca 2017 yılı 12.ayda caminin bulunduğu alan tescillenmiş
Yaklaşık 150 yıllık bir Camiidir. Uzaktan ağaçlar arasında caminin yalnız minaresinin şerefesi görülüyor. Fahri Kayıhan caddesinin üst kısmında Yeşilyurt ( Çırmıktı )yolu üstünde, Konak ( Banazı) yol ayrımında, Malatya Kayısı Araştırma müdürlüğüne yakın, şehrin gürültüsünden uzak, sincaplar, hozelekler, şırıl şırıl akan su sesleri, mis gibi kokan iğde çiçekleri, menekşeler, güller, çiçekler , kayısı, erik ,armut, Kızılcık ağaçları...
Gece derme kanalında kurbağa resitali, ateş böceklerinin yanıp sönen ışıklarıyla uçuşmaları, Ağustos böceklerinin ve kuşlarin sesleri ile ayrı bir güzellik katan
cami şirin ve küçük masalımsı bir ibadethaneymiş...
Malatya'nın akciğeri Aspuzu bağ köyleri son yılarda Banazı, Tecde , Barguzu rant uğruna mimariye açıldı. İşte Aşağıbağlar Suflâ caminin de dört bir yanı minaresinden daha yüksek, hatta diğer camilerin minarelerine de tepeden bakan beton kafeslerle çevrilmiş. Bu küçük şirin cami bir yeşil ada içinde kalmış. O eski günlerini özlüyordur...
Camini önünde minareyle birlikte göğe doğru uzanan bir çam ağacı, yanında birde kiraz ağacı var. Minarenin solunda abdest alma yeri, camiye bitişik küçük bir lojmanı var. Cami tuvaleti bahçe yolunun hemen karşısında.
MİMARİ YAPISI
Kerpiç caminin duvarları, zeminden itibaren yığma taş üzerine iki anaç kerpiç duvar (80cm.) örülmüş. Duvar sıvalı iken 90 cm. Yan taraf temelden 1,5 m. Yükseklikte.
İmam Vahap'ın gözetiminde hayırseverlerin yardımıyla 2010'li yıllarda caminin dış duvarından kepçeyle eşilerek 1,5 metre derinliğinle 20 cm. eninde c 25 beton dökülerek güçlenme ve izolasyonu yaptırılmış. Aynı yıllarda cami ağaçların içinde kaldığından rutubetten dolayı dış duvar boya tutmadığını cam mozaik yaptırılmıştır. Sonradan 1970' li yıllarda ters tavan yapılmış.
İmam Vahap bey
Pencereleri bol; pencerelerin tavana yakın, alt duvarıysa eğimli tutulmuş. Böylece yaz ve kış güneşi dengelenmiş. 3 doğu, 3 batı, 7 güney, 2 kuzeyde olmak üzere on beş penceresi bulunuyor. Aslında on yedi pencereliyken kuzeydeki pencerelerden biri, kapaklı dolaba dönüştürülerek kitaplık yapılmış. Kuzeydeki pencerelerden biri de kapıya dönüştürülmüş... İlmi bir restorasyon çalışması hiç yapılmamış. Doğal halinden epey değişime uğramış. Görevli imamın gayreti ve hayırsever vatandaşların yardımıyla Cami yıllara meydan okumaktadır.
Minarenin üzerinde yeni yazılmış mermer bir kitabe asılı 1850 tarihi yazılı, Osmanlıca yazılı kitabe yoktur.
Caminin önceki minaresi, caminin kuzey tarafındaymış. Onu yıkarak yeni minareyi, caminin kuzeybatısına 1960' lı yıllarında yapılmış...
Minare giriş kapısına 4 taş basamakla çıkılıp demir kapıdan minarenin içerisine girilir.
Minarenin temeli ve temelden yukarı üç metre kadar bölümünü kesme taştan, gerisini tuğladan örerek tek şerefeli minare yapmışlar. Minarenin aksamındaki kesme taşlarla külahındaki tuğlaları birleştiren taşlar, öyle ustalıkla yerleştirilmiş ki estetik görünümüne bakan bir daha bakıyor.
Minarenin sol tarafı bitişiğine abdest alma yeri yapılmış. Tuvaletlerse eklendi olarak sonradan caminin kuzeyinden geçen yolun karşısına, yapılmış...
Avlu; duvarla, duvarın üstüne de demir parmaklıkla çevrilmiş. Avlu duvarları ve caminin dış duvarları, cam mozaik denen malzemeyle kaplanmış. Caminin doğusuna küçük bir imam konutu eklenmiş sonradan. Caminin kuzeyi dış duvarına küçük bir çeşme yapılmış. Camiye cümle kapısından girilince tam karşıda mihrap görülüyor. Taş olan mihrap yakın zamanda Elazığ mermeri vişne çürüğü ile kaplanmıştır.
Altı ağaç sütunla desteklenen dikdörtgen caminin tavanını, doğudan batıya tam ortalayarak sıralanan altı tane ağaç sütun destekliyor. Tavan, ters tavan denen yöntemle kapatılarak tavandaki ağaç direkler gizlenmiş. Çatı da sonradan yaptırılmış. Kerpiç yapı, sobayla ısıtılıyor. Camini tabanı ahşap üzerine, cemaat saflarını gösteren bir şekilde fabrikasyon kırmızı bir halı ile döşenmiş.
Caminin dörtte biri camla bölünerek kışlık bölüm oluşturulmuş. Bu kışlık bölüm, ihtiyaç halinde genellikle Ramazan ayında kadın cemaatin teravi namazında kullanması için yapılmış. Hatta kuzeydeki pencerelerden biri, kapıya dönüştürülerek kadınların giriş kapısı olarak ayrılmış. Mihrabın batısındaki ahşap minber, 1970' li yılların sonunda yaptırılmış. Önceki minber, birkaç basamaklı taştan yapılan minbermiş. Taş minberin yerine ahşap minber yaptırmışlar.
Minber
Cami oldukça bakımlı, daha dün yapılmış izlenimi verecek kadar bakımlı, sağlam ve tertemiz bir ibadet yeri. Malatya İmam - hatip mezunu imam Vahap yıllardır bu camide görev yapıyormuş.
Her ne olursa olsun mimari yapıları kısaca tanıtıcı bir levha yazılıp dışarıya asılması, hatta cami içinde de tanıtıcı bir yazı yazılıp duvara asılsa güzel olmaz mı? Yurdumuzda gezdiğim yerlerde bu konuda istisnalar dışında büyük bir eksiklik olduğunu görüyorum. Cumhuriyet dönemi mimari yapılarda fabrikalarda, garlarda, okullarda, resmi binalarda vb. neredeyse hiç tanıtıcı levha yok desem yeri var...
Fotoğraf yazı: Fikri Demirtaş
İnönü Mahallesi, Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yanı, Gazeteciler Basın Konteynır Merkezi YEŞİLYURT/MALATYA