Necati Güngör
[email protected]
BİR ZAMANLAR MALATYA EVLERİNDE SÜT, YOĞURT, PEYNİR ÜRETİLİRDİ...
05 Ekim 2023 10:00Bir zamanlar Malatya evlerinde ahır damları vardı. Avlunun bir ucunda, evin bahçesine bitişik olan bu damlarda nazlı bir inek, bir koyun ya da keçi beslenirdi. Yaz aylarında bağa bağlanır, kışın içeri alınırdı. Evde, herkesten önce onun yiyeceği düşünülürdü.
Yaşları ellinin üstündeki herkes anımsar: Sabahları sokaktan sığırcı geçerdi. Kimi evler süt hayvanlarını sığıra katardı. Sığırcılar, bir ailenin birkaç kişisiydi. Baba ve oğulları gibi.
Sığırcılar önlerine kattıkları sürüyü kent dışına, çayırı otu bol alanlara götürüp gün boyunca yayarlardı. Akşam karanlığı düşmeden dönerler...
Sığır sürüsü içindeki her hayvan kendi evini bilir, sokak kapısına yaklaştıklarına sürüden ayrılırdı. Zaten hayvan sahipleri genellikle kapıda bekler, evin nazlı kızını okşayarak teslim alırdı.
Evine giren hayvan, doğruca ahıra girer, sütünü vermeye hazırdır artık.
Kimi zaman hayvanın gireceği evin kapısı kapalı olsa da, sığır orada bekler, kapının açılması için böğürürdü.
Şimdi anlattıklarımız size şaka gibi gelebilir.
Sığırcıya yıllık bir para ödenirdi, beş lira, on lira... Her neyse.
Yazın evdeki hayvanı beslemek kolaydı elbet. Kavun karpuz kabuğu, sebze artıkları, hamur suyu, bayat ekmek, bağdan derilmiş taze ot... Değirmenden getirilen kepek... vb şeyler...
Kışın da, samanla karışık kepek, fırınlardan çuvalla alınmış bayat ekmek, haşlanmış köftelerin suyu... Karıştırılıp yal yapılırdı.
Bu yediklerine karşılık yağlı sütünü verirdi hayvan. Evde herkes inek sağamazdı. Hayvan sütünü belli insanlara verir. Örneğin evin annesine... O gelmezse kendini kasar, sütünü sağdırmazdı.
Buğusu tüten taze süt önce temiz bir tülbentle süzülür, sonra ateşe konur. taşmaması için karıştıra karıştıra kaynatılırdı.
Sütün üzerinde beliren kaymak kaşıkla alınır, evin nazlı çocuklarına yedirilirdi. Örneğin evin ortak sevgilisi olan torunlara... Ya da şımartılmaktan zevk alınan bir erkek çocuğa!
Kaynamış süt, öncelikle süt çocuklarına mama yapılırdı.
Kalanına maya çalınarak yoğurt yapılırdı.
Böylece sofralardan yoğurt eksik olmazdı.
Eğer inek sayısı birden fazla ise, evde peynir de yapılırdı.
Evinde inek beslemeyen aileler de, mutlaka komşudan alırdı sütü yoğurdu... Hele yeni doğmuş çocukları varsa, inek sahibi ailelerde o çocuğun beslenmesi de mutlaka dikkate alınırdı.
Kuşaklar boyunca Malatya toprağında yetişen çocuklar, ev üretimi süt, yoğurt ve peynirle beslendi.
Bu sağlıklı beslenme seksenli yıllara kadar sürdü denebilir.
Sonrası apartmanlaşma ve marketler dönemi...
Çarşıdaki Yoğurt Pazarı bile tarihe karıştı...
Yorumlar (0)
Yazarın Diğer Yazıları
PINAR KÜR DE VEDA ETTİ
16 Temmuz 2025 10:00
KÜÇÜK BİR MALATYA ANISI
25 Mayıs 2025 10:00
ŞU BİZİM KASAPLAR ÇARŞISI
15 Mayıs 2025 10:00
HIDIRELLEZDE DİLEK TUTARDI MALATYALILAR
09 Mayıs 2025 10:00
ESKİDEN MALATYA’DA HASTALIKLAR NASIL TEDAVİ EDİLİRDİ?
09 Aralık 2024 10:00
MALATYA MUTFAĞINDAN ÖZEL YEMEKLER
30 Kasım 2024 10:00
MALATYA’DA ÇAĞALAR NEYLE OYNARDI?
25 Kasım 2024 10:00
YETMİŞ YIL ÖNCE MALATYA DÜĞÜNLERİ
17 Kasım 2024 10:00
MALATYA'NIN UNUTULMAZ İNSANLARI: BERBER ATA YILDIRIM
03 Kasım 2024 10:00
TANDIR EKMEĞİ
27 Ağustos 2024 10:00
GÜLE GÜLE RENKLİ SİNEMA!
14 Ağustos 2024 10:00
BİR ZAMANLAR MALATYA...
10 Mayıs 2024 10:00
ATINI, KURT ÇEMBERİNDEN KURTARAN ÇOCUK
13 Nisan 2024 10:00
MALATYA BİR ZAMANLAR NEDEN GÜZELDİ?
24 Mart 2024 10:00
AHMET MEKİN KAYGILIYDI
12 Ocak 2024 10:00
Gazetecilik Aşkı Yüzünden öğrenimi yarıda kaldı
24 Kasım 2023 10:00
ŞU BİZİM KASAPLAR ÇARŞISI
21 Ağustos 2023 10:00
MEHMET ALİ KELLECİ'Yİ YİTİRDİK!
27 Haziran 2023 10:00
HIDIRELLEZDE DİLEK TUTARDI MALATYALILAR
06 Mayıs 2023 10:00
MALATYA'NIN YETİŞTİRDİKLERİ... TAHİR ABACI
05 Kasım 2022 10:00
GÜRÜNLÜ ÇOCUK
18 Temmuz 2022 10:00
HIDIRELLEZDE DİLEK TUTARDI MALATYALILAR
07 Mayıs 2022 10:00
HEKİMHAN'DA BİR GAZETECİ...
03 Nisan 2022 10:00
MALATYADAN İSTANBUL SARAYLARINA: UDÎ NEVRES BEY
27 Şubat 2022 10:00
HİKÂYE YAZIYORSUN YA...
27 Şubat 2022 10:00
MALATYA'DA ANLATILAN TARAKLIKUŞ SÖYLENCESİ
05 Ekim 2021 10:00
ATATÜRK MALATYA'DAN DÖNDÜKTEN SONRA
17 Ağustos 2021 10:00
ESKİ YAZLARDA MALATYA
10 Ağustos 2021 10:00
9 YIL SONRA ASLANTEPE, UNESCOYA GİRDİ
27 Temmuz 2021 10:00
MALATYA'NIN UNUTULMAZ İNSANLARI: ÇİLİNGİR YAKUP USTA
07 Mart 2021 10:00
MALATYA'DA ESKİ YILBAŞILAR
31 Aralık 2020 10:00
İSTANBUL'DA ÖĞRETMENLERİMLE
29 Aralık 2020 10:00
Güle Güle Renkli Sinema
17 Aralık 2020 10:00
Bir Zamanlar Malatya'nın Gezgin Satıcıları
14 Kasım 2020 10:00
HEMŞERİLİK ÜZERİNE
05 Kasım 2020 10:00
ESKİDEN MALATYA'DA REKLAM NASIL YAPILIRDI?
24 Ekim 2020 10:00
SİNEK ÖLDÜRENE SİNEMA BEDAVA
21 Ekim 2020 10:00
MALATYA'DA ANNELERİN ÇOCUKLARINA SESLENİŞİ:
17 Ekim 2020 10:00
HAMİYET YÜCESES MALATYA'YA GELMİŞTİ
10 Ekim 2020 10:00
GAZETECİLİK MESLEĞİNİN PÎRİ LASTİK SAİT
06 Ekim 2020 10:00
NAİF MALATYA'MIZ
28 Eylul 2020 10:00
EVLİYA ÇELEBİ'NİN GÖZÜYLE MALATYALILAR
24 Eylul 2020 10:00
HÜRRİYET KAHRAMANI BİR GEYİK
18 Eylul 2020 10:00
ŞU BİZİM KASAPLAR ÇARŞISI
20 Ağustos 2020 10:00
MALATYA, DELİLERİNİ NEDEN SEVİYOR?
11 Ağustos 2020 10:00
AYAĞININ ÇARIĞIYLA EDEBİYATA GİREN ÇOCUK
27 Temmuz 2020 10:00
PİNGEL
02 Temmuz 2020 10:00
MALATYA OKULLARINDA SÜT TOZU ZORLAMASI
07 Haziran 2020 10:00
'ARKADAŞIM VE KARDEŞİMSİN'
03 Haziran 2020 10:00
NASILSA DANANIN KUYRUĞU KOPACAK...
13 Mayıs 2020 10:00
UYKUCULUĞU YÜZÜNDEN TİTANIC VAPURUNU KAÇIRMIŞTI
11 Mayıs 2020 10:00
HIDIRELLEZDE DİLEK TUTARDI MALATYALILAR
07 Mayıs 2020 10:00
MALATYA'DA ANLATILAN TARAKLIKUŞ SÖYLENCESİ
04 Mayıs 2020 10:00
BURADA BÜLBÜL AĞLAMIŞ...
02 Mayıs 2020 10:00
İSTANBUL'UN YÜKÜNÜ TAŞIYAN, ŞU BİZİM PÜTÜRGELİ HAMALLAR...
21 Nisan 2020 10:00
'MERSEDES KADİR' YA AKILLI OLSAYDI?
20 Nisan 2020 10:00
MALATYADA ÇAĞALAR NEYLE OYNARDI?
11 Mart 2020 10:00
Malatya da Söylenegelen beddualar
10 Mart 2020 10:00
BİZ O KATERİNA'NIN CEMAZİYELEVVEL'İNİ BİLİRİZ!
09 Mart 2020 10:00
Malatya Bir Zamanlar Neden Güzeldi?
04 Mart 2020 10:00
ESKİDEN MALATYADA HASTALIKLAR NASIL TEDAVİ EDİLİRDİ?
02 Mart 2020 10:00
MALATYA SANCAĞINDA BULUNAN HANLAR VE HAMAMLAR
21 Şubat 2020 10:00
ATATÜRK'ÜN YANINDAKİ ÜÇ MALATYALIDAN BİRİ: RUŞEN EŞREF ÜNAYDIN
16 Şubat 2020 10:00
YİRMİNCİ YÜZYIL BAŞINDA MALATYA DEĞİRMENLERİ
15 Şubat 2020 10:00
MALATYALILARIN KUMKAPI ÇIKARMASI
11 Şubat 2020 10:00
ADLARIN DA BİR HİKÂYESİ VAR
04 Şubat 2020 10:00
BABIALİ'NİN EVSİZLERİ
03 Şubat 2020 10:00
ELLİ YIL ÖNCE MALATYA DÜĞÜNLERİ
27 Ocak 2020 10:00